Ngày 14.11.2008, tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XII đã thông qua Luật BHYT, đồng thời Chính phủ quyết định lấy ngày 1.7 hàng năm là Ngày BHYT Việt Nam. Điều đó cho thấy, vai trò của chính sách bảo hiểm y tế (BHYT) ngày càng được khẳng định. Là "người trong cuộc", ông đánh giá như thế nào về chặng đường 10 năm của BHYT Việt Nam?
Ông Phạm Lương Sơn: Việc Quốc hội khóa XII thông qua Luật BHYT, đồng thời Chính phủ quyết định lấy ngày 1.7 hàng năm là Ngày BHYT Việt Nam mà một dấu mốc quan trọng, một bước tiến mới trong quá trình hoàn thiện chính sách pháp luật về BHYT.
Với nhiều lần sửa đổi và bổ sung, chính sách BHYT phát triển mạnh mẽ, chế độ ngày càng hoàn thiện, đúng đắn, vai trò của BHYT từng bước khẳng định trong hệ thống chính sách an sinh xã hội. Có thể nói, chủ trương, chính sách, pháp luật BHYT đến nay đã được hoàn thiện, vấn đề còn lại là việc tổ chức thực hiện sao cho hiệu quả nhất, để mọi người dân sớm được hưởng quyền an sinh về BHYT.
BHXH Việt Nam đã chủ động, tích cực tham gia với các bộ, ngành xây dựng và hoàn thiện các nghị định, thông tư hướng dẫn thực hiện Luật, phối hợp chặt chẽ với Tỉnh ủy, UBND các tỉnh, thành phố tích cực triển khai đưa Luật BHYT đi vào cuộc sống, chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố kịp thời xử lý những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện Luật...
Sau 10 năm thực hiện Luật BHYT, tỷ lệ người dân tham gia BHYT tăng lên gần gấp đôi (từ 45% năm 2009 lên 89,6% năm 2019). Trong đó người nghèo, người dân tộc thiểu số, trẻ em dưới 6 tuổi và các đối tượng chính sách xã hội đã được Nhà nước hỗ trợ toàn bộ mức đóng BHYT. Quyền lợi về khám chữa bệnh BHYT tương đối toàn diện và ngày càng được mở rộng. Danh mục Thu*c, vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật được sử dụng theo năng lực chuyên môn, tuyến chuyên môn kỹ thuật, để đảm bảo tối đa quyền lợi của người có thẻ BHYT khi đi khám chữa bệnh.
Để đảm bảo việc thực hiện chính sách BHYT bền vững, tiến tới bao phủ BHYT toàn dân, công tác phát triển người tham gia BHYT đóng vai trò vô cùng quan trọng. Ông nhìn nhận vấn đề này như thế nào?
Tiếp tục triển khai Nghị quyết 68/2013/QH13 ngày 29.11.2013 của Quốc hội 2013 về đẩy mạnh thực hiện chính sách pháp luật BHYT, tiến tới BHYT toàn dân; Quyết định 1167/QĐ-TTg ngày 28/6/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc điều chỉnh giao chỉ tiêu thực hiện BHYT giai đoạn 2016 – 2020. BHXH Việt Nam luôn xác định việc phát triển đối tượng tham gia BHYT là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Ngành, đã tích cực triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm đạt được mục tiêu mà Nghị quyết 20-NQ/TW đã đề ra.
Đồng thời với việc tích cực tham gia đóng góp ý kiến xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật về thực hiện chính sách BHYT với các Bộ, ngành, BHXH Việt Nam chỉ đạo BHXH các tỉnh phối hợp chặt chẽ với các ngành trong việc triển khai thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn. Tổ chức hội nghị hoặc làm việc trực tiếp với lãnh đạo Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh, các Sở ngành địa phương có tỷ lệ bao phủ BHYT thấp để bàn về các giải pháp phát triển đối tượng.
