Ảnh minh họa |
Mất tự tin vì nám da
Trước đây, chị Mai Anh (Hồ Văn Huê, Q. Phú Nhuận, Tp.HCM) vẫn nổi tiếng cả khu phố là có làn da trắng mịn. Chính nhờ làn da “hoàn hảo” này mà chị đã 42 tuổi nhưng trông chỉ như mới ngoài 30. Thế nhưng chỉ sau một trận ốm hai tháng, da dẻ chị trở nên xám ngoét, các vết nám xuất hiện đầy hai bên má, ngày càng đậm.
Chị Mai Anh đã thử rất nhiều các loại mỹ phẩm được quảng cáo là làm trắng sáng, xóa các vết thâm trong vòng 7 ngày hay 4 tuần rồi uống cả thực phẩm chức năng… cũng chẳng ăn thua. Bây giờ thì da chị trông rất tệ, chị còn chẳng muốn soi gương nữa. Danh hiệu da đẹp dáng chuẩn đã không còn. Tệ hơn chị thấy mặc cảm với chồng, bắt đầu lo chồng chê vợ xấu, sợ chồng bồ bịch với các em trẻ đẹp.
Cũng chung nỗi khổ với chị Mai Anh, chị Nguyễn Hương Giang 45 tuổi (Trần Hưng Đạo, Hà Nội) bị các vết nám đầy cả trên trán lẫn hai má. Khuôn mặt “tối sầm sầm” ấy khiến chị mặc cảm vô cùng, và chán nản không muốn ăn diện ra đường. Chị Giang bảo mặt xấu xí thì mặc cái gì lên người cũng xấu, nhìn cái mặt mình mất cả hứng, không biết chồng mình còn tụt hứng thế nào nữa. Thêm nữa, hai mu bàn tay chị cũng bắt đầu xuất hiện những vết thâm lốm đốm như chuối chín trứng cuốc.
Cách đây vài tuần chị thấy quảng cáo một loại kem “đánh bay” nám chỉ trong 2 tuần, phấn khởi mua thử dùng. Công nhận là sau 2 tuần những vết nám đậm trên vùng trán, hai má mờ hẳn đi nhưng chẳng hiểu sao khi không tiếp tục dùng sản phẩm khoảng hai tuần thì các vết thâm nám còn có vẻ như đậm hơn. Chị Giang rất hoang mang, không dám liều mình thử tiếp mỹ phẩm khác đã tới Bệnh viện da liễu TW để khám.
Sắc tố da tập trung quá đà
BS. Nguyễn Thùy Linh, Bệnh viện da liễu TW cho biết: Nám da biểu hiện ở bất kỳ lứa tuổi nào vì bản thân của nám da có rất nhiều loại, do nhiều nguyên nhân: Nám do bẩm sinh, nám da do bệnh lý như do tuyến thượng thận, do bệnh lý về nhiễm độc kim loại nặng như từ thức ăn, nước uống, một số bệnh khác phức tạp khác… Đặc biệt nám thường xuất hiện ở tuổi trung niên đa số do rối loạn nội tiết.
Khu vực thường gặp nhất là trên da mặt. Rối loạn nội tiết ở lứa tuổi này có nguyên nhân do quá trình mang thai, tiền mãn kinh do yếu tố thể dịch trong cơ thể thay đổi rất nhiều, có thể gọi là biến chuyển toàn bộ so với thời kì trước đó.
Đặc trưng nám của tuổi trung niên là những vết hơi nâu, hoặc thâm đen xanh rất đối xứng ở hai bên mặt. Các vết nám đối xứng vì đây không phải là bệnh lý tại chỗ mà do rối loạn nội tiết từ bên trong gây ra. Khi nguyên nhân do rối loạn hệ thống thì nám da sẽ phân bố đều trên cơ thể chứ không phải ở những vị trí bất thường.
Ví dụ bị tăng sắc tố sau khi da bị sứt sát, bong vẩy sẽ bị thâm tại một chỗ. Kích thước tổn thương da tùy từng người, có người chỉ là vài vết lấm chấm, có người cả mảng da, có bờ rõ. Nám thường gặp trên mặt nhất, gây ra mất thẩm mỹ cho bệnh nhân vì những bệnh lý tăng sắc tố ưu tiên ở những vùng da hở như da mặt, mu tay, cẳng tay.
BS. Linh cũng lưu ý để chúng ta có thể phân biệt giữa nám và các bệnh nấm trên da khác là bề mặt da bị nám bình thường, không bong tróc vẩy, không ngứa mà chỉ thay đổi sắc tố.
Có 3 phương pháp điều trị chính cho nám da
Với những trường hợp nám da nặng như chị Mai Anh và Hương Giang sẽ mất nhiều thời gian để điều trị. Hiện nay có 3 phương pháp điều trị nám phổ biến là: dùng thuốc bôi, dùng thuốc uống và laser.
