Hôm thứ Tư vừa qua, Ban Kiểm soát Muỗi Florida Keys (FKMCD) đã phê duyệt việc thả muỗi biến đổi gen lần đầu tiên ở Mỹ. Theo đó, 750 triệu con muỗi biến đổi gen sẽ được thả trong khoảng thời gian hai năm từ 2021 ở quận Monroe, tiểu bang Florida.
Dự án thử nghiệm này được thiết kế để kiểm tra xem muỗi biến đổi gen có phải là giải pháp thay thế khả thi cho việc phun Thu*c diệt côn trùng hay không. Nhiệm vụ của những con muỗi này là kiểm soát và tiêu diệt Aedes aegypti (hay còn gọi là muỗi vằn), một loài muỗi có khả năng truyền một số bệnh ch*t người như Zika, sốt xuất huyết, chikungunya và sốt vàng da.
Dòng muỗi biến đổi gen sẽ được thả vào môi trường có tên OX5034, đã được thay đổi cấu trúc gen để tạo ra những con non cái ch*t trong giai đoạn ấu trùng, trước khi chúng nở và phát triển đủ lớn để cắn và truyền bệnh. Với loài muỗi thì chỉ có muỗi cái mới đốt người hay động vật để lấy máu, thứ mà nó cần để trứng trưởng thành. Con đực chỉ ăn mật hoa và do đó không phải là vật mang mầm bệnh.
Giảm số lượng loài muỗi vằn là mục tiêu của những con muỗi đực biến đổi gen.
Oxitec, một công ty có trụ sở tại Anh nhưng thuộc sở hữu của Mỹ, là đơn vị tạo ra loài muỗi này. Đây là một công ty công nghệ sinh học chuyên phát triển côn trùng biến đổi gen để hỗ trợ kiểm soát côn trùng.
"Đây là một sự phát triển thú vị vì nó đại diện cho công trình đột phá của hàng trăm người đam mê trong hơn một thập kỷ ở nhiều quốc gia, tất cả đều muốn bảo vệ cộng đồng khỏi bệnh sốt xuất huyết, Zika, sốt vàng da và các bệnh truyền nhiễm khác", Giám đốc điều hành công ty Oxitec, Grey Frandsen, cho biết trong một tuyên bố.
Tại sao địa phương này lại quyết tâm tiêu diệt những con muỗi vằn tới như vậy?
Trong năm 2009 và 2010, các đợt bùng phát dịch sốt xuất huyết tại địa phương, do muỗi Aedes aegypti lây lan, đã khiến FKMCD gần như tuyệt vọng về các giải pháp đối phó. Bất chấp các nỗ lực diệt muỗi từ phun Thu*c trên không, sử dụng xe tải và nhân công đến việc sử dụng cá ăn muỗi, mọi nỗ lực để ngăn chặn dịch bệnh phần lớn không hiệu quả. Số tiền mà địa phương này bỏ ra để diệt muỗi cũng rất lớn, hiện lên tới hơn 1 triệu USD một năm.
Sử dụng biến đổi gen là biện pháp cuối cùng của chính quyền sau khi các biện pháp thông thường không mang lại kết quả khả quan.
Năm 2012, chính quyền quận đã tìm đến Oxitec để được giúp đỡ. Công ty sinh học đã phát triển ra những con muỗi đực đầu tiên với tên mã là OX513A. OX513A đã được thử nghiệm thực địa ở Quần đảo Cayman, Panama và Brazil. Oxitec sau đó báo cáo tỷ lệ thành công lớn với mỗi lần thử nghiệm. Ví dụ, một thử nghiệm ở khu vực thành thị của Brazil đã làm giảm 95% loài Aedes aegypti.
Cục Bảo vệ Môi sinh Hoa Kỳ đã dành nhiều năm để điều tra tác động của những con muỗi này đối với sức khỏe con người và môi trường. Nhưng không chờ quá trình đánh giá hoàn thiện, Oxitec đã phát triển dòng muỗi biến đổi gen thế hệ thứ hai, với tên mã OX5034.
Hiện Cả FKMCD và Oxitec đều không thông báo công khai về địa điểm hoặc thời gian thả muỗi. Nhưng các tài liệu do Oxitec đệ trình cũng không bao gồm chi tiết về báo cáo tác động môi trường. Các nhóm bảo vệ môi trường bày tỏ lo ngại rằng sự lây lan của các gen biến đổi vào quần thể hoang dã có thể gây hại cho các loài chim, côn trùng và động vật có vú ăn muỗi.
Tham khảo CNN