Người dân miền núi Quảng Nam thấp thỏm nỗi lo sạt lở

“nửa đêm, cả nhà đang ngủ thì bỗng nhiên nghe tiếng nổ đùng đùng sau nhà. tôi chạy ra thì thấy đất đá tràn xuống ầm ầm. chẳng kịp suy nghĩ gì thêm, gọi vợ dậy, bế con chạy vội ra khỏi nhà.” – giọng anh nguyễn văn thìn (thôn ngã ba, thị trấn prao, huyện miền núi đông giang) vẫn còn run run khi thuật lại một trong những lần trải qua phen hú hồn từ trận sạt lở phía sau nhà.

Anh thìn cho biết, khu vực nhà anh ở ngay phía sau cách tầm 3m là đồi kiểm lâm. nhiều năm trở lại đây, đồi xuất hiện tình trạng sạt lở đất, đỉnh điểm hơn là đợt mưa lũ tháng 10 năm 2020, đất đá sạt lở xuống làm hư hỏng hoàn toàn phần sau ngôi nhà, công trình phụ và đồ dùng trong nhà đều hư hỏng.

“Vài năm gần đây, cứ mỗi lần mưa lớn là đất đá trên đồi theo dòng chảy xuống. Đợt mưa cuối tháng 9 vừa rồi cũng không ngoại lệ, đất đá cứ ào ào sạt xuống tràn luôn nhà mà cũng đành bất lực, chỉ biết sau mỗi lần sạt lở, thuê máy móc về múc đất đổ đi, dọn dẹp nhà cửa.  Không chỉ thiệt hại về tài sản mà chúng tôi luôn phải sống trong cảnh nơm nớp lo sợ. Tôi cũng không dám để vợ và 2 con ở đây mà phải về lánh tạm nhà người thân. Chỉ mong chính quyền địa phương, nhà nước có giải pháp hỗ trợ san uỷ mặt bằng hoặc là di dời đến chỗ khác, hoặc kè phía sau nhà để ổn định lâu dài, có chỗ ăn và chỗ ở ổn định.” – anh Thìn chia sẻ.

Cách nhà anh Thìn vài bước chân, mỗi lần mưa to kéo dài, gia đình bà Đỗ Thị Yến (thôn Ngã Ba, thị trấn Prao) cũng phải di tản sang khu vực an toàn để trú tạm, phòng nguy cơ đất đồi sạt lở.

"chỉ cần mưa to kéo dài, kể nửa đêm, cán bộ thị trấn prao đều xuống vận động bà con sinh sống bên dưới chân đồi chuyển qua ở tạm nhà người thân hoặc nhà văn hóa, nhà cộng đồng. gia đình tôi luôn chuẩn bị sẵn sàng, khi nhận thấy tình hình không ổn là lập tức đi ngay”. - bà yến chia sẻ.

Không chỉ nhà anh thìn, bà yến mà 65 hộ dân với 245 nhân khẩu ở thôn ngã ba, thị trấn prao cũng chung cảnh ngộ, đứng ngồi không yên vì lo ngại sạt lở đồi núi.

Ông huỳnh văn tân -  chủ tịch ubnd thị trấn prao, huyện đông giang, tỉnh quảng nam cho biết, đồi kiểm lâm có chiều dài 700m. qua kiểm tra, khảo sát, sườn đồi có vết nứt dài 20m, rộng khoảng 0,6m và rất dễ mở rộng thêm, sụt trượt xuống khu dân cư bên dưới. vài năm gần đây, cứ đến mùa mưa bão, đồi kiểm lâm  xảy ra tình trạng sạt lở, đất đổ xuống sát vách nhà của nhiều hộ thôn ngã ba. mùa mưa lũ năm ngoái, khu vực này đã có 8 ngôi nhà bị đất sạt lở xuống làm sập một phần ngôi nhà.

“mỗi lần mưa bão địa phương phải túc trực thường xuyên, vận động người dân ra khỏi khu vực này để đảm bảo an toàn. có một khu vực nữa có 10 hộ cụm thôn a dung nằm vùng có nguy cơ sạt lở. hiện nay địa phương đề xuất ban dân tộc của tỉnh hỗ trợ giãn dân, sắp xếp bố trí dân cư. đồng thời, chính quyền địa phương kiến nghị ubnd tỉnh quảng nam xem xét, hỗ trợ kinh phí xây dựng kè chống sạt lở đồi kiểm lâm, ổn định cuộc sống lâu dài cho người dân.” – ông huỳnh văn tân cho biết.

Theo ông a vô tô phương - chủ tịch ubnd huyện đông giang, tỉnh quảng nam cho biết, tình hình biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt, tại các huyện miền núi tỉnh quảng nam mỗi khi mưa lớn dài ngày thì tình trạng sạt lở xảy ra liên tục. trên địa bàn huyện có hơn 200 hộ dân tập trung ở các xã arooi, zà hung và ở thị trấn prao nằm trong nguy cơ sạt lở đồi núi cần được di dời. hiện chính quyền các địa phương tập trung tuyên truyền cho người dân vùng có nguy cơ sạt lở cao chủ dộng sơ tán để đảm bảo an toàn và tính mạng khi có mưa lớn.

“là huyện miền núi độ đốc rất lớn, do đó nguy có sạt lở và lũ quét rất lớn. trong các năm qua, chính quyền địa phương đã tập trung ổn định sắp xếp dân cư. hiện nay vẫn còn một số các hộ gia đình ở các xã có độ dốc cao, ở thị trấn prao rất nhiều bà con sinh sống làm nhà dưới đồi kiểm lâm, nguy cơ sạt lở, có vết nứt, mỗi khi mùa mưa bão về phải di dời dân tuy nhiên địa phương đang gặp vướng mắc trong việc bố trí quỹ đất cũng như nguồn kinh phí thực hiện để bố trí khu tái định cư cho bà con.” - chủ tịch ubnd huyện đông giang chia sẻ.

“hiện có gần 2.600 hộ dân nằm trong nguy cơ sạt lở đồi, núi. từ nay đến năm 2025, địa phương bố trí sắp xếp 7.000 hộ dân ở vùng miền núi có nguy cơ cao đến nơi ở mới. hiện nay ubnd tỉnh cũng đang khảo sát những nơi nguy cơ cao có đầu tư cụ thể, triển khai rất quyết liệt, đảm bảm căn cơ cho việc phòng chống cao nhất việc sạt lở, những huyện miền núi sẽ di dời các hộ dân nằm nguy cơ sạt lở cao. kinh phí thực hiện rất lớn nên đang xin ý kiến các bộ ngành trung ương.” - ông hồ quang bửu - phó chủ tịch ubnd tỉnh quảng nam cho biết thêm.

Lê Tâm