Cần tạo điều kiện để người cao tuổi tham gia và phát huy vai trò trong hoạt động kinh tế

Còn khỏe chưa muốn nhờ con cháu

Ông Hoàng Văn Đông (Hà Đông, Hà Nội) về hưu ở tuổi 55, nhưng ngay sau đó ông đã xin đi làm bảo vệ cho một siêu thị gần nhà. Đi làm, được tiếp xúc với nhiều người và có thêm thu nhập nên ông thấy mình như khỏe ra và nhanh nhẹn hơn. "Ở nhà tôi thấy mình trì trệ, không nhanh nhẹn. Mình vẫn còn sức khỏe nên rất buồn khi ở nhà nên xin đi làm thêm. Công việc hiện tại của tôi thực tế khá vất vả nhưng thấy mình còn làm được, cuộc sống có ích hơn khi mình còn được cống hiến. Vả lại mình còn khỏe cũng chưa muốn nhờ con cháu".

Người mưu sinh. ảnh minh họa it

Ở tuổi ngoài 70, cụ Trần Thị Thảo mỗi ngày vẫn rong ruổi khắp các nẻo đường thành phố bán rau mưu sinh. Hằng ngày hơn 3 giờ sáng khi mọi người còn yên giấc, bà đã thức dậy để ra hái rau ngoài ruộng. Lúc mặt trời mọc, bà đã xếp đầy rổ những mớ rau tươi mang ra chợ bán. Hôm nào bán đắt về sớm bà đi tranh thủ tưới rau, còn ế lại phải gánh rau len lỏi vào các con hẻm rao bán hết mới về. Số tiền kiếm được từ những mớ rau đấy chẳng được bao nhưng bà vẫn cố gắng từng ngày mong kiếm thêm vài đồng phụ giúp cho cuộc sống của con cháu.

Dẫu vẫn tất bật mưu sinh ở tuổi già là vậy nhưng bà Thảo luôn nghĩ về những điều tích cực. Bà bảo sức khỏe còn, vẫn có thể buôn gánh, bán bưng được nên cứ kiếm cơm qua ngày như bây giờ đỡ phiền đến con cháu. Gia đình có hai đứa con nhưng cuộc sống không mấy dư dật. Các cháu lại còn quá nhỏ nên con bà cũng vất vả.

Cần quan tâm tạo sinh kế của người cao tuổi

Trên thực tế hiện nay, nhiều vẫn có suy nghĩ muốn độc lập tài chính, không muốn từ bỏ công việc khi vẫn còn sức khỏe và vẫn muốn được làm việc đến khi nào có thể để hạn chế làm phiền con cháu như trường hợp bà thảo, ông đông. nhiều người vì không muốn cô đơn trong chính ngôi nhà của mình mà mong muốn được tiếp tục làm việc. nếu được làm việc, họ cảm thấy tự tin, vui vẻ hơn.

Bên cạnh đó, một bộ phận không nhỏ NCT không có lương hưu, họ vẫn phải đi làm để có tiền trang trải cuộc sống. Tuy nhiên, đa phần NCT không biết tìm việc làm ở đâu, chỉ qua giới thiệu của người quen, bạn bè nên cơ hội tìm kiếm việc làm phù hợp với sức khỏe không nhiều. Họ muốn đầu tư kinh doanh sản xuất khi đã có kinh nghiệm nhưng lại không có vốn. Dù muốn vay vốn cũng khó vì hiện nay, Ngân hàng chính sách xã hội chưa có chính sách cho NCT vay vốn.

Trong bối cảnh già hóa, ts nguyễn thị phương mai và trương thị ly, khoa công tác xã hội, trường đại học công đoàn đã chỉ ra những thách thức trong công tác tạo sinh kế, nâng cao thu nhập cho hiện nay. rào cản những quan niệm về việc làm với người cao tuổi, số lượng ngày càng tăng nhanh, trình độ có nhiều hạn chế, sự suy giảm về sức khỏe và gia tăng bệnh tật, già hóa người cao tuổi, nữ hóa dân số cao tuổi và chính sách việc làm với người cao tuổi… làm cho nhiều không được tiếp cận được với các chương trình đảm bảo sinh kế có chất lượng.

Để tạo sinh kế cho người cao tuổi, bà nguyễn thị phương mai đề xuất giải pháp thiết lập các trung tâm giới thiệu việc làm cho lao động cao tuổi để họ tiếp cận và nhận được hỗ trợ tìm việc làm. cùng với đó cần phải tổ chức thực hiện có hiệu quả các chương trình, dự án, hoạt động hỗ trợ tạo việc làm thông qua quỹ quốc gia về việc làm và các nguồn ủy thác qua ngân hàng chính sách xã hội; lồng ghép chính sách việc làm cho trong các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội... nct cũng cần có chính sách vay vốn, nâng cao tay nghề và kỹ năng mới giúp họ có khả năng cạnh tranh trong tìm việc làm ở thị trường lao động mới.

Ts xã hội học lê bạch dương (viện nghiên cứu phát triển xã hội isds) cũng nhấn mạnh, cần phải có chính sách toàn diện để đảm bảo tạo việc làm an toàn, phù hợp từ đó góp phần cải tạo chất lượng cuộc sống cho nct việt nam. các chính sách phải hướng tới cung cấp cơ hội lao động cho người cao tuổi, nhất là ở lĩnh vực phi chính thức, tạo điều kiện linh hoạt cho phù hợp với sức khỏe, năng lực, trí tuệ để họ được cống hiến đóng góp cho xã hội.

Ông Dương lấy ví dụ như ở Singapore, lái xe taxi có thể lên đến 70 – 75 tuổi. Khi đó, NCT cảm thấy vui vẻ, có ích, giúp tăng năng suất lao động ở tuổi nghỉ hưu.

Hay như tại nhật, có những người lao động có sự nghiệp thành công rực rỡ khi đã 70, 71 tuổi. hàn quốc còn tổ chức chương trình "màn hai cuộc đời", gồm các tư vấn, giới thiệu việc làm, sàn giao dịch việc làm và ngày hội việc làm cho người cao tuổi, hỗ trợ được trên 20.000 người già tìm kiếm được việc làm. quỹ lao động hàn quốc còn có chương trình "đứng lên trở lại" để hỗ trợ cho người nghỉ việc trên 40 tuổi, hình thành các câu lạc bộ tìm việc ở từng lĩnh vực để họ giúp nhau chia sẻ thông tin, hỗ trợ nhau tìm việc làm...

Các chuyên gia nhấn mạnh, việc thay đổi quan niệm trong tạo sinh kế cho không những giúp nct được chăm lo tốt về sức khỏe, văn hóa mà còn được phát huy vai trò lao động sản xuất, vai trò xã hội, trí tuệ. với thế giới, vấn đề này không mới nhưng đặt ra nhiều thách thức đối với việt nam trong bối cảnh già hóa.

Hà My