Dọc khắp cả nước việt nam, hầu hết người dân đều quen với hình ảnh bánh chưng có màu xanh rền vì được gói bằng lá dong, lá chuối. từ trong sự tích xa xưa, trải qua bao đời nay, bánh chưng đã có màu xanh lá cây. ấy vậy, người ở việt nam lại lưu truyền một loại bánh chưng có màu đen tuyền, là đặc sản không thể thiếu trong dịp tết cổ truyền.
Bánh chưng đen của đồng bào tày phổ biến ở vùng hà giang, lạng sơn… phần cầu kỳ nhất chính là tạo màu đen cho lớp bên ngoài của bánh. ngay từ đầu tháng 10 âm lịch, sau vụ gặt lúa, đã chọn những cọng rơm nếp đẹp, to bản nhất để về phơi khô rồi đốt thành tro. sau đó, họ rây và vo kỹ để tro mịn, trộn với gạo nếp thơm, thấy gạo đã quyện với than thành màu đen nháy rồi mới đem đi gói, luộc.
Ngoài ra, phương pháp tạo màu đen khác cho của người tày còn là sử dụng vỏ cây núc nác, hoặc cây vừng đen ở trên rừng, đem về phơi khô, đốt thành than rồi giã mịn thành bột, sau đó cũng đem đi trộn với gạo.
Phần nhân của người tày thì ít hơn bánh chưng truyền thống, nhưng vẫn có đủ đỗ xanh, thịt nạc-mỡ… được tẩm ướp bằng các gia vị vùng cao.
Không phải hình vuông, lại có hình dài hoặc là bánh lưng gù. bánh lưng gù có phần lưng gồ lên giống như đỉnh núi (biểu tượng cho vùng sinh sống núi cao), được cố định bằng 6 vòng lạt trên thân bánh. bất cứ người phụ nữ tày nào cũng biết gói bánh chưng đen. điều này thể hiện sự khéo léo của họ với tổ tiên, gia đình, họ hàng.
Bánh chưng đen có thể coi là đặc trưng văn hoá của người tày, là biểu tượng cho phong tục truyền thống, cho cái tết đầm ấm vùng cao. ngày nay, du khách có thể dễ dàng mua về làm quà dưới miền xuôi, nhưng chưa thực tế là vẫn còn nhiều người biết đến loại bánh chưng có màu đặc biệt này.
Chủ đề liên quan:
bánh chưng bánh chưng đen đặc sản dân tộc tày đen sì hà giang người Tày tết việt việt nam