Ngỡ đẹp hóa lốm đốm trên da
ThS, BS. Hoàng Văn Tâm (Phó trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Da liễu Trung ương) cho biết, bản thân anh đang một lúc điều trị cho 4 bệnh nhân với những biểu hiện da bất thường sau một thời gian dùng lá trầu không chữa nám, làm đẹp.
Bệnh nhân 50 tuổi ở Hà Nội đã dùng phương pháp đắp lá trầu không của dân tộc Dao để chữa nám má được gần 3 năm.
“Bệnh nhân kể, ban đầu khi mới dùng, chỉ đắp đều đặn 1 tuần da đã sáng trắng, vết nám da mờ hẳn. Dùng sau một tháng, làn da trắng hồng, không còn vết tích gì của nám. Thế nhưng, sau khi ngừng đắp 1-2 tuần, các vết nám má và tăng sắc tố phát triển trở lại, đậm màu hơn cả khi đắp. Cứ thế, bệnh nhân quay cuồng trong vòng tròn đắp lá - dừng - bị lại và lại quay trở lại đắp lá”, bác sĩ Tâm cho biết.
Cách đây 1 tháng, khi thấy các nốt lốm đốm trắng, đen trên mặt quá trầm trọng, chị mới đến Bệnh viện Da liễu Trung ương khám, qua lời giới thiệu của chính một người quen cũng lãnh hậu quả của việc đắp lá trầu không làm đẹp.
“Khi khám toàn bộ da mặt thấy các nốt màu đen xen kẽ nốt trắng giảm sắc tố, da mặt không có các dấu hiệu khác như dậm lông, teo da giãn mạch, nghĩ nhiều đến bệnh tăng giảm sắc tố kiểu rắc hoa giấy và điều trị tình trạng tăng sắc tố trước, sau 1 tháng bệnh cải thiện được khoảng 40%”, BS Tâm cho biết.
Bệnh nhân thứ hai là chị N.T.V (45 tuổi, ở Từ Sơn, Bắc Ninh). Cách đây hơn một năm, chị phát hiện hai bên gò má nổi nám lấm tấm. Không tự tin, chị V tìm mọi cách trị những đốm nám này. Được mách dùng cao lá trầu không hiệu quả tốt, lại an toàn vì chiết xuất hoàn toàn từ lá tự nhiên, chị còn sáng tạo kết hợp bôi cao hàng ngày cùng một loại rượu ngâm với hy vọng làn da “sáng bật”.
Kiên trì được 1 tháng, da mặt chị V bắt đầu “biểu tình” khi đỏ lựng lên. Vùng sạm nám không mờ đi mà trở nên sậm màu, lan rộng. Chỉ ít ngày sau, các đốm màu trắng kích thước như hạt đậu xuất hiện trên da chị, khiến cả khuôn mặt trở nên loang lổ như “bản đồ”. Da thậm xấu khiến chị V kém tự tin, phải đeo khẩu trang cả ngày. Đi khám tại Bệnh viện Da liễu Trung ương, chị được kết luận bị rối loạn sắc tố.
Các chuyên gia cho biết, khi các bệnh nhân đến khám, có trình bày lịch sử sử dụng cao trầu không, thường dùng hai loại: Một loại là sản phẩm “dân gian”, tự đun nấu và cô đặc từ lá trầu không, được sử dụng như một loại mặt nạ để điều trị sạm nám. Một loại khác là loại làm sẵn, không rõ thành phần có trong sản phẩm.
Ba giai đoạn làm hỏng da của lá trầu không
Bác sĩ Hoàng Văn Tâm cho biết, lá trầu chứa phenolic compounds có cơ chế ức chế sản xuất melanin và lột da nên có tác dụng làm trắng nhanh. Nhóm này bao gồm benzen, phenol, catechol, hydroquinone. Nếu dùng lâu dài thuốc sẽ làm mất hoàn toàn màu da tạo thành hình ảnh giảm sắc tố hình chấm trên nền tăng sắc tố. Tác dụng giảm sắc tố của những chất này sẽ tự mất đi theo thời gian giống như sử dụng hydroquinone trong điều trị nám má, tăng sắc tố sau viêm.
Phản ứng viêm của bệnh nhân chia làm 3 giai đoạn. Giai đoạn đầu nhờ nhiều hoạt chất tác dụng hiệp đồng nên da trắng sáng nhanh chỉ trong 1-2 tuần sử dụng. Tuy nhiên, sau đó khoảng một tháng, bệnh nhân sẽ bị tăng sắc tố gây đen da. Giai đoạn tiếp theo, người sử dụng hoạt chất này có thể gặp triệu chứng giảm sắc tố trên nền tăng sắc tố, với biểu hiện da đen trắng từng chỗ.
Điều trị tốn kém, khó khăn
Theo bác sĩ Tâm, làn da sau tổn thương để cải thiện điều trị tốn kém mà mất thời gian. Không thể điều trị ngay mà cần phải thực hiện biện pháp nhằm phục hồi sắc tố da, điều trị mất sắc tố trước và sau đó ức chế các vết sạm nám trên gương mặt. Việc điều trị tăng sắc tố sau viêm phụ thuộc vào vị trí (thượng bì hay trung bì). Nếu ở vị trí thượng bì để điều trị thường sau vài tháng ổn. Nhưng như trường hợp bệnh nhân 50 tuổi sử dụng liên tiếp trong gần 3 năm, vị trí tăng sắc tố đã ở vùng trung bì nên điều trị khó khăn hơn, kéo dài hơn.
"Bệnh nhân cũng phải chấp nhận thực tế khi ngừng sử dụng trầu không để đắp mặt và điều trị da mặt bệnh nhân sẽ đen hơn, kiên trì điều trị thường sau 1 năm da có thể phục hồi đạt 70-80% ở trạng thái bình thường. Một số ít bệnh nhân nếu điều trị thuốc bôi không đáp ứng, có thể thêm phương pháp chiếu đèn, thậm chí ghép da nếu thất bại", bác sĩ Tâm cho biết.
Bác sĩ Tâm cũng khuyến cáo những tác động gây tăng, giảm sắc tố việc điều trị rất lâu dài, kiên trì,vì thế ông không khuyến cáo chị em dùng sản phẩm này để chữa nám da hay với mục đích làm trắng da. Vì không sớm thì muộn, các tác động xấu sẽ ngày càng rõ ràng do chất làm trắng quá mạnh. Để có làn da khỏe, chị em cần thực hiện chống nắng, dưỡng ẩm, ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, uống đủ nước.
Ngoài ra có thể sử dụng các nguyên liệu thiên nhiên như nha đam, trà xanh, đắp mặt nạ trái cây... tuy có tác dụng làm trắng chậm nhưng dùng được lâu dài và an toàn. Các phương pháp này cũng mang hiệu quả duy trì rất tốt với những trường hợp sau điều trị rám má, làm trắng da tấn công, sau đó sử dụng các nguyên liệu này để duy trì.
Hoài Nguyễn (T/H)
Theo tạp chí Sống Khỏe
Chủ đề liên quan: