Phòng và xử trí lên cơn hen suyễn

- Hen là bệnh có tiềm năng thường xảy ra, nhất là khi phụ nữ cóthai. Trong thực tế có khoảng 7% phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ bị lên cơn hen. Tuy nhiên, nếu bệnh đượckiểm soát tốt thì không phải là nguy cơ nặng cho mẹ và thai nhi. Những trường hợp hen không đượcđiều trị hiếm khi gây Tu vong, nhưng cũng có thể làm người mẹ có những biến chứng nghiêm trọng, nhưcao huyết áp, nhiễm độc thai nghén và sinh non. Với thai nhi, những biến chứng có thể gặp khi henkhông được điều trị tốt là chậm phát triển trong tử cung, sinh non, con nhẹ cân, và chỉ số Apgarthấp khi sinh (các dấu hiệu khóc, hô hấp, nhịp tim, xanh tím, trương lực cơ ở mức longại).

Có thể kiểm soát được hen bằng các biện pháp y học một cách chuđáo, hoặc tránh những tác nhân gây ra cơn hen đã biết, do đó hen không phải là lý do để tránh cóthai. Hầu hết các biện pháp được sử dụng để kiểm soát hen không có hại cho sự phát triển của thainhi và không liên quan chuyện sẩy thai, hay gây dị tật cho thai nhi. Mặc dù chưa thể khẳng địnhchắc chắn về kết quả của thai nghén, nhưng hầu hết những phụ nữ bị hen và dị ứng có diễn biến tốtkhi được thầy Thu*c chăm sóc tốt.

Ảnh minh họa

Khi cơn suyễn xảy ra ban đêm, cần phải xử lý như thếnào?

- Cơn suyễn xảy ra ban đêm có thể gây cho bệnh nhân bị kiệt sứcvì triệu chứng có thể rất nặng và dĩ nhiên là giấc ngủ bị gián đoạn. Cơn suyễn xảy ra ban đêm làkết quả của sự phối hợp những yếu tố sau: Dị ứng, viêm nhiễm, nhiệt độ khí quản bị giảm thiểu,những phân tiết trong khí quản như bệnh viêm xoang mãn tính, bệnh ngưng thở trong giấc ngủ, nhữngyếu tố tuần hoàn.

Để kiểm soát cơn suyễn xảy ra ban đêm, ngoài việc dùng Thu*c trị suyễn có tácdụng kéo dài, bệnh nhân cần làm theo các chỉ dẫn sau: Chữa trị dứt điểm bệnh xoang, phòng ngủ phảiấm. Một vài đề nghị như thay đổi vị trí thân mình khi nằm ngủ, dùng Thu*c hoặc một vật dụng để giữcho cuống họng mở cũng giúp được một phần chứng ngưng thở. Bệnh nhân cần tránh tiếp xúc với nhữngchất gây dị ứng nào đó mà bản thân biết là có thể gây nên cơn suyễn. Điều này rất quan trọng, đặcbiệt là vào buổi chiều vì nguy cơ suyễn xảy ra thường gia tăng vào ban đêm.

Cách bà mẹ ứng phó khi trẻ em bị bệnh hen lên cơnhen?

- Ngoài việc cho trẻ mặc ấm, tuân thủ các chỉ dẫn điều trị củabác sĩ, cần lưu ý tránh cho trẻ tiếp xúc với những yếu tố kích thích đường hô hấp, như: bụi nhà,bụi lông thú, bụi đường, phấn hoa, xác vi khuẩn... Đặc biệt, không dùng bừa bãi các Thu*c đặc trị,bởi hầu hết các Thu*c trị bệnh hen đều có rất nhiều tác dụng phụ, nếu dùng sai, dùng quá liều sẽnguy hiểm cho sức khỏe của trẻ. Khi lên cơn hen, trẻ thường khó thở (phải cúi gập người, hay phảibám chặt vào thành giường mới thở ra được), nửa đêm khó thở nhiều, gần sáng lại đỡ hơn. Khi bệnhnhân khó thở cần đưa ra chỗ thoáng khí, nơi không khí trong lành. Cho người bệnh uống nhiều nước,hít hơi nước để làm đờm loãng ra, bệnh nhân sẽ dễ thở hơn.

Tốt nhất khi trẻ có biểu hiện mắc bệnh hen phải đưa ngay đến bácsĩ khám và thực hiện nghiêm khắc phác đồ điều trị đã đề ra. Hiện nay trên thị trường có bán loạilưu lượng kế để đo lưu lượng đỉnh (lượng khí tối đa bệnh nhân có thể thở ra) ở bệnh nhân hen. Nhữnggia đình có con nhỏ mắc bệnh hen nên dùng thiết bị này hằng ngày để dự đoán trước những cơn hen sắpđến.

Nếu dùng Thu*c chữa hen thất thường do bận công việc,hoặc lỡ quên, có dẫn đến bệnh hen nặng hơn, hoặc lâu khỏi không?

- Dùng Thu*c không đều đặn, không đúng chỉ dẫn, hoặc lạm dụngThu*c trong điều trị bệnh hen là rất nguy hiểm, bởi dễ dẫn đến tình trạng nhờn Thu*c, càng về saucàng phải tăng liều. Bệnh hen nếu không được chữa trị kịp thời dễ chuyển thành bệnh phổi tắc nghẽnmãn tính, khả năng chữa trị khó khăn hơn vì chức năng phổi hồi phục không hoàn toàn. Vì thế, vớibệnh nhân hen, việc điều trị, nhất là việc dùng Thu*c theo đúng phác đồ của bác sĩ, Thu*c ngừa cơnđược dùng hằng ngày kể cả khi không còn triệu chứng và ít nhất là 3-6 tháng. Không nên ngưng Thu*cngừa cơn đột ngột. Cũng không được dùng kháng sinh để chữa hen, trừ khi có bội nhiễm, tức là hennhiễm trùng.

Người chồng bị hen thì các con có mắc bệnh nàykhông?

- Những người bị bệnh hen cũng có tính chất di truyền.Những người có cơ địa dị ứng, như: viêm mũi dị ứng, chàm hay phát ban dị ứng... dễ mắc hen hơn bìnhthường. Phòng tránh bệnh hen, người lớn nên tránh cho trẻ nhỏ tiếp xúc với các yếu tố kích thíchphế quản có thể làm khởi phát cơn hen. Giữ gìn sạch sẽ nhà ở. Không nên để gà và các loại vật nuôikhác như chim, chó, mèo trong nhà. Phơi nắng đệm ga, chăn gối thường xuyên.

Bệnh nhân hen nên thường xuyên tập thể dục thể thao, những mônvừa sức để nâng cao sức khỏe, sức đề kháng, từ đó bệnh hen sẽ không có cơ hội phát tác. Khi tậpluyện, chú ý tập tăng các động tác liên quan đến hô hấp, tập thở.

Hiện nay, y học hiện đại áp dụng phương pháp mới trong điều trịbệnh hen đạt hiệu quả cao. Chẳng hạn, trong điều trị dự phòng và kiểm soát bệnh thì dùng Thu*cchống viêm, hoặc dạng phối hợp Thu*c chống viêm và Thu*c chống co thắt phế quản - loại có tác dụngkéo dài. Nếu thấy trẻ có dấu hiệu của bệnh hen nên cho trẻ đi khám sớm tại khoa Tai - Mũi - Họng ởcác bệnh viện.

Theo BS. Lam Giang - Phụ nữ Thủ đô

Mạng Y Tế