Ảnh minh họa |
Thời gian gần đây, chị Lâm Thu Hà, 40 tuổi, ở Bình Quới, Q. Bình Thạnh, TPHCM bịrong kinh kéo dài dẫn đến mệt mỏi, kém ăn, da tái xanh… Nếu bình thường chu kỳ kinh nguyệt của chịchỉ kéo dài từ 3 - 5 ngày thì lần này hơn 1 tuần vẫn chưa hết.
Đợi đến ngày 15 vẫn thấy ra máu, chị Hà mang khuôn mặt nhăn nhó đến "cầu cứu" tạiphòng khám sản khoa gần nhà và càng choáng váng khi được chẩn đoán: Có một u xơ trong buồng tửcung.
Chị Hà kể: "Phút được thông báo, tôi ch*t điếng người. Trong đầu tôi suy nghĩmiên man và còn nghĩ đến cái ch*t. Tôi bị u xơ, có phải là bị ung thư không? Số phận tôi ngắn ngủinhư vậy sao? May nhờ bác sĩ tư vấn, phân tích về căn bệnh này, tôi mới phần nào tĩnh tâm lại...Theo đó, khối u của tôi rất may có kích thước nhỏ, hướng điều trị trước mắt là uống Thu*c. Tôi mừngnhư "từ cõi ch*t trở về"….
Chị Khổng Như Hiền, 46 tuổi (Hai Bà Trưng, Hà Nội) cho hay: 5 năm về trước, chịthấy bụng mình tự nhiên to ra trong khi các phần khác vẫn không thay đổi chỉ số. Nghĩ mình "béobụng", chị phớt lờ đi. Đến khi xuất hiện rong kinh kéo dài kèm đau bụng, chị mới chịu đến bệnh việnvà được các bác sĩ xác định chị bị UXTC.
Khối u của chị Hiền đã lớn, có nhiều "chân" bám vào tử cung nên buộc phải phẫuthuật ngay. Qua thăm hỏi, các bác sĩ được biết chị Hiền không còn nguyện vọng sinh thêm con nên đểchữa triệt để, các bác sĩ đã cắt bỏ toàn bộ tử cung của chị. Sau ca mổ, chị tắt kinh nhưng sức khỏethì ổn định. Dù gì, điều đó cũng khiến chị Hiền xáo trộn tâm lý trong một thời gian dài.
Còn chị Trần Thị Ngọc (50 tuổi, Cư xá Thanh Đa, Q. Bình Thạnh, TPHCM) lẽ ra đãmổ xong UXTC nhưng do lúc lên bàn mổ lo sợ quá mà huyết áp của chị tăng tới 180. Bác sĩ cũng "sợ"mà không dám mổ tiếp cho chị.
Từ khi biết mình bị UXTC, chị Ngọc đã hoang mang vô cùng và nghĩ bị uchắc là ung thư, sắp ch*t tới nơi. Cũng chẳng hiểu vị bác sĩ chị khám tư vấn thế nào mà chị vẫnkhông đủ can đảm lên bàn mổ, mặc dù đã được người thân động viên, nói đây không phải ca phẫu thuậtquá phức tạp.
BS Nguyễn Thị Xuân, PKĐK Xuân Khánh, Chương Mỹ, Hà Nội giải thích: Tử cung làmột khối cơ, có vai trò như một chiếc túi đựng thai lúc người phụ nữ mang thai. Khi có một nơi nàođó trong tử cung bị xơ hóa thì gọi là nhân xơ tử cung. Có khi chỉ có một nhân xơ, nhưng cũng cótrường hợp có nhiều nhân xơ. Khi khối u to và chiếm toàn bộ tử cung gọi là UXTC.
UXTC là u lành tính của cơ tử cung, phát triển theo thời gian với tốc độ khácnhau tùy từng bệnh nhân. UXTC có nhiều loại như: u xơ dưới thanh mạc tử cung (nằm ở mặt ngoài tửcung); u xơ trong cơ tử cung; u xơ dưới niêm mạc tử cung (nằm ở mặt trong tử cung); khối u xơ cóthể nằm ở đáy, thân, eo hay cổ tử cung. Tùy theo vị trí của khối u xơ mà sẽ có những triệu chứng vàcác bước tiến triển khác nhau.
