Tỷ lệ thành công của việc điều trị hiếm muộn phụ thuộc nhiều yếu tố. trong đó, đáng lưu ý là sự kích thích buồng trứng nhằm làm tăng số lượng và chất lượng nang noãn.
Tỷ lệ thành công của việc
điều trị hiếm muộn phụ thuộc nhiều yếu tố. trong đó, đáng lưu ý là sự kích
thích buồng trứng nhằm làm tăng số lượng và chất lượng nang noãn. Tuy nhiên,
trên thực tế, nhiều bệnh nhân (BN) bỏ dở việc điều trị do tiêm Thu*c kích thích
buồng trứng kéo dài, tốn thời gian cũng như ảnh hưởng đến công việc và cuộc
sống hàng ngày của họ.
Liên quan đến vấn đề này, PV
báo SK&ĐS đã có cuộc trao đổi với ThS.BS.Vương Thị Ngọc Lan,
giảng viên Bộ môn Phụ sản Đại học Y Dược TP.HCM nhằm giúp người bệnh tiếp cận
các thông tin mới và tuân thủ việc điều trị tốt hơn cũng như vượt qua những trở
ngại để đến gần hơn với khát khao làm cha làm mẹ.
- PV: Thưa BS, được biết tình
hình vô sinh hiếm muộn ngày càng gia tăng. Đâu là nguyên nhân thường gặp nhất?
ThS.BS.Vương Thị Ngọc Lan: Tỷ
lệ vô sinh có khuynh hướng ngày càng gia tăng ở các nước trên toàn thế giới.
Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), cứ 6 - 7 cặp vợ chồng thì có 1
cặp có vấn đề về hiếm muộn. Tùy mỗi quốc gia, dân số, vùng miền mà nguyên nhân
vô sinh có tần suất thay đổi. Tại Việt Nam, nguyên nhân thường gặp nhất ở
nam giới là bất thường tinh trùng. Ở nữ giới, hai nguyên nhân vô sinh thường
gặp nhất: tắc ống dẫn trứng và rối loạn rụng trứng. Trong nhóm rối loạn rụng
trứng, nguyên nhân thường gặp nhất là hội chứng buồng trứng đa nang (HCBTĐN).
- PV: Với nhiều hiện tượng bị
đa nang, nang
buồng trứng buộc phải kích thích noãn mới có thể sinh em bé. Nhưng đa số sau
khi kích noãn thường gặp đa thai. Liệu có cách nào để giảm hiện tượng đa thai
này không?
ThS.BS.Vương Thị Ngọc Lan: Tỷ
lệ phụ nữ bị HCBTĐN chiếm khoảng 5 - 10% dân số. Những phụ nữ này bình thường
khó rụng trứng, khiến cho kinh nguyệt không đều và khả năng sinh sản giảm. Có
những phụ nữ mỗi năm chỉ có kinh 1 - 2 lần. Ở những phụ nữ này khi điều trị vô
sinh phải dùng Thu*c gây rụng trứng. Tuy nhiên, khi được kích thích, do buồng
trứng có nhiều nang, nên khả năng nhiều trứng rụng sẽ xảy ra cao hơn những phụ
nữ không bị đa nang
khác. Nhiều trứng rụng sẽ dẫn đến hậu quả đa thai.
Những trường hợp đa thai từ 3
thai trở lên, nguy cơ sinh non sẽ rất cao, có thể lên đến 70%, và tuổi thai vào
thời điểm sinh non lại rất thấp, thường dưới 28 tuần, nên rất khó nuôi sống
trẻ, nếu nuôi được cũng dễ để lại di chứng lâu dài cho trẻ như: mù, điếc, chậm
phát triển tâm thần vận động…
Để tránh sinh non, khi kích
thích rụng trứng, các bác sĩ thường dùng Thu*c theo các phác đồ để làm thế nào
chỉ có 1 - 2 nang phát triển. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, kiểm soát sự
phát triển nang noãn của buồng trứng khá khó khăn, BN có thể có nhiều hơn 2
nang phát triển và rụng trứng. Đối với
những trường hợp này, nguy cơ đa thai có thể xảy ra. Để phòng ngừa sinh
non cho những trường hợp có nhiều hơn 2 thai, hiện nay chúng tôi đã áp dụng
thường quy phương pháp giảm thai qua siêu âm đầu dò ngả *m đ*o. Phôi thai sẽ
được hút ra ngoài vào tuần thứ 7 - 8 thai kỳ. Số phôi thai để lại trong buồng
tử cung là 2 phôi. Phương pháp này hiện nay an toàn và hiệu quả. Tỷ lệ biến
chứng rất thấp: sảy các thai còn lại <1%, xuất huyết, nhiễm trùng < 1%.
