Ngâm chân trong nước ấm, nước khoáng hoặc dịch Thu*c là một liệu pháp phòng chống bệnh độc đáo của y học cổ truyền. Đối với bệnh cao huyết áp, biện pháp này có giá trịdự phòng và hỗ trợ trị liệu hiệu quả.
- Từ thạch, thạch quyết minh, đẳng sâm, hoàng kì, đươngquy, tang chi, chỉ xác, ô dược, mạn kinh tử, bạch tậtlê, bạch thược, đỗ trọng, ngưu tất, mỗi vị 6g, độchoạt 18g, sắc lấy nước ngâm chân trong 60 phút.
- Câu đằng 20g và một chút băng phiến, sắc lấy nướcngâm chân 2 lần trong ngày, mỗi lần 30 – 45 phút, 10 ngàylà một liệu trình.
- Câu đằng 30g, cúc hoa 15g, hạ khô thảo 15g, quyết minhtử 30g, ngưu tất 20g, bạch truật 20g, bạch cương tàm20g, hồng hoa 15g, sắc lấy nước ngâm chân trong 30 phút,mỗi ngày 2 lần.
- Hạ khô thảo 30g, câu đằng 20g, tang diệp 15g, cúc hoa20g, sắc lấy nước ngâm chân mỗi ngày 2 lần, mỗi lần30 phút.
- Ngô thù du 15g, hoàng bách 20g, tri mẫu 20g, sinh địa 20g,ngưu tất 20g, sinh mẫu lệ 40g, sắc lấy nước ngâm chân,mỗi ngày 2 lần.
- Tang chi 20g, tang diệp 15g, sung uý tử 20g, sắc lấy nướcngâm chân 2 lần trong ngày, mỗi lần 45 phút.
Dụng cụ: Tốt nhất là dùng chậu ngâm điện (loại nhậptừ Trung Quốc, có bán tại các siêu thị), loại chậunày tiện lợi cho việc giữ nhiệt độ một cách tựđộng, ít phải chế thêm nước nóng rồi lại phải thửđộ nóng làm cách quãng việc ngâm chân.
Nhiệt độ nước ngâm: Tuỳ theo tính chất địa lí, khíhậu, lứa tuổi, tình trạng bệnh lí, phản ứng củatừng cá thể… mà lựa chọn nhiệt độ nước ngâm chophù hợp. Nói chung, về cơ bản, nên chọn nhiệt độtrung bình từ 38 đến 43 độ C. Cơ sở xác định là, saukhi ngâm chân cơ thể cảm thấy nhẹ nhàng, thoải mái vàhuyết áp được cải thiện rõ rệt.
Tư thế: Chọn tư thế ngồi trên ghế tựa, chậu ngâm cóđộ cao từ 20 cm trở lên, độ rộng có thể chứa đủhai chân là được.
Thời gian ngâm chân: Mỗi ngày nên ngâm 2 lần, tốt nhấtlà vào lúc 10 giờ sáng và tối trước khi đi ngủ.
Ngoàiviệc điều chỉnh huyết áp, việc ngâm chân vào buổitối sẽ giúp giấc ngủ ngon và sâu hơn. Dân gian có câu:“Sau ăn 300 bước, trước ngủ một chậu ngâm”.
Tuỳtheo công thức Thu*c ngâm, tuổi tác, giới tính, tìnhtrạng sức khoẻ, khí hậu thời tiết, tính chất côngtác… nói chung thời gian ngâm chân mỗi lần chừng 30phút là phù hợp. Những người huyết áp quá cao, khóđiều chỉnh thì có thể kéo dài thời gian ngâm. Mùa đôngnên ngâm dài hơn mùa hè.
Tiêu chí đánh giá thời gianngâm hợp lí là: Sau khi ngâm chân cảm thấy dễ chịu,tình trạng huyết áp được cải thiện.
Trong khi ngâm nên kết hợp day bấm một số huyệt vị vàthư giãn. Day bấm huyệt, xong thực hành thư giãn.
Các huyệt vị cần day bấm là: Bách hội (là điểm giaonhau ở đỉnh đầu của đường nối đỉnh hai vành taikhi gấp tai lại và đường trục giữa cơ thể, ấn cócảm giác ê tức); ấn đường (là điểm giữa của đoạnnối hai đầu trong lông mày) và Dũng tuyền (là điểm nối2/5 trước và 3/5 sau của đoạn nối đầu ngón chân 2 vàđiểm giữa bờ sau gót chân, trong chỗ lõm ở gan bànchân). Nên dùng ngón cái hoặc ngón tay giữa để day bấm,mỗi huyệt chừng 2 phút, sao cho đạt cảm giác tức nặnglà được.
Thực hành thư giãn: Tựa người vào thành ghế, toàn thânthả lỏng, mắt nhắm hờ, tập trung sự chú ý vào mộtđiểm nhất định trên cơ thể, tốt nhất là vào Đanđiền (vùng dưới rốn một chút). Thở đều, chậm vàthật nhẹ đến mức để một vài sợi bông trước mũimà không thấy lay động. Trước tiên, từ từ thở ra,bụng lõm vào rồi lại từ từ hít vào, bụng phình ra,nín thở một lát rồi lại từ từ thở ra, cứ luânphiên thở như vậy chừng 5 phút. Tiếp đó nghỉ 5 phútrồi lại lặp lại quy trình thở lần thứ hai.
- Ngâm chân là liệu pháp mang tính hỗ trợ và phối hợp,những người huyết áp cao đang dùng Thu*c không nênngừng đột ngột, muốn ngừng hoặc giảm liều Thu*cphải có ý kiến của bác sĩ điều trị.
- Trong khi tiến hành ngâm chân, tư tưởng hết sức thoảimái, bình thản, cần tránh căng thẳng hoặc suy nghĩ loâu.
- Nếu đang bị mắc các bệnh lí cấp tính có sốt doviêm nhiễm và bị bệnh xuất huyết thì không nên thựchành liệu pháp ngâm chânn