Bác sĩLinh tư vấn, phương pháp điều trị đơn giản và ít phức tạp nhất, chúng ta có thể tự điều trị được, không cần can thiệp bên ngoài là dùng thuốc. Hiện nay có nhiều loại thuốc làm giảm sắc tố da, có cả thuốc dạng bôi và uống.
Song, trong điều trị nám người ta hay dùng đường bôi do hấp thụ tại chỗ tốt hơn do nám chỉ cư trú một vài vùng chứ không phải toàn thân. Dùng thuốc đường bôi có ưu việt: thuốc hấp thụ rất nhanh ở vùng tổn thương, không bị ảnh hưởng tới các vùng da khác trên cơ thể, không chịu tác dụng phụ so với đường dùng thuốc uống toàn thân.
Để điều trị các bệnh tăng sắc tố da nói chung, quan trọng nhất là phải tìm thấy nguyên nhân. Điều trị nám da cho phụ nữ trung niên do rối loạn nội tiết chủ yếu là điều trị triệu chứng bằng cách giảm các vết thâm khi trung hòa các sắc tố melanin đó. Hiện nay không có thuốc nào làm biến mất hoàn toàn nám. Quá trình trị nám thường kéo dài từ 2-6 tháng mới có hiệu quả.
Phương pháp tác động mạnh hơn là điều trị bằng laser màu: Dùng bức xạ tia laser màu phá tan các ổ tế bào sắc tố, bắn phá phân tán các tế bào sắc tố đang chụm lại một chỗ làm mất độ tập trung. Hiệu quả bắn laser nhanh hơn so với dùng thuốc nhưng tốn kém hơn.
Tại Bệnh viện Da liễu chi phí bắn laser khoảng 200.000đ/cm2/lần. Bệnh viện có thước đo diện tích vùng da bị nám riêng. Bệnh nhân nám thường phải bắn laser 6-8 lần và sau đó vẫn phải dùng thuốc hỗ trợ để duy trì. Phương pháp này có thể có tai biến như bỏng nhẹ, bong vẩy da tuy không nặng.
Bác sĩ Linh cũng khẳng định, không thể điều trị triệt để hoàn toàn hết nám được vì nám ở đây do sự tập trung của các tế bào sắc tố, làm tăng vận chuyển các hạt sắc tố trên một vùng da. Bình thường cấu trúc của da có rất nhiều lớp tế bào. Lớp tế bào cuối cùng thường bị tập trung sắc tố. Mật độ tế bào sắc tố trên da giống nhau, khi bị bệnh lý này khiến làm tăng sự tập trung các tế bào sắc tố những vùng da hở và biến đổi so với bình thường.
Chúng ta không thể tiêu diệt được tế bào sắc tố mà chỉ làm giảm vận chuyển sắc tố vào trong tế bào. Chúng ta không thể chữa nám giống như vò quần áo để loại bỏ vết bẩn ra ngoài. Các cách điều trị chủ yếu là giải phóng các tế bào sắc tố đó ra khỏi tế bào và ngăn chặn sự tập trung các tế bào sắc tố.
Đừng quên kem chống nắng
Kem chống nắng không có tác dụng làm giảm nám nhưng thường phối hợp trong điều trị nám vì kem chống nắng làm giảm tác động của tia bức xạ mặt trời lên da mặt, bảo vệ da. Đây là bước rất quan trọng, nếu dùng thuốc điều trị mà không kèm kem chống nắng có thể nói là vô tác dụng.
Bên cạnh đó là các biện pháp bảo vệ khác như bịt mặt, áo chống nắng, bao tay… giúp tăng hiệu quả điều trị. Vì các loại thuốc điều trị nám có thể làm tăng độ nhậy cảm của da nên không giữ da cẩn thận có thể tái nám nhiều hơn vì thế nhiều loại thuốc được khuyến cáo dùng ban đêm.
Chúng ta phải kiên trì, kiên nhẫn, duy trì vì quá trình điều trị nám thường mất 6 tháng và phải duy trì bảo vệ da. Chúng ta cần lưu ý các biện pháp chăm sóc tại chỗ như: tránh nắng, ăn nhiều rau quả, bổ sung vitamin khoáng chất, uống đủ nước…
Có thể bạn chưa biết? Hai thành phần buộc phải có trong các loại kem, thuốc điều trị nám là: Hydroquinone 2% và Acid Retinoc từ 0,01-0,1%. Nếu trong các loại mỹ phẩm không có hai thành phần này, với nồng độ này thì không có tác dụng chữa nám. Một số loại mỹ phẩm hiện nay có thể thấy hiệu quả trắng sáng tức thì nhưng chỉ tồn tại một thời gian ngắn do chúng có tác dụng lột nhẹ, tẩy bề mặt da. Những mỹ phẩm này có thể các nồng độ hai thành phần trên rất cao hoặc bị cho thêm corticoid- một loại hormone khiến da mặt bị bào mòn, mỏng đi gây nhiều tác dụng phụ. |
Thảo Nhiên
Bài viết có sự tư vấn của BS. Nguyễn Thùy Linh, Bệnh viện da liễu TW
Chủ đề liên quan: