Cách xử lý một số T*i n*n thường gặp dịp Tết

Xử lý khi bị ngộ độc thực phẩm

Trong các dịp lễ tết, việc sử dụng các thực phẩm chế biến sẵn hoặc không được bảo quản đúng cách sẽ khiến thực phẩm bị nhiễm khuẩn, nhiễm độc tố hoặc bị biến chất. Khi ăn phải những thực phẩm này, cơ thể của chúng ta sẽ bị ngộ độc. Đây cũng là mối lo ngại của nhiều người trong mỗi dịp lễ tết.

Ngộ độc thực phẩm là hội chứng cấp tính xảy ra do ăn, uống phải thức ăn có chất độc, biểu hiện bằng những triệu chứng dạ dày - ruột, thần kinh hoặc những triệu chứng khác tuỳ theo tác nhân gây ngộ độc. Tác nhân gây ngộ độc thực phẩm có thể do các độc tố của vi khuẩn (thường gặp vi khuẩn Salmonella, E. Coli); do nhiễm virus hay ký sinh trùng; hay do thực phẩm bị nhiễm độc (chất hoá học, chất độc tự nhiên có sẵn trong thực phẩm hoặc do thực phẩm bị hư hỏng, biến chất sinh ra). Hậu quả của ngộ độc thực phẩm thường gặp trong trường hợp nhẹ là bị mất nước, mệt mỏi; trường hợp nặng gây sốc, tổn thương cơ quan và thậm chí Tu vong.

BSCKI. Nguyễn Thị Diễm Hà tư vấn cho người bệnh

Các biểu hiện khi cơ thể bị ngộ độc thực phẩm bao gồm: buồn nôn, nôn nhiều lần hay nôn liên tục, đau bụng, tiêu chảy, tiêu ra máu, sốt. Dấu hiệu mất nước bao gồm mệt mỏi, khát nước, khô miệng, co rút cơ, chóng mặt, lú lẫn, nước tiểu vàng sậm, tiểu ít hoặc không đi tiểu trong nhiều giờ. Ở giai đoạn nặng, các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn và biểu hiện bằng các dấu hiệu báo động như tiêu phân lỏng trên 6 lần ngày, đi tiêu ra máu, ói ra máu, sốt trên 38,5 độ không giảm sau 24 giờ, đau bụng dữ dội… Ngay khi có các dấu hiệu của ngộ độc thực phẩm, bạn nên bù đủ dịch sớm (nhất là ở người già và trẻ em) bằng uống dung dịch có chất điện giải, ăn thức ăn lỏng, nhẹ và ít chất béo. Khi các dấu hiệu mất nước hay dấu hiệu tăng lên đến mức báo động, bạn phải nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được cấp cứu và điều trị kịp thời.

Để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm trong dịp tết, người dân nên lựa chọn thực phẩm tươi sống và đã được kiểm định an toàn vệ sinh. Đối với các loại thức ăn đã được chế biến sẵn, nên chọn mua những nơi có uy tín, đáng tin cậy, hợp vệ sinh và còn thời hạn sử dụng. Bên cạnh đó, nên bảo quản thực phẩm trong điều kiện nhiệt độ thích hợp để ngăn ngừa vi khuẩn phát triển, các loại thịt, cá, hải sản cần phải được bảo quản ở ngăn đá tủ lạnh. Cần nấu chín thức ăn với nhiệt độ thích hợp, các thức ăn như rau sống cần phải rửa thật kỹ nhiều lần trước khi ăn.

Nên sử dụng thức ăn trong vòng 2 giờ, tốt nhất là ăn ngay khi còn nóng, nếu để quá 2 giờ thì cần bảo quản lạnh và hâm lại trước khi ăn. Loại bỏ các thức ăn dư thừa bởi đây là nguyên nhân thường gặp nhất của ngộ độc thức ăn. Bên cạnh đó, nên rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

T*i n*n do pháo nổ

Tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, T*i n*n do pháo nổ là một trong số các T*i n*n thường gặp trong dịp Tết Nguyên đán. Thống kê của ngành y tế, trong 6 ngày Tết Nguyên đán Kỷ Hợi 2019 có 287 trường hợp khám, cấp cứu do pháo nổ các loại, trong đó có 1 trường hợp Tu vong. T*i n*n do pháo nổ rất nguy hiểm bởi ngoài sức công phá gây ra các vết thương ở tất cả các vị trí trên cơ thể, pháo còn gây bỏng do tỏa ra nhiệt lượng lớn. Ngoài ra, trong pháo có những hóa chất như phốt pho, lưu huỳnh… nên việc người đốt sẽ tiếp xúc rất gần sẽ dễ bị các tổn thương nặng ở đầu mặt cổ, mắt, tay... Nếu bản thân hoặc người nhà bị T*i n*n do pháo nổ trong dịp tết, bà con cần thực hiện cách bước sơ cứu sau đây:

T*i n*n do cháy nổ thường rất nguy hiểm

Đối với chấn thương ở mắt, nếu nạn nhân bị bỏng vùng mắt hoặc dị vật vào mắt khi đốt pháo, nên rửa mắt bằng dòng nước sạch liên tục trong ít nhất 10 phút, chớp mắt để loại dị vật ra, không cố gắng lấy dị vật ra khỏi mắt sau đó băng mắt lại bằng gạc sạch. Nếu bị chảy máu mắt, phải nhanh chóng băng mắt bằng gạc sạch. Trường hợp nạn nhân bị vết thương mạch máu cần băng ép cầm máu ngay. Nếu bị gãy xương, dập nát bàn tay, cần cố định xương gãy và băng vết thương cẩn thận. Nếu bị bỏng da, làm mát vùng bỏng bằng cách tưới nước sạch liên tục trên 10 phút. Ngay sau khi thực hiện các bước sơ cứu trên, cần nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được xử lý kịp thời.

