Nốt ruồi có thể ở mọi vùng da, niêm mạc, mắt và nhiều nơi khác của cơ thể. Những đặc điểm của nốt ruồi về màu sắc, kích thước là dấu hiệu để nhận biết đó là biểu hiện bình thường hay tình trạng nguy hiểm của sức khỏe.
Nốt ruồi (nơvi tế bào hắc tố) là một u mô thừa bẩm sinh xuất phát từ lá thai ngoài trong quá trình phát triển của bào thai. Vì vậy, nốt ruồi có thể ở mọi vùng da, niêm mạc và rất nhiều nơi khác của cơ thể.
Ở mi mắt, có thể ở ngay vùng bờ mi, ở da mi nhưng hiếm khi ở kết mạc mi (mặt trong mi) và thường biểu hiện như một nốt phẳng hoặc gồ lên, màu nâu đen, ranh giới khá rõ, có thể có lông mọc kèm theo (thường là lành tính).
Hay được thấy ở kết mạc nhãn cầu vùng khe mi, thường là những đám có ranh giới rõ và có hay không có hắc tố. Dấu hiệu chìa khóa để chẩn đoán kết mạc là hay có những nang biểu mô nhỏ ở vùng tổn thương. Vùng tổn thương có thể to và rộng thêm do sự phát triển của chính hoặc do sự phát triển của các nang biểu mô đi kèm.
Nốt ruồi ở mống có thể dễ dàng nhìn thấy được còn ở các phần sâu hơn (thể mi và hắc mạc) thì cần phải có sự khám xét của bác sĩ nhãn khoa. Nốt ruồi ở mống thường biểu hiện như một chấm màu đen hơn mống mắt, phẳng hoặc hơi nhô (dưới 1mm), không có hình dáng cái nấm, ít khi to thêm và hiếm khi vượt quá 3mm đường kính.
Tốt nhất là phải chụp ảnh ngay từ đầu và khám lại thường kỳ 6-12 tháng. Đa số là lành tính nên không cần điều trị gì, nhất là không được tự động cậy, nạo hay đánh tẩy bằng vôi, axit, pin đèn, đắp lá... Vì mục đích thẩm mỹ, có thể lấy bỏ hay xóa đi bằng nhiều cách như đốt bằng dao điện cao tần, laser CO2 hay cắt bỏ giống như một khối u thông thường. Tuy nhiên, có thể biến đổi trở thành u hắc tố ác tính - một loại ung thư khá nguy hiểm với tỷ lệ di căn cao. Do vậy, khi có những biến đổi nghi ngờ ác tính hóa như to nhanh trong vòng vài tuần đến 1-2 tháng, đang từ màu nâu đồng nhất trở nên đa sắc, ngứa, sùi loét, đường viền không đều và không rõ thì nên được cắt bỏ ngay và làm xét nghiệm mô bệnh học.
Viện Da liễu Mỹ khuyên những người có nên nhớ nguyên lý ABCD khi theo dõi sự tiến triển của nốt ruồi:
A là chữ cái đầu của Asymmetry (tính không đối xứng của nốt ruồi). Đây là hiện tượng mà một nửa của không tương xứng với nửa còn lại.
B là chữ cái đầu của Border (mép của nốt ruồi). Nghĩa là rìa, mép của trở thành không đều nhau (có thể lởm chởm) hoặc bị mờ, không rõ.
C là chữ cái đầu của Color (màu sắc). Đây là hiện tượng màu của không đồng nhất. Mỗi chỗ có một màu khác nhau hoặc nó chuyển thành màu nâu, màu đen, màu đỏ, màu trắng hay màu xanh.
Tóm lại, khi có những thay đổi bất thường như trên, bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa ngay để được xử lý kịp thời, tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.
Nốt ruồi đôi khi là biểu hiện của một bệnh ung thư, khối u ác tính. Do vậy khi thấy da nổi u, cục nhìn như nốt ruồi hoặc xuất hiện các mảng da bất thường, có dấu hiệu lan ra, phát triển theo thời gian, sờ thấy cứng, rất cần nghĩ đến ung thư và đi kiểm tra càng sớm càng tốt.