Cải tiến giá treo áo chì X-quang

Anh Lưu Quốc Trung, kỹ thuật viên trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, người đứng đầu nhóm sáng chế giá treo áo chì, cho hay áo chì được sử dụng phổ biến trong các phòng chụp X-quang. Áo chì sau khi mặc được bảo quản bằng cách treo vào móc kim loại (đi kèm khi mua áo), tương tự móc treo quần áo bình thường. Móc này cần treo trên một giá kim loại cao khoảng 1,5 mét, ngang một mét, khá tốn diện tích phòng.

Chiếc áo nặng hơn 4 kg, sau khoảng hai năm treo móc, phần vai áo chì thường bị lão hóa, mủn rách. Nguyên nhân chính là do phần diện tích tiếp xúc giữa vai áo và móc nhỏ, phần vai phải chịu sức nặng của cả tấm áo. Có áo bị nứt phần chì vai áo, gây tụt gel chì xuống bụng áo, mất khả năng che chắn tia X vùng ngực, buộc phải bỏ.

"Mỗi chiếc áo có giá trên 20 triệu đồng, tương đối tốn kém", anh Trung nói.

Giá móc treo áo chì kiểu cũ (bên trái) và giá treo cải tiến (phải). ảnh: quốc trung.

Để khắc phục, anh Trung và đồng nghiệp tự hàn giá treo bằng kim loại, thanh ngang hình tròn, đường kính khoảng 4 cm, các áo xếp chồng lên nhau, vắt nằm ngang trên giá. Sau 9 tháng sử dụng, chưa áo chì nào có biểu hiện lão hóa.

Anh Trung giải thích, để đảm bảo an toàn, nhân viên bức xạ luôn chủ động thu nhỏ chùm tia X, sao cho tia chỉ tiếp xúc trực tiếp với bộ phận cơ thể cần khảo sát. Thời gian phát tia X được tính toán ngắn nhất mà vẫn đạt chất lượng chẩn đoán, đồng thời che chắn các bộ phận khác cho bệnh nhân.

"Tuy nhiên, do lượng bệnh nhân quá tải, việc cho thay áo hoặc váy chì sẽ tốn thêm thời gian nên công đoạn này không được tuân thủ triệt để", anh Trung chia sẻ.

Khi đó, giá treo áo chì mới di chuyển được nhờ bánh lăn, trở thành vật che chắn giữa bệnh nhân và đầu đèn X-quang. Nhóm bệnh nhân chụp X-quang ngực thẳng (chụp cột sống cổ, cột sống ngực, ngực, vai, cánh tay...) mà có thể đứng được, hưởng lợi nhiều nhất từ sáng kiến này. Từ phần thắt lưng trở xuống (bộ phận Sinh d*c, bụng bầu cho phụ nữ có thai..) của họ được bảo vệ khỏi tia X mà không cần phải tốn thời gian thay áo hoặc váy chì.

Độ cao giá treo cũng có thể điều chỉnh tuỳ thuộc vào chiều cao bệnh nhân. Thêm vào đó, tia X trực tiếp sẽ bị hấp thụ vào áo chì mà không phát sinh tia thứ cấp, tán xạ gây hại cho bệnh nhân và nhân viên bức xạ.

Cơ sở y tế có thể tận dụng luôn giá treo, tiết kiệm được chi phí mua váy chì. Ảnh: Quốc Trung.

Ngoài ra, các nữ điều dưỡng khoa Gây mê - Hồi sức cũng mới chế tạo ra bảng nam châm cố định và phân loại kim chỉ trong phẫu thuật. Theo điều dưỡng Trương Huệ Phương, có hàng chục loại kim khâu phẫu thuật với kích thước kim, chỉ khác nhau. Song trước nay, các điều dưỡng dụng cụ gặp khó trong vấn đề phân loại, sắp xếp, kiểm đếm kim chỉ sau cuộc mổ. Các chỉ cũng dễ rơi, dễ rối do kim không được cố định riêng.

Các kim phẫu thuật để lộn xộn trên bàn dụng cụ (ảnh trái) trước khi có bảng cố định bằng nam châm. ảnh: bệnh viện cung cấp.

Từ đó, các chị đã chế ra một tấm bảng nam châm chuyên dùng để cố định kim. Tấm bảng làm bằng inox y tế dày chống va đập, có tay cầm hay bên. Mặt dưới bảng có chứa các thanh nam châm, xếp song song với tay cầm để từ thông nam châm cố định, giúp các kim phân bố đều và không bị hút vào nhau. Bảng có hai kích thước, loại chữ nhật dành cho đại phẫu, loại vuông dành cho trung phẫu, cần số lượng kim ít hơn.

Tác dụng của bảng là khắc phục việc kim chỉ để lộn xộn trong quá trình trước, trong và sau mổ. điều dưỡng dụng cụ tiết kiệm thời gian, xử lý dụng cụ mổ chính xác, an toàn hơn. quan trọng nhất là khâu kiểm soát kim phẫu thuật chặt chẽ, bảo đảm an toàn trong phẫu thuật cho cả bệnh nhân, nhân viên y tế.

Chị Phương tính toán, mỗi mâm này có giá khoảng 1,5 triệu đồng, nhưng có thể tái sử dụng nhiều năm. Bảo quản bảng đơn giản bằng cách hấp sấy như các dụng cụ phẫu thuật thông thường. Các thanh nam châm hết từ tính có thể thay mới, mặt bảng vẫn giữ nguyên.