Các loài động vật dễ bị bệnh dại là chó, mèo, lừa, ngựa, bò, cừu, lợn, chồn, cáo, dơi... Virutdại có trong nước bọt của động vật bị dại, lây bệnh cho người hay động vật khác qua vết cắn, vếtcào, vết liếm (sau đây gọi chung là vết cắn) nhưng không bao giờ lây qua được da lành.
Sau khi xâm nhập vào cơ thể người qua vết cắn, virut theo dây thần kinh lên não với vận tốckhoảng 3mm/giờ, gây tổn thương thần kinh trung ương. Virut nhân lên trong não, rồi di chuyển theothần kinh đến các cơ quan như tuyến nước bọt, thận, phổi, tim, gan...
Ở tuyến nước bọt, virut nhânlên số lượng lớn, tạo ra nguồn lây bệnh nguy hiểm nhất. Kể từ ngày virut vào cơ thể người, thờigian ủ bệnh rất thay đổi từ 1 tuần đến trên 1 năm, trung bình 1 - 2 tháng, phụ thuộc vào số lượngvirut, khoảng cách từ vết cắn đến thần kinh trung ương.
Thực tế cho thấy: tỷ lệ phát bệnh dại và tửvong cao nhất từ vết cắn ở mặt, trung bình ở tay, thấp hơn là ở chân.
Tiêm phòng dại cho chó và các vật nuôi là biện pháp chủ yếuphòng bệnh dạiThời kỳ ủ bệnh được tính từ khi bị chó cắn đến khi phát bệnh, đây là khoảng thời gian quý báu đểcứu sống người bệnh. Dấu hiệu của thời kỳ này chỉ duy nhất là vết cắn. Vì vậy, người bị chó cắnphải đi khám để tiêm phòng bệnh dại là việc làm quan trọng nhất.
Thời kỳ tiền triệu là các dấu hiệu xuất hiện trước khi phát bệnh dại, bệnh nhân có biểu hiện lolắng, thay đổi tính tình, có cảm giác ngứa, đau ở nơi bị cắn. Lưu ý rằng đến lúc này, bệnh nhân đãquên việc bị chó cắn.
Thời kỳ toàn phát: thường có 2 thể bệnh là thể hung dữ và thể liệt. Ở thể hung dữ hoặc co cứng,biểu hiện một tình trạng kích thích tâm thần vận động, bệnh nhân trở nên hung tợn, điên khùng, gâygổ, đập phá lung tung và nhanh chóng tiến tới hôn mê và Tu vong.
Bệnh nhân bị co cứng, run rẩy tứchi, co giật, co thắt họng và thanh khí quản gây triệu chứng sợ nước. Bệnh nhân khát không dámuống, chỉ nhìn thấy hoặc nghe thấy tiếng nước chảy cũng gây tăng co thắt họng và rất đau.
Tìnhtrạng co thắt này tăng lên mỗi khi có kích thích dù rất nhỏ như: gió thổi, quạt điện, mùi vị thứcăn, ánh sáng...nên bệnh nhân có nét mặt luôn căng thẳng, hoảng hốt, mắt sáng và đỏ, tai thính, cóthể có tình trạng kích thích Sinh d*c, cương cứng D**ng v*t ở đàn ông. Bệnh nhân sốt tăng dần, vãmồ hôi, tăng tiết đờm dãi, rối loạn tim mạch và hô hấp, ảo giác. Các triệu chứng này tiến triểnnặng dần và Tu vong sau 3 - 5 ngày do ngừng tim, ngừng thở.
Thể liệt: hay gặp ở bệnh nhân bị chó dại cắn đã tiêm vaccin nhưng tiêm muộn, virut đã vào đếnnão gây bệnh. Bệnh nhân thường không có triệu chứng sợ nước, sợ gió.
Ban đầu có thể thấy đau nhiều vùng cột sống, sau đó xuất hiện hội chứng liệt kiểu Landry: đầutiên liệt chi dưới, sau đó rối loạn cơ vòng, rồi liệt chi trên. Khi tổn thương tới hành não, xuấthiện liệt thần kinh sọ, ngừng thở và ngừng tim, Tu vong.
Khi bị chó mèo cắn, có 2 việc cần làm là điều trị vết cắn và tiêm Thu*c phòng bệnh dại. Điều trịvết cắn: ngay sau khi bị chó cắn, bạn phải rửa, dội thật kỹ vết thương bằng nước xà phòng. Tiếptheo, rửa lại vết thương bằng nước lọc và lau khô sát khuẩn vết thương bằng các Thu*c sẵn có như:cồn iod, nước oxy già, nước muối S*nh l*. Nhưng không nên khâu vết thương sớm, trừ vết thương ởmặt. Cần tiêm phòng huyết thanh kháng uốn ván và dùng kháng sinh chống nhiễm khuẩn vết thương.
Tiêm huyết thanh phòng bệnh dại trong các trường hợp: vết cắn rộng, sâu, nhiều vết cắn, bị cắn ởđầu, mặt, cổ, tay bởi một con chó có biểu hiện dại. Tiêm càng sớm sau khi bị cắn càng có hiệu quảcứu sống bệnh nhân.
Tiêm vaccin: nếu con vật cắn bạn đã bị giết ch*t (mà không có điều kiện xét nghiệm để xác địnhnó bị dại hay không) hoặc đã mất tích. Trường hợp con vật cắn bạn vẫn sống khỏe mạnh, cần nhốt nóđể theo dõi nó trong vòng 10 ngày. Trong thời gian theo dõi đó, nếu thấy nó bị ốm hoặc thay đổitính tình thì bạn cần đi tiêm vaccin ngay. Trái lại, nếu con vật vẫn khỏe sau 10 ngày thì bạn khôngcần tiêm vaccin.
Việc điều trị khi đã lên cơn dại: đến nay chưa có Thu*c gì có thể cứu sống bệnh nhân khi đã lêncơn dại. Nên chỉ điều trị triệu chứng như: an thần, để bệnh nhân nằm ở nơi yên tĩnh, riêngbiệt.
Bệnh dại là bệnh tối nguy hiểm nên khi săn sóc bệnh nhân bạn phải mặc đầy đủ trang bị bảo hộnhư: mũ, quần áo, găng tay, ủng, rửa tay xà phòng kỹ sau khi săn sóc rồi sát khuẩn bằng cồn. Các đồdùng của bệnh nhân cần đốt hủy. Các đồ sắt, giường, tủ, sàn nhà... cần lau rửa bằng xà phòng vàphun Thu*c khử khuẩn.
Chủ đề liên quan:
bệnh dại cần làm gì khi bị chó cắn điều trị bệnh dại mangyte.vn phòng ngừa tử vong