T*i n*n do cháy nổ rất nguy hiểm, trường hợp nặng có thể dẫn tới Tu vong, vì vậy không nên buôn bán hay sử dụng pháo nổ để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình của mình, tránh các T*i n*n đáng tiếc xảy ra.

T*i n*n giao thông

Theo Uỷ ban An toàn giao thông Quốc gia, trung bình mỗi ngày nước ta xảy ra 40 vụ T*i n*n giao thông làm ch*t 30-35 người mà phần lớn do T*i n*n giao thông đường bộ. Những người bị T*i n*n phần lớn tập trung vào lứa tuổi từ 15-59 tuổi, đang ở tuổi lao động, điều này cho thấy T*i n*n giao thông gây ra những thiệt hại nặng nề về người và của, tăng gánh nặng đối với gia đình và xã hội.

T*i n*n giao thông xảy ra do va chạm giữa các phương tiện giao thông, giữa người và phương tiện giao thông, do người điều khiển phương tiện giao thông bị ngã vào vật cứng… Các lực đè, nén, giằng xé, nghiền xảy ra do T*i n*n giao thông sẽ làm cho cơ thể tổn thương nặng. Các chấn thương hay gặp nhất do T*i n*n giao thông là chấn thương sọ não (nguyên nhân dẫn đến 75% số ca Tu vong do T*i n*n xe máy), tiếp theo là chấn thương cột sống, gãy chi, chấn thương ngực bụng kín hay hở, chấn thương phần mềm... Hậu quả của chấn thương do T*i n*n giao thông rất nguy hiểm, trường hợp nặng nạn nhân có thể Tu vong hoặc tàn tật suốt đời.

Trên thực tế, các dịp lễ tết thường ghi nhận số ca T*i n*n giao thông cao gấp nhiều lần so với ngày thường mà nguyên nhân xuất phát từ cả yếu tố chủ quan và khách quan. Về mặt khách quan, trong những ngày tết, lượng người đi lại nhiều, lưu lượng xe cao khiến các phương tiện rất dễ va chạm. Về mặt chủ quan, các thói quen không tốt cho sức khỏe của người tham gia giao thông trong dịp tết như uống rượu bia quá nhiều, thức quá khuya… cũng là những nguyên nhân chính gây ra các vụ T*i n*n.

Khi sơ cứu người bị T*i n*n giao thông ta chỉ nên di chuyển nạn nhân khi hiện trường nguy hiểm (cháy nổ, khí gas, hơi độc, điện giật, chất hóa học…). Di chuyển nạn nhân đến khu vực an toàn bằng cách kéo hai chân và luôn giữ cố định vùng đầu cổ. Không nên vận chuyển nạn nhân bằng xe máy, cõng, bế… vì nguy cơ gây tổn thương nặng hơn. Khi T*i n*n xảy ra, bạn phải nhanh chóng gọi cấp cứu 115 hoặc cơ sở y tế gần nhất. Cần mô tả chi tiết số người, mức độ nặng của nạn nhân, vị trí chính xác của hiện trường vụ T*i n*n. Sau khi gọi cấp cứu, bạn nên tiếp tục theo dõi và trợ giúp cho đến khi nạn nhân được đội cấp cứu tiếp nhận.

Nên đỗ xe ở vị trí an toàn, chú ý an toàn cho bản thân, kêu gọi thêm những người ở xung quanh hiện trường để hổ trợ, đặt đèn hay biển cảnh báo nguy hiểm, mặc áo phản quang nếu có; đặt biển báo nguy hiểm cách hai đầu hiện trường ít nhất 45 mét; tắt máy xe đang gặp T*i n*n, dập tắt các nguồn nhiệt để tránh cháy nổ; quan sát xung quanh đề phòng các phương tiện đang lưu thông trên đường… Sau đó, cần giữ yên vị trí của người bị nạn, cố gắng giữ yên vùng cột sống cổ và gọi xe cấp cứu. Trong lúc chờ cấp cứu, có thể kiểm tra và sơ cứu nạn nhân bằng cách kiểm tra đường thở, nhịp thở và mạch ở vùng cổ của nạn nhân để có xử trí thích hợp; băng ép vết thương mạch máu; cố định cột sống, cố định xương gãy; băng vết thương bằng gạc hay vải sạch và không cố gắng rút bỏ dị vật cắm trên người nạn nhân. Người dân nên tham gia các lớp huấn luyện cấp cứu cơ bản để thông thạo kỹ năng cấp cứu ban đầu.

Để phòng tránh T*i n*n giao thông trong dịp tết, mọi người nên giữ sức khỏe, tránh vui chơi quá mức, không uống rượu bia khi lái xe, đội nón bảo hiểm đúng tiêu chuẩn khi đi xe máy, thắt dây an toàn khi đi xe ô tô, đi bộ đúng phần đường qui định, chú ý quan sát khi băng qua đường. Nên tuân thủ đúng luật giao thông, đừng vì nhanh một phút mà chậm cả đời.

BSCKI. Nguyễn Thị Diễm Hà