Chiều nay (19/6), quốc hội đã chính thức thông qua luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật tổ chức quốc hội với tỷ lệ 87,37% đại biểu quốc hội tán thành.
Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật tổ chức quốc hội, chủ nhiệm ủy ban pháp luật của quốc hội hoàng thanh tùng cho biết, một số ý kiến đại biểu quốc hội đề nghị cần quy định tiêu chuẩn cụ thể cao hơn đối với đại biểu quốc hội, đồng thời, không quy định tiêu chuẩn về độ tuổi đối với đại biểu quốc hội.
Ý kiến khác không tán thành và cho rằng, đại biểu quốc hội là người đại diện cho các giai tầng khác nhau trong xã hội nên không thể quy vào một tiêu chuẩn chung.
Về vấn đề này, ủy ban thường vụ quốc hội thấy rằng, theo quy định tại điều 27 của hiến pháp thì công dân từ đủ 21 tuổi trở lên đều có quyền ứng cử vào quốc hội.
Điều này có nghĩa là, hiến pháp chỉ quy định điều kiện về độ tuổi tối thiểu của người ứng cử vào đại biểu quốc hội mà không có sự phân biệt đối xử hay hạn chế về thành phần xã hội, giới tính, dân tộc, tôn giáo, trình độ, năng lực chuyên môn, kinh nghiệm thực tiễn…
Do vậy, ngoài các tiêu chuẩn chung của đại biểu quốc hội đã được luật tổ chức quốc hội quy định, nếu đặt ra các tiêu chuẩn cao hơn thì sẽ làm hạn chế quyền ứng cử vào quốc hội của công dân đã được quy định trong hiến pháp.
Chủ nhiệm ủy ban pháp luật cũng nhấn mạnh, theo quy trình bầu cử hiện nay, bên cạnh những người tự ứng cử thì phần lớn người tham gia ứng cử là đại diện do tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, lực lượng vũ trang nhân dân, cơ quan nhà nước ở trung ương và địa phương lựa chọn, giới thiệu ứng cử để bảo đảm tỷ lệ đại diện hợp lý của các tầng lớp nhân dân trong quốc hội.
Đối với mỗi loại cơ quan, tổ chức, đơn vị thì hiện đã có những quy định riêng của Đảng, quy định của từng cơ quan, tổ chức trong việc xác định tiêu chuẩn, điều kiện khi xem xét, lựa chọn nhân sự.
Để nâng cao chất lượng của đại biểu quốc hội nói chung thì từng cơ quan, tổ chức, đơn vị cần nâng cao trách nhiệm hơn nữa trong việc sàng lọc, lựa chọn, giới thiệu đại diện tiêu biểu, ưu tú nhất của mình tham gia ứng cử đại biểu quốc hội để cử tri có điều kiện lựa chọn người thực sự xứng đáng. vì vậy, đề nghị quốc hội cho phép không bổ sung nội dung này trong dự thảo luật.
Ông hoàng thanh tùng cũng cho biết, đa số ý kiến tán thành việc nâng tỷ lệ đại biểu quốc hội hoạt động chuyên trách lên 40% tổng số đại biểu quốc hội; ý kiến khác đề nghị nâng tỷ lệ này lên trên 50%.
Để bảo đảm đạt được tỷ lệ này trên thực tế, có ý kiến đề nghị cần có giải pháp, quy định chặt chẽ hơn trong đề án bầu cử và các văn bản hướng dẫn; đề nghị một số tỉnh, thành phố được bố trí thêm 1 đại biểu quốc hội hoạt động chuyên trách phù hợp với yêu cầu, đặc thù về địa giới hành chính, quy mô dân số.
Về nội dung này, ủy ban thường vụ quốc hội thấy rằng, việc tiếp thu ý kiến của đa số đại biểu, nâng tỷ lệ đại biểu quốc hội hoạt động chuyên trách lên ít nhất là 40% đã thể hiện sự cân nhắc, tính toán kỹ nhằm tạo cơ sở pháp lý cho công tác quy hoạch, chuẩn bị nguồn nhân sự để giới thiệu tham gia ứng cử làm đại biểu quốc hội hoạt động chuyên trách, từ đó tăng cường tính chuyên nghiệp, góp phần quan trọng cho việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của quốc hội.
Chủ nhiệm ủy ban pháp luật cho biết, để bảo đảm tính khả thi của quy định này, trong thời gian tới, đề án bầu cử đại biểu quốc hội khóa xv sẽ cụ thể hóa các nội dung liên quan cũng như xem xét việc bố trí hợp lý số lượng đại biểu quốc hội hoạt động chuyên trách ở từng địa phương.