Sá sùng là một loài giun biển, thuộc họ sâu đất, thân màu nâu nhạt, cơ dọc giữa thân dưới 30 sợi, hoạt động chậm chạp.
Sá sùng là một loài giun biển, thuộc họ sâu đất, thân màu nâu nhạt, cơ dọc giữa thân dưới 30 sợi, hoạt động chậm chạp. Sá sùng có nhiều ở các bãi cát pha bùn. Mùa khai thác sá sùng chủ yếu vào tháng 3 - 7 và cũng là lúc sá sùng có chất lượng tốt nhất. Khi thủy triều xuống, dùng mai đào cát để bắt rồi lộn trái thân, bỏ nội tạng và đất cát, đem phơi hoặc sấy khô để ăn hoặc làm Thu*c. Theo dược học cổ truyền, sá sùng vị mặn, tính lạnh, có công dụng
giải nhiệt,
mát phổi và cải thiện công năng tỳ vị, có tác dụng chữa các chứng bệnh lao phổi, lao xương khớp, ho nhiều đờm, chứng tiểu đêm, răng lợi sưng đau...Kết quả nghiên cứu hiện đại cho thấy, sá sùng rất giàu chất dinh dưỡng với lượng đạm khá cao, chứa nhiều acid amin quý và các khoáng chất: thịt sá sùng có chứa 17 nguyên tố khoáng, 18 loại acid amin, trong đó có 8 loại không thể thay thế rất cần thiết cho cơ thể con người. Theo tài liệu của Trung Quốc, sá sùng khô có chứa 10,3% acid amin tự do, trong đó có những acid amin có vị ngọt như glycine (3,2%), alanine (2,5%), glutamine (0,25%), succinic (0,35%)... tạo nên hương vị thơm ngọt đặc biệt của loài giun biển này. Ngoài ra, sá sùng còn là một trong những loại sinh vật biển giàu taurine (3,2%) và khoáng chất (1,2%)... sá sùng đãđược xếp vào hàng những loại thực phẩm và Thu*c có tác dụng bổ dưỡng được mệnh danh là “địa sâm” (sâm đất). Sá sùng được dùng làm Thu*c trong những trường hợp sau:
Chữa chứng mồ hôi trộm do âm hư, sốt về chiều, bệnh lao phổi: sá sùng (khô) 5g, thanh cao 5g và địa cốt bì 3g, sắc uống.
Chữa hen suyễn ho nhiều đờm: sá sùng khô 5g, cát cánh 5g, tuyền phúc hoa 3g sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Chữa răng lợi sưng đau: sá sùng tươi hoặc khô lượng vừa đủ, sắc uống mỗi ngày 2 lần.
Thu*c bổ thận ích tinh chữa yếu S*nh l*, liệt dương: sá sùng phơi hoặc sấy khô rồi nướng giòn, tán bột mịn, ngày uống 3 lần, mỗi lần 8g với nước ấm hoặc rượu.Món ăn, bài Thu*c bồi bổ ngũ tạng, tăng cường khí lực: Lá dâm dương hoắc 50g, rửa sạch, cho vào đáy nồi, đổ ngập nước; sá sùng tươi 200g, lá hẹ 50g, hấp chín; chấm với nước mắm chua cay hoặc với muối tiêu chanh.
ThS. Khánh Mai