Không có số liệu chính xác tại Việt Nam, tuy nhiên có gần nửa số trường hợp phẫuthuật phụ khoa là vì lý do liên quan đến UXTC. UXTC là bệnh khá thường gặp, xuất hiện ở tuổi sau40, số ít trường hợp xuất hiện ở tuổi 30 hoặc sớm hơn. Có một điều chắc chắn là estrogen - mộttrong hai nội tiết tố Sinh d*c nữ quan trọng có vai trò thúc đẩy sự phát triển của UXTC.
Chính vì vậy u phát triển mạnh trong độ tuổi sinh sản, nhất là khoảng gần mãnkinh là lúc có estrogen biến động nhiều và sẽ nhỏ lại hay không phát triển thêm sau mãn kinh (làlúc estrogen bị sụt giảm mạnh). Đến nay các nhà chuyên môn vẫn chưa xác định được nguyên nhân củabệnh UXTC.
Theo BS Nguyễn Thị Xuân phần lớn bệnh UXTC không biểu hiện những triệu chứng rõràng lúc khối u xơ còn nhỏ. Một khi có những triệu chứng rõ thì thường khối u xơ đã rất lớn. Cácbác sĩ phát hiện khối u rất dễ qua siêu âm hoặc qua khám phụ khoa. Độ lớn của khối u là khác nhau,mức độ phát triển của khối u cũng tùy từng người.
Triệu chứng thường gặp của UXTC là rong kinh kéo dài. Rong kinh kéo dài dễ dẫnđến tình trạng thiếu máu, người mệt mỏi, xanh xao, bụng to, nhất là vùng bụng dưới rốn. Khi khối uto, chèn ép các cơ quan lân cận, thì có thể gây triệu chứng như đau bụng dưới, rối loạn tiêu,tiểu...
Đối với những trường hợp khối UXTC còn nhỏ, bác sĩ sẽ theo dõi định kỳ, từ 3 - 6tháng/lần và sẽ điều trị nội khoa. Điều trị nội khoa để làm giảm các biến chứng rong kinh, ronghuyết, cũng như làm cho khối u chậm phát triển hoặc teo nhỏ tuy nhiên cách thức này không triệt để,bệnh dễ phát triển trở lại khi ngừng Thu*c.
Khi khối u có kích thước lớn hoặc khối u gây biến chứng sẽ áp dụng điều trị bằngphẫu thuật. Điều trị UXTC chủ yếu là phẫu thuật theo hai phương pháp sau: bóc tách nhân xơ (bảo tồntử cung) hoặc cắt tử cung bán phần hay toàn phần (để tránh nguy cơ tái phát u). Bệnh nhân được thựchiện bằng mổ mở hoặc nội soi ổ bụng, cũng có thể nội soi qua "đường dưới".
Chỉ định điều trị theo hình thức nào là tùy theo kích thước, số lượng khối u, vịtrí khối u, tuổi tác và số con đã có của từng phụ nữ. Có những trường hợp khối u không chỉ một, haicục mà rất nhiều, nằm rải rác trong lòng tử cung thì buộc phải cắt bỏ cả tử cung. Việc cắt bỏ tửcung không làm ảnh hưởng đến chuyện sinh hoạt vợ chồng nhưng bệnh nhân sẽ mất kinh nguyệt và khôngthể mang thai được nữa.
Ngoài phương pháp trên, nhiều năm trở lại đây, ở Việt Nam đã thực hiện điều trịkhông phẫu thuật bằng phương pháp tắc mạch (nút mạch) UXTC. Đây là phương pháp bảo tồn không phẫuthuật.
Phương pháp này khiến cho khối u sẽ bị thiếu ôxy và chất dinh dưỡng, dẫn đến hoại tử vôtrùng. Từ đó, khối u dần dần teo nhỏ trở thành một sẹo không có mạch máu hoặc biến mất hoàn toàn.Tắc mạch UXTC không chỉ định can thiệp điều trị với phụ nữ đang mang thai.
BS Xuân khuyến cáo:- Khám phụ khoa định kỳ đối với phụ nữ là cách tốt nhất để phát hiện UXTC.- Khi thấy cơ thể xuất hiện những dấu hiệu bất thường, bạn nhất thiết phải đếncác phòng khám bệnh viện chuyên khoa thăm khám. - Tránh trường hợp chúng ta đã "ngờ ngợ" có bệnh nhưng vì sợ hãi hay quá bận rộntrong công việc mà để đến khi bệnh nặng mới can thiệp thì đã quá muộn. |