Táo bón là một trong những vấn đề thường gặp ở trẻ nhỏ. Trong quá trình lớn lên của mình, hầu như mọi đứa trẻ sẽ bị táo bón ở một thời điểm nào đó. Táo bón xảy ra khi trẻ đi đại tiện không thường xuyên, phân cứng và cảm thấy đau khi đi trong một thời gian dài.
Không may là những dấu hiệu của hiện tượng táo bón đôi khi không rõ ràng khiến cho cha mẹ khó có thể nhận biết và điều trị cho bé. Bác sĩ Philippe Collin - bác sĩ Nhi khoa người Pháp được nhiều mẹ Việt tin tưởng - sẽ cung cấp một số hướng dẫn dưới đây để cha mẹ có thể phát hiện sớm vấn đề mà trẻ có thể gặp phải này.
Số lần đi ngoài trong ngày phụ thuộc vào độ tuổi của trẻ:
- Trong những tuần đầu tiên, hầu hết các bé đều có 4 hoặc nhiều hơn số lần đi tiêu mỗi ngày. Phân bé lúc này thường mềm hoặc lỏng.
- Trong ba tháng đầu, một số bé có 2 hoặc nhiều hơn số lần đi tiêu mỗi ngày. Bên cạnh đó, lại có những trẻ chỉ đi một lần mỗi tuần.
- Đến hai tuổi, hầu hết trẻ đều có ít nhất một lần đi tiêu mỗi ngày, phân thường rắn chắc hơn.
Dù vậy, mỗi trẻ là khác nhau. Một số trẻ có xu hướng đi vệ sinh sau mỗi bữa ăn, một số khác thường đi tiêu mỗi ngày, không cố định và giờ nào.
Nhu động ruột là âm thanh được tạo ra từ ruột, do quá trình co bóp hoặc tiêu hóa thức ăn. Tiếng nhu động ruột là những âm thanh ùng ục hoặc ồng ộc được tạo ra khi chất lỏng hoặc khí di chuyển trong lòng ruột. Táo bón liên quan đến nhu động ruột. Trẻ bị táo bón có thể có những dấu hiệu sau:
- Có nhu động ruột ít hơn bình thường.
- Luôn phải rặn khi đi vệ sinh.
- Cảm thấy đau khi đi tiêu.
- Đau lưng và khóc (nếu vẫn còn bé).
- Trẻ trốn tránh đi vệ sinh, tỏ ra khó chịu khi bố mẹ giục đi. Biểu hiện này thường xảy ra trong giai đoạn cha mẹ cho bé tập ngồi bô và bắt đầu đi học mẫu giáo.
- Rò rỉ một lượng nhỏ phân ra quần (nếu bé đang ở trong giai đoạn được dạy đi vệ sinh trong toilet).
Có nhiều lý do khiến trẻ bị táo bón. Những lý do phổ biến nhất bao gồm:
- Ăn thức ăn khó tiêu.
- Không uống đủ nước.
- Nhịn đi ngoài. Khi trẻ càng nhịn thì phân ở trong ruột càng lâu và to khiến cho trẻ càng gặp khó khăn khi đi ngoài hậu quả là trẻ có thể bị táo bón mạn tính.
- Trẻ sơ sinh thường bị táo bón nếu được cho ăn thức ăn đặc một cách đột ngột, đặc biệt là ở những trẻ sơ sinh lần đầu tiên ăn thức ăn đặc. Táo bón cũng có thể xảy ra khi bé cai sữa mẹ. Nguyên do là việc cai sữa đôi khi khiến bé bị mất nguồn cung cấp nước.
- Chế độ ăn thiếu chất xơ.
Hầu hết trẻ bị táo bón nhẹ hoặc trong thời gian ngắn, bằng một số thay đổi đơn giản, cha mẹ hoàn toàn có thể cải thiện tình hình. Dưới đây là một số gợi ý:
- Đối với trẻ đang bú mẹ: Nên cho bé bú sữa mẹ vì sữa mẹ có chứa thành phần cân bằng chất béo và protein, chất xơ, nước... Điều này khiến phân của bé luôn luôn mềm, ngay cả khi bé không đi vệ sinh trong một hoặc hai ngày.