Tăng cường công tác tuyên truyền, phối hợp với các Đại lý thu triển khai các hình thức như phát động lễ ra quân, tổ chức hội nghị tuyên truyền trực tiếp với người dân, vận động, khuyến khích 100% thành viên thuộc hộ gia đình tham gia BHYT đầy đủ trong năm tài chính để được giảm trừ mức đóng theo quy định. Mở rộng hệ thống đại lý thu BHXH, BHYT đến xã, phường.
Thường xuyên thực hiện kiểm tra, hướng dẫn nghiệp vụ việc chấp hành các quy định tại BHXH các tỉnh, thành phố; thực hiện thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT, xử lý các đơn vị trốn đóng, nợ đóng BHXH, BHYT. Đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin và tích cực cải cách thủ tục hành chính tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia BHYT.
Tính đến hết tháng 6.2020, toàn quốc có trên 86 triệu người tham gia BHYT, đạt tỉ lệ bao phủ BHYT là 90% vượt chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định 1167/QĐ-TTg. Trong đó đối tượng tham gia BHYT hộ gia đình đạt 17,5 triệu người, tăng 1,7 triệu người so với năm 2018 (tương đương tăng 10,8%).
Như đã đề cập, 1 tháng 7 là Ngày BHYT Việt Nam, vậy xin ông cho biết chủ đề năm 2020 là gì và Ngành BHYT có những hoạt động nào để hưởng ứng?
Với mục đích đẩy mạnh công tác truyền thông, phổ biến chính sách, pháp luật về BHYT, về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của chính sách BHYT trong hệ thống an sinh xã hội nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị - xã hội, người dân tích cực và chủ động tham gia BHYT. Các hoạt động tuyên truyền nhân ngày BHYT Việt Nam năm nay được tiến hành rộng rãi, đồng bộ ở các cấp, các ngành, các địa phương với hình thức tuyên truyền đa dạng, phong phú, thiết thực.
Chủ đề, thông điệp truyền thông của Ngày BHYT năm nay là “Thực hiện nghiêm luật BHYT hướng tới mục tiêu bao phủ, chăm sóc sức khỏe toàn dân”. Nội dung tuyên truyền ngắn gọn, chính xác, dễ hiểu, tạo thuận lợi cho các nhóm đối tượng được tiếp cận đầy đủ thông tin về chính sách, pháp luật BHYT.
Đảm bảo mọi tầng lớp nhân dân hiểu rõ, hiểu đúng các nội dung cơ bản của chính sách, pháp luật BHYT và tạo diễn đàn để chủ sử dụng lao động, người lao động, người dân và cộng đồng xã hội có thể phản biện những điểm bất cập nhằm xây dựng và hoàn thiện chính sách, pháp luật về BHYT phù hợp với tình hình thực tiễn. Trong đó, tập trung tuyên truyền chú trọng đến từng nhóm đối tượng, đặc biệt là người thuộc hộ gia đình cận nghèo, hộ gia đình làm nông, lâm, ngư và diêm nghiệp, học sinh, sinh viên (HSSV), nhóm có tỷ lệ tham gia BHYT thấp...
BHXH Việt Nam đã chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố chủ động tham mưu với Tỉnh ủy, Thành ủy, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân tỉnh/thành phố: Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền thực hiện các Nghị quyết, Chỉ thị về BHYT,… Đồng thời, chủ động tổ chức các hoạt động tuyên truyền kỷ niệm ngày BHYT Việt Nam 1.7 trên địa bàn thông qua việc phối hợp với Sở Y tế, các cơ sở khám, chữa bệnh, Đài Phát thanh và truyền hình địa phương và các cơ quan truyền thông, báo chí khác thực hiện các phóng sự, chuyên mục, tọa đàm…; Tổ chức treo các băng zôn, khẩu hiệu... Các hoạt động truyền thông của BHXH Việt Nam đã tạo hiệu ứng sâu rộng, lan tỏa chính sách BHYT đến với đông đảo quần chúng nhân dân.
Với những nỗ lực của mình, BHXH Việt Nam mong muốn, việc tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong, hướng tới bao phủ BHYT toàn dân sẽ đạt được trong thời gian không xa.