(hnmct) - hỏi: thưa bác sĩ, sau khi mắc covid-19, tôi thường cảm thấy khó thở. xin hỏi bác sĩ, đây có phải là dấu hiệu hô hấp hậu covid-19 hay không? - nguyễn minh đức (quán thánh, ba đình, hà nội)
đáp: theo một thống kê vào năm 2021, có 10 - 35% bệnh nhân covid-19 không cần nhập viện nhưng vẫn có biểu hiện hậu covid-19. với nhóm bệnh nhân có bệnh nền, cần nhập viện vì covid-19 thì tỷ lệ bị hậu covid-19 lên đến 80%.
Bệnh nhân bị hậu covid-19 với các biểu hiện triệu chứng ở nhiều cơ quan trong cơ thể như hô hấp, tim mạch, thần kinh - tâm thần, ngoài da và toàn thân..., nhưng phổ biến hơn cả là di chứng ở cơ quan hô hấp (chiếm khoảng 50%).
Biểu hiện đầu tiên là khó thở, ho kéo dài và đau ngực. Đây là hiện tượng thường xảy ra sau nhiễm vi rút gây bệnh ở đường hô hấp nói chung với triệu chứng chính là ho, thường chỉ ho khan, thở khò khè, nặng ngực, thường gặp ở bệnh nhân trong khi mắc Covid-19 có tăng IL-6 và lipocalin-2. Các biểu hiện như vậy được gọi là hội chứng tăng phản ứng đường thở sau viêm.
Biểu hiện tiếp theo là huyết khối, thuyên tắc động mạch phổi. Hiện tượng này xảy ra ở bệnh nhân Covid-19 nhiều hơn so với các bệnh do vi rút khác. Cơ chế huyết khối, thuyên tắc động mạch phổi là do máu ứ trệ, tổn thương nội mạc mạch máu và tăng đông.
Ngoài ra, xơ phổi mô kẽ là biến chứng nghiêm trọng nhất của hậu Covid-19, cơ chế được giải thích là do CRP, IL-6 và LDH tăng cao hoạt hóa fibroblast gây xơ phổi.
Xơ phổi mô kẽ thường xảy ra nhiều ở những bệnh nhân cần phải thở máy, bị viêm phổi nặng, người có hút Thu*c, nghiện rượu, và khi điều trị oxy liều cao gây stress oxy hóa, chấn thương do thở máy cũng làm tăng khả năng xơ phổi.
Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là xơ phổi vẫn có thể xảy ra ở những bệnh nhân Covid-19 nhẹ, điều trị ngoại trú, trẻ tuổi. Biểu hiện lâm sàng là khó thở thường xuyên, đặc biệt là khi gắng sức, trên phim CT-Scan cho thấy ngực tổn thương xơ tiến triển ở mô kẽ kết hợp tổn thương kính mờ 2 phổi...
Do đó, nếu thường xuyên khó thở, bạn nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám, tư vấn và điều trị kịp thời.