Hít hà, xuýt xoa gỏi cá trích

Nhà ngoại tôi sát biển, một làng chài đa phần người dân làm nghề đánh bắt cá gần bờ, còn gọi nôm na là nghề giã cào. Mỗi khi xuống ngoại chơi, cứ nghe tiếng xuồng máy tiến gần bờ, mấy anh em chúng tôi chạy ù ra biển để phụ gỡ cá.

Đến độ đầu tháng hai, tháng ba âm lịch, thường mắc đầy lưới. Những con sóng sánh ánh nắng ban mai rớt xuống trắng tấm bạt được trải rộng một góc sát hông biển. Chỉ trong phút chốc, các thương lái đã chuyển hết từng sọt cá tươi rói đến các ngã chợ quen thuộc. Còn nhớ, có mẻ cá to là thế nào ngoại cũng để lại một ít làm gỏi.

Cá trích không phải là giống cá mập mạp, thân đầy vảy và xương đủ kiểu. Nhưng nếu ai “hiểu” được con trích biển thì có thể chế biến thành nhiều món ngon. Nếu kho rục, xay nhuyễn nấu canh, nhất thiết chọn những loại “áp út”, chừng hơn ngón tay trỏ, loại này tuy xương nhiều nhưng mảnh, mềm, rất ngọt.

Ai trót nghiện cá trích nướng hay chiên giòn thì chọn những chú cá “trung” dáng tuy gầy gầy, dẹp dẹp, ít thịt nhưng thơm lừng, béo ngậy. Riêng tôi, thích nhất vẫn là gỏi cá trích, có lẽ một phần tôi vốn là tín đồ nghiện vị cay nồng pha chua ngọt đậm đà. Ghiền nên nhiều lần xuống bếp trực tiếp ra tay món mình yêu thích, dần dần gỏi cá trích trở thành món tủ.

Trước tiên, những con cá còn tươi nguyên cắt bỏ đầu, ruột và phần đuôi, sau đó đánh vảy, rửa sạch. Một bí quyết của ngoại tôi là khi rửa cá thêm chút muối, giấm vào nước để loại bỏ mùi tanh và rửa nhiều lần đến khi nước trong thì thôi. Để cá thật ráo nước mới dùng lưỡi dao bén khứa dọc theo lườn cá, chỉ lấy phần thịt lưng của cá. Tiếp tục thái cá thành từng lát mỏng, càng mỏng càng tốt.

Ngày nay, đi chợ biển thi thoảng các bà, các chị lúc rảnh rỗi sẽ thái cá giúp người mua. Lát cá được thái ra phải có đủ phần thịt hai bên và thịt nơi xương sống chính giữa, để khi thưởng thức có thể cảm nhận được vị ngọt lẫn độ giòn sừn sựt của thịt cá. Ướp những lát cá mỏng vào hỗn hợp gừng, tỏi, ớt hiểm giã nhỏ, chanh, giấm… Trộn đều và đợi từ 10 đến 15 phút, vớt cá đã ngấm gia vị ra bóp ráo. Tiếp tục trộn cá với hỗn hợp bánh tráng, đậu, mè đã giã mịn.

Chính bánh tráng giã mịn làm cho cá trở nên khô ráo hơn, còn mè và đậu phộng làm tăng vị béo, thơm. Cho thêm các loại rau như rau thơm, đinh lăng, chuối chát, hành tây xắt thật mỏng. Rắc thêm ít đậu phộng rang chín là đã có ngay món gỏi cá trích rất hấp dẫn, ngon miệng.

Ai ở miền biển lớn lên cũng từng hít hà, xuýt xoa món gỏi cá trích quen thuộc, gần gũi, chế biến chẳng cầu kỳ. Để rồi mỗi khi có khách phương xa, lại bỗng thèm… được giới thiệu, rồi nhâm nhi, cùng râm ran đôi ba câu chuyện. Đơn giản vậy mà thấy yêu đời, yêu hơn miệt biển quê mình.