- PV: Được biết, hiện nay
Việt Nam
đã tiếp cận được phương pháp mới trong kỹ thuật kích thích buồng trứng. Điều này
đem lại lợi ích gì cho BN? Và có chỉ định hạn chế trên những đối tượng BN cụ
thể không, thưa BS?
ThS.BS.Vương Thị Ngọc Lan: Sự
ra đời của loại Thu*c
kích thích buồng trứng mới đã làm giảm đáng kể gánh nặng
điều trị cho bệnh nhân do tiêm Thu*c mang lại. Bình thường, trong một chu kỳ
kích thích buồng trứng, trung bình một BN phải tiêm 15 - 35 mũi tiêm, tùy theo
phác đồ
kích thích buồng trứng được sử dụng. Tuy nhiên, với phương pháp mới
này, số mũi tiêm Thu*c giảm xuống đáng kể, chỉ còn khoảng 7 mũi tiêm trong 1
chu kỳ điều trị. Điều này sẽ làm tăng sự thoải mái và thuận tiện cho BN khi
điều trị.
Phương pháp mới này hiện chỉ
được nghiên cứu sử dụng trên những BN có tiên lượng đáp ứng bình thường với
kích thích buồng trứng. Những BN có khả năng đáp ứng kém (thường là những người
có dự trữ buồng trứng giảm) hoặc đáp ứng quá mức (thường là những phụ nữ có
buồng trứng đa nang
hoặc nhiều nang) không được khuyến cáo sử dụng.
Riêng BN bị các bệnh nan y
hoặc tim mạch hay bất kỳ bệnh mãn tính nào khác như: cường giáp, đái tháo
đường, suy gan, suy thận… vẫn có thể được
kích thích buồng trứng bằng phương
pháp này để có con. Tuy nhiên, trước khi điều trị hiếm muộn, BN cần được khám
bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo tình trạng bệnh hiện tại đang được kiểm soát tốt
và sức khỏe hiện tại đủ khả năng để mang thai.
Một số bệnh đặc biệt như: ung
thư, đặc biệt là các loại ung thư phụ thuộc nội tiết estrogen như ung thư vú,
cần ưu tiên điều trị ung thư và có thể áp dụng các phương pháp bảo tồn khả năng
sinh sản như: trữ lạnh trứng, phôi, tinh trùng để sau khi điều trị ung thư ổn
định thì có thể điều trị hiếm muộn.
- PV: Trong quá trình điều
trị kích thích buồng trứng, theo BS, BN cần lưu ý về mặt sức khỏe như thế nào?
Và cần chuẩn bị những gì trước khi thực hiện?
ThS.BS.Vương Thị Ngọc Lan: kích thích buồng trứng sẽ làm cho hai buồng
trứng to hơn, gây cảm giác trì nặng ở bụng dưới. Trong thời gian này, BN vẫn có
thể sinh hoạt và đi làm bình thường, nhưng nên đi lại nhẹ nhàng, tránh làm việc
nặng, không tập thể dục thể thao để tránh nguy cơ xoắn buồng trứng và vỡ nang
buồng trứng.
kích thích buồng trứng làm tăng nội tiết tố estrogen, khiến 2 vú
căng tức và có thể thấy buồn nôn. Tuy nhiên, những cảm giác này chỉ xảy ra vào
2 - 3 ngày cuối cùng của quá trình
kích thích buồng trứng và sẽ nhanh chóng mất
đi sau khi chọc hút trứng. Vì vậy, khi xảy ra những triệu chứng này, BN không
nên lo lắng. Tuân thủ đúng những hướng dẫn của bác sĩ sẽ giúp BN dễ dàng vượt
qua những triệu chứng khó chịu kể trên.
- PV: Hiện đã có 63 BN được
ứng dụng kích thích buồng trứng theo kỹ thuật mới, BS có thể cho biết tình
trạng đáp ứng có gì khả quan không?
ThS.BS.Vương Thị Ngọc Lan:
Chúng tôi đã thực hiện
kích thích buồng trứng ứng dụng tiến bộ mới cho hơn 60
trường hợp có chỉ định thụ tinh trong ống nghiệm do tinh trùng chồng yếu, tắc 2
ống dẫn trứng, bệnh lý lạc nội mạc tử cung. Đáp ứng buồng trứng của BN khá tốt với số lượng trứng
trung bình thu được là 15. Hơn nữa, BN chỉ thực hiện tiêm Thu*c ít ngày do đó,
thuận tiện cho việc làm và đi lại của BN.
kích thích buồng trứng với ứng dụng
mới này đặc biệt thuận tiện và hiệu quả cho các chu kỳ điều trị bằng phương
pháp xin trứng vì số mũi tiêm Thu*c ít và đáp ứng buồng trứng của người cho
trứng thì tốt.
GIA HÂN (thực hiện)