Người bị chóng mặt thường mất thăng bằng, đi loạng choạng, cảm giác bồng bềnh như đang ngồi trên thuyền, có thể kèm theo buồn nôn hoặc nôn, ù tai, chóng mặt tăng khi thay đổi tư thế hoặc khi quay đầu, do đó bệnh nhân thường nằm im, mắt nhắm nghiền
| Căng thẳng tâm lý là một trong những nguyên nhân gây chóng mặt |
- Chóng mặt tư thế kịch phát lành tính: Chóng mặt xuất hiện đột ngột, khi thay đổi tư thế, không có dấu hiệu báo trước, kéo dài vài giây, xuất hiện sau khi cử động đầu. Chóng mặt xuất hiện do sự di chuyển những tinh thể nhỏ “sỏi tai”.
- Bệnh Meniere (bệnh ứ nước nội dịch vô căn): Đặc trưng là cơn chóng mặt kéo dài khoảng 5 phút - 5 giờ. Trước đó, người bệnh bị giảm thính lực và ù tai. Chóng mặt đột ngột kèm theo buồn nôn và nôn, cơn có thể tái phát dẫn đến mất dần thính lực.
Bệnh hay gặp ở người căng thẳng tâm lý. Nguyên nhân là do mất thăng bằng của áp lực dịch chứa trong tai trong. Mục tiêu điều trị là giảm áp lực dịch, phối hợp với Thu*c chữa chóng mặt và liệu pháp thư giãn. Trường hợp đặc biệt có thể phẫu thuật cắt bỏ dây thần kinh tiền đình.
- Viêm dây thần kinh tiền đình: Viêm dây thần kinh do virus Zona, thủy đậu, quai bị, gây liệt dây thần kinh tiền đình dẫn đến chóng mặt đột ngột, kéo dài nhiều giờ đến vài tháng nhưng không rối loạn thính lực (khác với hội chứng Meniere). Dấu hiệu rung giật nhãn cầu đánh ngang về bên lành.
Bệnh có thể tự khỏi, dần dần hệ thống thần kinh trung ương sẽ hình thành tình trạng điều hòa mới. Điều trị bằng các Thu*c “kích thích não bộ” và tập phục hồi chức năng sớm giúp hồi phục tốt hơn.
- Một số bệnh cũng gây chóng mặt: Viêm tai giữa cấp và mạn, dị dạng tai trong; chấn thương hoặc tiền sử phẫu thuật; u dây thần kinh tiền đình – ốc tai; rối loạn thị giác: loạn thị, cận thị, viễn thị…; tác dụng phụ của Thu*c; rượu, M* t*y; say tàu xe; tổn thương dây thần kinh vùng cổ (tổn thương cột sống cổ 2, cổ 3).
Chóng mặt có nguồn gốc trung ương: Thiểu năng tuần hoàn não, hạ huyết áp tư thế, hội chứng Wallenberg, nhồi máu tiểu não, xơ cứng rải rác, u tiểu não…
Ngoài ra, một số nguyên nhân khác cũng gây chóng mặt: Nhức đầu Migraine, bệnh Parkinson, giang mai thần kinh…
Các hoạt chất điều trị triệu chứng chóng mặt hay được sử dụng: Acetyl – DL – leucine, Metoclopramide HCL, Meclozine, Bétahistine, Trimetazidine, Flunarizine, Ginkgo biloba... Ngoài ra, còn có dẫn chất chất dihydroergotamin điều trị chóng mặt do hạ huyết áp tư thế hoặc nhức đầu Migraine. Tất cả các loại Thu*c trên đều phải dùng đúng theo chỉ định của bác sĩ và đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng.
Thu*c an thần kinh cũng được sử dụng phối hợp trong vài ngày đầu để giảm triệu chứng lo lắng của bệnh nhân.
Nếu chóng mặt do viêm dây thần kinh tiền đình hoặc chóng mặt tư thế lành tính kịch phát, ngoài điều trị bằng Thu*c nên kết hợp với điều trị phục hồi chức năng để giảm triệu chứng chóng mặt nhanh hơn.