Khắc phục tình trạng béo phì, suy dinh dưỡng trong học sinh

Đây là một nghiên cứu độc lập của Viện Dinh Dưỡng, được tiến hành trong 12 tháng, với sự tham gia của 5.028 học sinh từ 7 đến 17 tuổi, tại 75 trường học tại thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Thái Nguyên, tỉnh Nghệ An và tỉnh Sóc Trăng; nhằm đánh giá chính xác thực trạng của học sinh ở các độ tuổi các nhau, ở khu vực địa lý tình trạng xã hội khác nhau, từ đó tìm ra những nguyên nhân và giải pháp cho các vấn đề đề liên quan như thừa cân béo phì (TCBP) và suy dinh dưỡng.

Nghiên cứu đã cho thấy những bất cập tồn tại trong khía cạnh và hoạt động thể lực ở trẻ thuộc các lứa tuổi khác nhau. Theo nghiên cứu, học sinh tiểu học có khẩu phần ăn uống giàu năng lượng và protein thậm chí cao hơn nhiều so với ngưỡng khuyến nghị, nhưng mức độ tham gia các hoạt động thể lực lại thấp, dẫn đến tỷ lệ thừa cân, béo phì ở học sinh tiểu học khá cao, nhất là ở khu vực thành thị. Trong khi đó, khẩu phần ăn của học sinh ở lứa tuổi trung học hiện chưa đạt ngưỡng khuyến nghị về năng lượng, sắt, kẽm, canxi và các loại vitamin, dẫn đến tỷ lệ thấp còi ở học sinh trung học còn cao.

Những kết quả chính của nghiên cứu bao gồm: Tỷ lệ thừa cân béo phì giảm dần theo độ tuổi của học sinh và có khác biệt lớn giữa các khu vực; Nhóm TCBP có xu hướng tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu chất đạm trong khi đó nhóm không TCBP lại có xu hướng tiêu thụ các loại đồ uống có đường sản xuất công nghiệp và các thực phẩm có đường; Học sinh TCBP có xu hướng sử dụng tất cả các nhóm lương thực, thực phẩm ở mức cao hơn so với nhóm học sinh không TCBP; Hoạt động thể lực của học sinh hiện đang đối nghịch với về cung cấp năng lượng.

Nghiên cứu cũng chỉ ra các yếu tố liên quan đến TCBP ở trẻ, bao gồm tuổi, giới tính, khu vực sinh sống, điều kiện kinh tế xã hội và trình độ văn hóa của bố mẹ,.. Chế độ ăn uống và sinh hoạt cũng liên quan trực tiếp đến này. Thường xuyên ngồi trước màn hình, sử dụng nhiều đồ uống có đường chế biến và bán trên đường phố (như nước mía, nước đá bào siro, trà sữa...) làm tăng nguy cơ TCBP. Điều đáng chú ý, nghiên cứu cho thấy nhóm không TCBP lại có xu hướng tiêu thụ các loại đồ uống có đường sản xuất công nghiệp và các thực phẩm có đường nhiều hơn so với nhóm TCBP. Ngược lại, nhóm TCBP lại có tần suất tiêu thụ các loại đồ uống đường phố cao hơn so với nhóm không TCBP. Theo nghiên cứu, tần suất sử dụng đồ uống có đường trên đường phố là một yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh TCBP của học sinh trung học phổ thông lên 1.4 lần.

Tại hội thảo, PGS.TS Trần Thúy Nga, Chuyên gia nghiên cứu Viện Dinh dưỡng Quốc gia, chủ nhiệm đề tài nghiên cứu đã đưa ra một số khuyến nghị: “Cần định hướng các chương trình can thiệp phòng chống cho trẻ em ở vùng nông thông và phòng chống TCBP ở khu vực thành thị, tăng cường truyền thông giáo dục tại nhà trường về chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng cân đối, hợp lý. Bên cạnh đó, gia đình, nhà trường và các ban ngành cần tạo điều kiện cho trẻ bữa ăn lành mạnh, cân đối, tạo sân chơi để trẻ vận động, chơi thể thao, đảm bảo giấc ngủ hàng ngày cho trẻ”.