Phú Thọ đẩy mạnh các giải pháp nâng cao chất lượng dân số

Nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp về nâng cao chất lượng dân số, công tác dân số - kế hoạch hoá gia đình của phú thọ đã đạt được những kết quả quan trọng. đã khống chế thành công tốc độ gia tăng nhanh dân số.

Tỷ lệ tăng dân số bình quân hàng năm giai đoạn 2009-2019 là 1,06% (trung du miền núi phía bắc: 1,26%, cả nước: 1,14%). số con trung bình mỗi phụ nữ giảm mạnh từ 2,8 con năm 1999 xuống đạt 2,1 con năm 2009 và duy trì ở mức 2,5 con cho đến nay trên phạm vi cả tỉnh. năm 2019, dân số tỉnh phú thọ 1.463,7 nghìn người.

Tư vấn về skss/khhgđ cho công nhân khu công nghiệp tại thành phố việt trì. ảnh: hồng quân

Cơ cấu dân số thay đổi tích cực, số lượng và tỷ trọng dân số phụ thuộc giảm, dân số trong độ tuổi lao động tăng mạnh. từ năm 1999 đến 2019: tỷ lệ trẻ em dưới 15 tuổi giảm từ 33,05% xuống 25,9%; tỷ lệ người từ 15-64 tuổi duy trì ở mức trên 65,1% (phú thọ bắt đầu bước vào thời kỳ dân số vàng từ năm 2007). cơ cấu lao động dịch chuyển theo hướng tích cực. tỷ lệ lao động trong lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ tăng từ 20,1% lên 53,1%; lao động nông nghiệp giảm từ 79,9% xuống còn 46,9%. tỉ lệ dân tộc thiểu số tăng từ 13,78% năm 1999 lên 17,1% năm 2019 trong tổng dân số của tỉnh.

Chất lượng dân số được cải thiện, chỉ số phát triển con người (hdi) đạt mức trung bình của cả nước. tỷ lệ suy dinh dưỡng và tỉ suất Tu vong trẻ em thấp hơn mức bình quân chung của cả nước. đến nay, hàng năm có 60% bà mẹ mang thai và trên 70% trẻ sơ sinh được tầm soát, chẩn đoán, can thiệp sớm một số bệnh, tật. tầm vóc thể lực của người dân trong tỉnh được cải thiện. tuổi thọ trung bình tăng từ 70,6 tuổi (năm 1999) lên 73,4 tuổi (năm 2019), tương đương mức trung bình của cả nước.

Hoạt động sàng lọc trước sinh tại Bệnh viện Sản nhi tỉnh Phú Thọ. Ảnh: Hồng Quân

Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay, công tác dân số của tỉnh phú thọ vẫn đang phải đối mặt với nhiều khó khăn thách thức cả về quy mô, cơ cấu và chất lượng dân số. phú thọ là tỉnh miền núi, địa bàn rộng, 10/13 huyện và 218 xã miền núi, có quy mô dân số lớn, mật độ dân số cao (414 người/km2 ), có những địa bàn khó tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản và các dịch vụ xã hội cơ bản khác, là tỉnh chưa đạt mức sinh thay thế.

Tỷ số giới tính khi sinh tuy đã được kiểm soát nhưng vẫn ở mức cao tương đương mức bình quân chung của cả nước. dân số phú thọ hiện nay đang ở thời kỳ cơ cấu dân số vàng, đi liền với cơ hội là những thách thức đặt ra rất lớn về giải quyết việc làm và an sinh xã hội. cùng với sự xuất hiện của cơ cấu dân số vàng, tỉnh phú thọ đã bước vào thời kỳ già hóa dân số, đây là vấn đề có tác động tới tất cả các khía cạnh của đời sống con người. chất lượng dân số tuy đã được cải thiện nhưng vẫn còn nhiều vấn đề cần được quan tâm như: chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; khám tư vấn sức khỏe trước hôn nhân; tầm soát các dị dạng, bệnh tật bẩm sinh....

Như vậy, với nhiều vấn đề mới đã nảy sinh, vừa là cơ hội vừa là thách thức, đòi hỏi phải có những chính sách phù hợp để tỉnh phú thọ phát triển bền vững. mục tiêu hàng đầu trong công tác dân số của tỉnh đến năm 2030 là tiếp tục nỗ lực giảm mức sinh, tiến tới đạt mức sinh thay thế; cùng với đó là thực hiện nâng cao chất lượng dân số, cải thiện tình trạng sức khỏe sinh sản; đưa tỉ số giới tính khi sinh về gần mức cân bằng tự nhiên, tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng, thích ứng với già hóa dân số; phân bố dân số hợp lý, góp phần vào công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế xã hội nhanh và bền vững của tỉnh.

