Phần lớn những bệnh nhân đến khám tại các khoa tim mạch của các bệnh viện và các phòng khám đa khoa đều bệnh cao huyết áp (HA). Tuy nhiên, có một số không nhỏ thường xuyên bị HA thấp. Đó là không kể những bệnh nhân bị hạ HA đột ngột phải vào cấp cứu. Vậy hạ HA có nguy hiểm không. Thế nào là huyết áp bình thường?
HA là áp lực của dòng máu trong hệ thống động mạch. Chính nhờ sự chuyển động của dòng máu này mà các tế bào của cơ thể nhận được oxy và các chất dinh dưỡng để duy trì hoạt động của sự sống. HA được duy trì nhờ áp lực co bóp của cơ tim, còn gọi là cung lượng tim, thể tích máu trong cơ thể và độ co dãn của thành động mạch. Khi một trong các yếu tố trên bị rối loạn, bệnh nhân có thể bị cao HA hay hạ HA.
HA trung bình của mỗi người dao động trong khoảng từ 110-120 mmHg đối với HA tối đa, và từ 70-80 mmHg với HA tối thiểu. Khi HA tối đa dưới 100 mmHg và HA tối thiểu dưới 60 mmHg, bệnh nhân rơi vào tình trạng hạ HA. Có hai tình trạng hạ HA: Hạ HA cấp hay xảy ra với những bệnh nhân cấp cứu vì chấn thương gây mất máu nhiều, tiêu chảy mất nước, suy tim hay bị bệnh nội khoa khác. Những bệnh nhân này phải được nhập viện cấp cứu, và tùy theo nguyên nhân gây hạ HA mà thầy Thu*c cho chỉ định điều trị phù hợp: truyền dịch, truyền máu, Thu*c vận mạch hay Thu*c trợ tim v.v…
Hạ HA mạn tính: Ở những người này, HA thường xuyên thấp hơn 100 mmHg đối với HA tối đa. Bệnh nhân có thể có hoặc không có bất kỳ một sự khó chịu nào. Rất nhiều người chỉ phát hiện tình cờ trong đợt khám sức khỏe định kỳ hay được đo HA khi đi khám một bệnh nào khác không liên quan đến tim mạch.
Tất nhiên, nếu bệnh nhân rơi vào tình trạng hạ HA cấp thì rất và phải nhập viện ngay để điều trị. Truyền dịch và máu cũng như các dung dịch thay thế máu là phương pháp điều trị đầu tiên được áp dụng cho hầu hết các bệnh nhân.
Còn tình trạng hạ HA mạn tính thì hầu như không có gì là quá nguy hiểm. Tuy nhiên, những người thực sự bị HA thấp mạn tính thường phàn nàn là hay buồn ngủ, mỏi mệt, chóng mặt, hoa mắt hoặc thỉnh thoảng bị ngất xỉu. Đặc biệt là khi thay đổi tư thế đột ngột. Các triệu chứng này xuất hiện do giảm lưu lượng máu ở não, tim, gan và các cơ quan khác trong cơ thể.
Tình trạng hạ HA mạn tính hay xảy ra ở những người làm việc quá sức, bị stress, rối loạn nội tiết, suy dinh dưỡng, tiểu đường hay bị bệnh thần kinh ngoại vi… Do đó, nếu tình trạng hạ HA mạn tính kéo dài và gây nhiều khó chịu, nên đi khám ở những thầy Thu*c chuyên khoa tim mạch và nội tiết để tìm ra nguyên nhân và có phương pháp điều trị triệt để.
Việc đầu tiên là nên có chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lý. Thậm chí, nếu bạn sống với tốc độ quá nhanh, nên điều chỉnh lại nhịp sống và làm việc cho phù hợp với đồng hồ sinh học của bản thân mình. Nên ăn các loại thức ăn giàu năng lượng và giàu vitamin cũng như các yếu tố vi lượng như: vitamin A, kẽm, magné… Có người cho rằng, cần ăn mặn một chút để làm tăng khối lượng tuần hoàn trong cơ thể nhờ tác dụng giữ nước của muối. Tuy nhiên, điều này rất vì sẽ gây tăng HA khi nằm.
Chọn một môn thể thao phù hợp với sức khỏe như đi bộ, bơi lội, tập yoga… rất tốt cho bệnh nhân bị hạ HA mạn tính nhưng cần thực hiện điều độ, khi nào thấy mệt hay có các triệu chứng khó chịu nên nghỉ ngơi ngay. Việc uống đủ nước, nhất là khi trời nắng nóng cũng góp phần làm giảm nguy cơ hạ HA ở một số người.
Điều rất quan trọng là nên kiểm tra sức khỏe định kỳ mỗi sáu tháng để phát hiện những trục trặc về sức khỏe mà có hướng điều chỉnh kịp thời.
AloBacsi.vn Theo PGS. TS Nguyễn Hoài Nam - Phụ nữ TPHCM