- Cho trẻ ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc và các thực phẩm khác giàu chất xơ.
- Uống nước ép mận, nước táo hoặc nước lê.
- Đối với trẻ trên 2 tuổi: Uống ít nhất 1 lít nước và đồ uống (không tính sữa).
- Cho trẻ ngồi toilet trong nhà vệ sinh khoảng 5 hoặc 10 phút sau bữa ăn, nếu trẻ đã được đào tạo sử dụng toilet như người lớn.
- Dừng dạy trẻ đi vệ sinh vào bô trong một thời gian, nếu bạn đang trong quá trình dạy bé.
Trẻ có hiện tượng táo bón kèm theo các dấu hiệu sau thì bố mẹ nên đưa trẻ đi bác sĩ kiểm tra:
- Trẻ nhỏ hơn 4 tháng tuổi.
- Trẻ bị táo bón thường xuyên.
- Bạn đã thử các bước được liệt kê ở trên trong 24 giờ, nhưng con bạn vẫn chưa đi tiêu.
- Có máu trên bỉm hoặc quần hoặc trong toilet.
- Trẻ bị đau bụng hoặc trực tràng dữ dội.
Trong một số trường hợp, bố mẹ phải đưa bé đi bệnh viện thăm khám ngay lập tức, bất kể là bàn ngày hay ban đêm, ấy là khi:
- Trẻ bị đau bụng hoặc trực tràng nghiêm trọng.
- Trẻ không đi tiêu trong vòng 24 giờ kể từ khi bắt đầu điều trị táo bón.
- Trẻ dưới 4 tháng tuổi không đi tiêu trong vòng 48 giờ so với nhịp điệu bình thường của chúng. Ví dụ: Con bạn thường 2 ngày đi tiêu 1 lần, nhưng đột nhiên đến 4 ngày mà chưa đi lần nào.
- Trẻ có các triệu chứng khác, chẳng hạn như nôn hoặc đau.
- Trẻ dưới 4 tháng tuổi có phân cứng.
- Trẻ không muốn ăn hoặc sụt cân.
- Bạn thấy máu trong bồn cầu hoặc trong bỉm của trẻ.
- Trẻ bị táo bón nhiều lần.
- Trẻ luôn kêu đau khi đi vệ sinh.
Bác sỹ Phillippe Collin tốt nghiệp chuyên ngành Đa khoa và Nhi Khoa vào năm 1974 và chuyên ngành sơ sinh vào năm 1976 tại ĐH Angers (Pháp). Bên cạnh đó, ông còn theo học chuyên ngành Kháng Sinh Học tại ĐH Nantes, chuyên ngành Thống Kê Sinh Học Và Y Học-ĐH Curie, chuyên ngành Quản Lý Y Tế tại ĐH Paris, và cuối cùng là ngành Cấy Ghép Mô tại ĐH Lyon. Hiện ông công tác tại một phòng khám Đa khoa Quốc tế tại Hà Nội.
Trong giới chuyên môn, bác sỹ Collin được biết tới với những công trình nghiên cứu vi khuẩn kháng Thu*c trụ sinh trong các ca nhiễm trùng đường tiết niệu mãn tính. Bác sỹ Collin là thành viên của Hiệp Hội Bác sỹ Nhi Khoa Pháp, Hiệp Hội Bác Sỹ Chuyên Ngành Nhi Sơ Sinh Hoa Kỳ, và Hiệp Hội Các Học Viện Nghiên Cứu Nhi Khoa Quốc Tế.
Các mẹ có thể xem thêm những bài viết của bác sĩ Collin tại đây.
Chủ đề liên quan:
BS Collin cách chăm sóc trẻ bị táo bón chế độ ăn trẻ bị táo bón trẻ bị táo bón lâu ngày