Diễu hành hưởng ứng tháng hành động quốc gia về dân số và ngày dân số việt nam 26/12. ảnh: hồng quân

Để triển khai thực hiện có hiệu quả chiến lược dân số đến năm 2030 của chính phủ, ngành dân số tỉnh phú thọ tiếp tục tham mưu cấp ủy, chính quyền các cấp trong tỉnh ban hành chính sách và tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả các nội dung mục tiêu của chiến lược dân số đề ra. trước mắt đã tham mưu ubnd tỉnh ban hành kế hoạch số 2516/kh-ubnd ngày 12/6/2020 về thực hiện chiến lược dân số đến năm 2025; kế hoạch số 2823/kh-ubnd ngày 30/6/2020 về thực hiện chương trình truyền thông dân số tỉnh phú thọ đến năm 2030; kế hoạch số 3284/kh-ubnd ngày 29/7/2020 về thực hiện chương trình điều chỉnh mức sinh đến năm 2030 của tỉnh phú thọ và tại địa phương, cùng với việc tiếp tục triển khai có hiệu quả kế hoạch số 47-kh/tu ngày 22/12/2017 của tỉnh ủy phú thọ về việc thực hiện nghị quyết số 21-nq/tw của ban chấp hành trung ương về công tác dân số trong tình hình mới.

Ông nguyễn việt phương, chi cục trưởng chi cục dân số - kế hoạch hoá gia đình cho biết, để triển khai hiệu quả chiến lược dân số đến năm 2030, ngành dân số phú thọ sẽ tập trung vào các giải pháp sau:

- tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền các cấp, đưa công tác dân số thành một nội dung trọng tâm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, các ngành.

- Đầu tư kinh phí, kiện toàn tổ chức bộ máy và bố trí cán bộ đủ năng lực cho công tác dân số. Tăng cường phối hợp liên ngành; phát huy vai trò, huy động sự tham gia tích cực của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và người dân trong thực hiện các phong trào thi đua, các chính sách về dân số.

- đổi mới truyền thông, vận động về dân số tạo sự chuyển biến căn bản về nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân về nhiệm vụ, nội dung công tác dân số trong tình hình mới. hoàn thiện cơ chế, chính sách; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; có biện pháp đẩy mạnh thực hiện giảm sinh để nhanh chóng đạt mức sinh thay thế.

- gắn thực hiện chính sách dân số với xây dựng gia đình văn hóa, hạnh phúc; ngăn ngừa có hiệu quả việc lựa chọn giới tính thai nhi; hỗ trợ người lao động trong đào tạo nghề, đào tạo ngoại ngữ; bảo vệ, chăm sóc và phát huy vai trò người cao tuổi.

- mở rộng và nâng cao chất lượng dịch vụ về quy mô, cơ cấu, chất lượng và phân bố dân số phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh. bảo đảm mọi người dân được tiếp cận dễ dàng, thuận tiện. tiếp tục củng cố mạng lưới dịch vụ kế hoạch hóa gia đình. phát triển mạng lưới cung cấp các dịch vụ tầm soát, chẩn đoán sớm bệnh tật trước sinh, sơ sinh, sàng lọc vô sinh, hỗ trợ sinh sản, tư vấn kiểm tra sức khỏe sinh sản trước hôn nhân. mở rộng khả năng tiếp cận, sử dụng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe T*nh d*c thân thiện với vị thành niên, thanh niên.

- phát triển trung tâm bảo trợ xã hội công lập theo hướng đẩy mạnh xã hội hoá; phát triển hệ thống chuyên ngành lão khoa trong các cơ sở y tế. khuyến khích các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân phát triển các cơ sở dịch vụ, chăm sóc người cao tuổi.

- Tăng cường huy động các nguồn lực xã hội hóa cho hoạt động công tác dân số, phát triển thị trường, hàng hóa, dịch vụ dân số/SKSS, huy động sự đóng góp của tư nhân, doanh nghiệp, cộng đồng và người sử dụng dịch vụ.

Chi cục dân số - kế hoạch hoá gia đình tỉnh phú thọ đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để nâng cao chất lượng dân số như: tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền các cấp; tiếp tục quán triệt và thực hiện tốt pháp lệnh dân số, nghị quyết số 47/nq-tw của bộ chính trị, kết luận số 119-kl/tw ngày 04/01/2016 của ban bí thư về tiếp tục thực hiện nghị quyết số 47-nq/tw, kết luận số 15-kl/tu của ban thường vụ tỉnh ủy phú thọ... thông qua việc ban hành các chính sách giảm sinh, duy trì mức sinh hợp lý để có cơ cấu dân số đảm bảo phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cao; đẩy mạnh công tác truyền thông giáo dục, chuyển đổi hành vi; chăm sóc sức khỏe sinh sản/ kế hoạch hóa gia đình; thực hiện các đề án, mô hình nâng cao chất lượng dân số.

Hồng Quân