Giờ đây, mua bất cứ một sản phẩm nào, người mua đều quen được tặng quà hoặc có chương trình khuyến mại kèm theo.
Giờ đây, mua bất cứ một sản phẩm nào, người mua đều quen được tặng quà hoặc có chương trình khuyến mại kèm theo. Đó là tâm lý chung của nhiều người tiêu dùng Việt Nam, từ nông thôn cho đến thành thị. Nắm được thị hiếu đó, trong vài năm gần đây, nhiều mặt hàng, hãng sản phẩm, người sản xuất, cửa hàng, đại lý, nhà phân phối... đều đưa ra các chương trình khuyến mại, siêu khuyến mại, tặng quà, với mục đích thu hút khách hàng. Chỉ có điều, hàng khuyến mại là hàng loại gì? Và sao không giảm giá mà lại biến thành khuyến mại?
Trong nền kinh tế thị trường, việc quảng bá, giới thiệu, khuyến mại, giảm giá sản phẩm để thu hút
khách hàng đến với sản phẩm của mình là điều bình thường. Nhưng đó phải là văn minh, bảo đảm công bằng, không vi phạm trong sản xuất, kinh doanh. Nhưng nhìn từ thực tiễn thị trường hiện nay cho thấy, có nhiều mặt hàng đưa ra chương trình khuyến mại cạnh tranh không lành mạnh, khiến cho không chỉ “đối thủ” của hãng sản phẩm đó không hài lòng, mà các chương trình khuyến mại đưa ra làm cho người tiêu dùng cũng tỏ ra băn khoăn, lo lắng không biết đường nào mà lần.
Không băn khoăn sao được khi các chương trình khuyến mại không còn theo mùa như trước, mỗi năm một hai đợt nữa, mà khuyến mại bây giờ đã trở nên phổ biến quanh năm suốt tháng, hết đợt này đến đợt khác cho một sản phẩm. Trên các cửa hàng bán online, mỗi sản phẩm đều có kèm theo “mức giá cũ” và “mức giá mới” giảm giá 20%, 30%, 50%, hoặc mua 2 tặng 1, thậm chí mua 1 cũng tặng 1, mua hàng có quà, tặng phiếu cào trúng thưởng (phiếu nào cũng có quà)...
Trong các cửa hàng ngoài phố, biển hiệu “sale off” (tức đại hạ giá) đã quá quen mắt, quen đến nỗi nếu không có vài con số phần trăm và dấu trừ kia thì người ta mới lấy làm lạ.
Trước đây, chương trình khuyến mại, tặng quà ít diễn ra nên khi có, người tiêu dùng rất hào hứng với các đợt khuyến mại đó, sẵn sàng bỏ tiền ra mua hàng để hưởng khuyến mại. Còn nay, người tiêu dùng rất thờ ơ với các chương trình đó, bởi nó “nở rộ” quá nhiều, không theo mùa nữa mà diễn ra quanh năm, với tần suất ngày càng nhiều, hình thức ngày càng đa dạng, phong phú. Cũng vì thế mà người tiêu dùng tỏ ra nghi ngại và đặt câu hỏi: Nếu bán 1 tặng 1, hoặc giảm giá đến 50% thì sản xuất và phân phối ra chẳng lẽ chịu lỗ hay sao!? Khuyến mại cao như vậy thì người sản xuất làm gì có lãi mà duy trì và phát triển sản xuất, trả lương công nhân, nộp thuế và chi phí sản xuất khác. Người sản xuất và nhà phân phối sẽ sống bằng gì, khi mà khuyến mại, tặng quà cứ diễn ra hết đợt này đến đợt khác như thế? Tại sao sản phẩm đó không giảm giá, bán thẳng cho
khách hàng mà cứ phải đưa ra các chương trình khuyến mại, tặng quà?
Cá biệt, có trường hợp còn lợi dụng khuyến mại để L*a đ*o, quảng cáo mua một mặt hàng nào đó giá chỉ có vài trăm nghìn, sẽ được tặng sản phẩm khác có giá trị gấp hai hoặc ba lần sản phẩm mua. Những kẻ L*a đ*o thường lợi dụng vùng núi, nông thôn, người dân ít hiểu biết để L*a đ*o chiếm đoạt... Từ đó người tiêu dùng thấy nhàm chán, nghi ngờ, không mặn mà với các chương trình khuyến mại, tặng quà.
Vào dịp cuối năm, các mặt hàng, sản phẩm đua nhau đưa ra những chương trình khuyến mại, tặng quà. Người tiêu dùng thông thái sẽ không bao giờ muốn được khuyến mại, tặng quà, mà chỉ muốn mua đúng với giá trị thực của sản phẩm đó. Bởi lẽ, người tiêu dùng tự đặt câu hỏi: Nếu hàng khuyến mại là hàng chất lượng thì vì sao không giảm thẳng giá thành, còn nếu là hàng tồn kho, hết “đát”, hoặc liên kết hàng kém, hàng thải loại của các hãng sản xuất để “tống” hết cho người sử dụng thì việc khuyến mại này còn ý nghĩa gì. Khuyến mại như vậy có khác gì “lừa nhau”.
Rất mong các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ thị trường, các hãng sản phẩm, nhất là các chương trình khuyến mại, tặng quà. Từ đó tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh và đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng.
Đào Duy Tuấn