Khứu giác của Barre phục hồi chậm chạp và thay đổi thất thường. Mùi cháy khét quẩn quanh mũi khiến Barre khó chịu hàng giờ. Những triệu chứng này đủ gây phiền toái cho bất kỳ ai, song với Barre, nó là nỗi lo lớn hơn nhiều. Cô là một chuyên gia thử rượu. Sự nghiệp, cuộc sống và niềm đam mê đều phụ thuộc vào khứu giác nhạy bén.
Barre làm việc tại khu sản xuất rượu ở Limoux, thị trấn Tây Nam nước Pháp. Cô cho biết: "Nó là công cụ làm việc của chúng tôi, là thứ giúp phát hiện vấn đề. Chúng tôi sử dụng mũi để mô tả rượu, để phân tích và đánh giá. Giờ thì tôi giống một người thợ nề không có cái bay vậy. Thật bực bội và căng thẳng".
Đối với hàng triệu người trên thế giới, anosmia sớm trở thành dấu hiệu phát hiện Covid-19. Biểu hiện đặc trưng là bệnh nhân chỉ cảm nhân được vị cơ bản như ngọt, mặn và không ngửi thấy mùi hương. Khác với triệu chứng nghiêm trọng hơn, dễ dẫn đến Tu vong hoặc hội chứng Covid-19 lâu dài, anosmia phổ biến ở thanh thiếu niên, gây phiền toái cho cuộc sống sau nhiễm bệnh.
Đối với những chuyên gia như barre, khứu giác rất quan trọng, đặc biệt tại pháp nổi tiếng với nền ẩm thực, rượu vang và nước hoa. ở chuyên gia thẩm định, nhà sáng chế nước hoa, người thử rượu, khứu giác trở thành kỹ năng được mài giũa trong nhiều năm nhằm xác định các tầng hương tinh tế. sau mắc covid-19, nhiều người lo sợ sẽ phải kết thúc sự nghiệp, khiến anosmia trở thành chủ đề tế nhị, khó nói.
Tại khu sản xuất rượu, Barre có thể làm các công việc liên quan. Song đến mùa thu hoạch nho, khứu giác của cô vẫn chưa hoàn toàn hồi phục. Barre bất lực ngồi ngoài nhìn những người khác nếm và duyệt lô rượu mới.
"Tôi căng thẳng tự vấn: ‘Nếu không bao giờ khỏi, tôi sẽ làm gì?’, tôi vẫn chưa thể trả lời câu hỏi đó", cô nói.
Hélène barre, chuyên gia thử rượu tại pháp bị mất khứu giác sau mắc covid-19. ảnh: ny times
Cuộc thăm dò của hiệp hội rượu vang Oenologues de France vào năm ngoái cho thấy các thành viên có tỷ lệ nhiễm nCoV tương đương dân số nói chung. Gần 40% thừa nhận căn bệnh đã ảnh hưởng đến chuyên môn của họ.
Sophie pallas, giám đốc điều hành hiệp hội, cho biết các chuyên gia thử rượu bị mất khứu giác không muốn công khai tình trạng này, "vì nó làm tổn hại đến thương hiệu cá nhân của họ".
Bản thân Pallas cũng có bệnh nền thiếu máu và cho biết đây như "bức màn đen" chắn trước niềm đam mê rượu vang của bà. Ngay cả những người phục hồi nhanh chóng sau mắc Covid-19 cũng ngại nói ra vấn đề.
"Chúng ta chưa có hệ thống đo lường chính xác. Các chức năng cơ bản của cơ thể sẽ nhanh chóng phục hồi, song chiếc mũi nhạy cảm thì chưa chắc. Thật khó để chứng minh rằng bạn đã lấy lại được toàn bộ khả năng", bà nói thêm.
Covid-19 cũng có thể làm chệch hướng sự nghiệp của những người làm trong ngành công nghiệp nước hoa có tính cạnh tranh gay gắt, nơi các nhà sản xuất đôi khi được gọi là "chiếc mũi của toàn nước Pháp". Họ phải làm việc với chuyên gia thẩm định để lựa ra thành phần hoá học của sản phẩm trong nhiều tháng, thậm chí nhiều năm.
Calice Becker, nhà chế tạo nước hoa người Pháp, người từng tạo ra nhiều "siêu phẩm" hàng xa xỉ, bao gồm J'adore - Dior, hiện là giám đốc của một trường nước hoa của hãng Givaudan, cũng chịu chứng anosmia sau mắc Covid-19.
"Thật đáng sợ, nó giống như nghệ sĩ dương cầm bị mất ngón tay", bà nói.
Theo phỏng đoán của các nhà khoa học, Covid-19 làm gián đoạn các dây thần kinh từ mũi đến não. Dù vậy, họ chưa hiểu rõ tác động của căn bệnh đến khứu giác. Song Covid-19 không phải nguyên nhân duy nhất dẫn đến tình trạng anosmia. Các bệnh khác hoặc chấn thương đầu cũng có thể gây ra mất mùi hương hoặc ảo giác mùi hương (parosmia).
Đối với các nhà sản xuất nước hoa, đại dịch biến mối đe dọa hiếm gặp và xa vời trở thành hiện thực khốc liệt, bà Becker nhận định. Các chuyên gia kỳ cựu mắc chứng anosmia vẫn viết được công thức nước hoa bởi kinh nghiệm lâu năm, giống như Beethoven có thể soạn nhạc những năm tháng cuối đời dù đã mất thính lực.
"Tuy nhiên, bạn phải đặt niềm tin vào mũi của người khác, họ sẽ cho bạn biết mình có đi đúng hướng hay không", bà nói.
Louane Cousseau (phải) cùng bác sĩ thần kinh Olga Alexandre (trái) trị liệu chứng mất khứu giác. Ảnh: NY Times
Tương tự, các nhà thẩm định rượu sẽ biết loại đồ uống và thức ăn nào kết hợp được với nhau theo bản năng. Nhưng chứng rối loạn khứu giác khiến việc hợp tác với đầu bếp trở nên khó khăn hơn nhiều, theo Philippe Faure-Brac, người đứng đầu Hiệp hội Rượu vang Pháp, bị anosmia vào năm ngoái.
"Chúng tôi là dân chuyên nghiệp. Sự phục hồi phải được đo lường bằng các tiêu chuẩn chuyên nghiệp trong giới", ông cho biết.
Đối với các sinh viên đang học tập để trở thành chuyên gia, mất khứu giác gần như là cơn ác mộng. louane cousseau, sinh viên năm thứ hai tại trường nước hoa école supérieure du parfum, từng gọi cho mẹ trong nước mắt khi biết mình mắc covid-19.
Sau khi hồi phục, trường khuyến khích cô làm việc với Olga Alexandre, bác sĩ thần kinh và tâm lý. Bằng nỗ lực, Cousseau lần đầu phân biệt được mùi vị sau thời gian dài. Cô vui vẻ, cởi mở và có cái nhìn tích cực về tình trạng khó khăn của mình.
"Đúng là tôi đã hoảng loạn, nhưng tôi nhanh chóng xin sự trợ giúp từ nhà trường. Có nhiều người trong lớp gặp vấn đề tương tự nhưng không làm điều đó, thậm chí không muốn nói về tình trạng này", cô kể lại.