Trong văn hóa của người Việt Nam có một câu nói truyền đời là nam tả nữ hữu. Câu nói này được xem như là một quy tắc hợp lý, thế nhưng không phải ai cũng hiểu nam tả nữ hữu là gì. Trong bài viết này, hãy cùng chúng tôi giải thích chi tiết hơn về câu nói này cũng như cách áp dụng vào đời sống.
Câu nói nam tả nữ hữu được hiểu như sau: Tả là trái và hữu là phải. Vậy nam tả nữ hữu là bên nào? Ý nghĩa của cả câu nói này là nam trái nữ phải hay nói cách khác là nam bên trái, nữ bên phải. Quy tắc này được bắt nguồn từ ngày xa xưa từ Trung Quốc và dựa vào truyền thuyết tổ Bàn Cổ biến thành tiên của người Trung Hoa.
Theo đó, mắt trái của Bàn Cổ đã hóa thành Thần Mặt Trời còn mắt trái hóa thành Thần Mặt Trăng. Mặt trời là tượng trưng cho phần dương, còn mặt trăng là tượng trưng cho phần âm. Vì thế mà nguồn gốc câu nói nam tả nữ hữu được giải thích dựa trên câu chuyện này.
Nam tả nữ hữu là sao? Về cơ sở khoa học, câu nói nam tả nữ hữu có liên quan chặt chẽ đến thuyết âm dương của Trung Hoa. Âm dương được xem là mặt đối lập nhưng lại có sự thống nhất với nhau và tạo nên một sự khởi đầu cho mọi sự sống. Âm, dương là hai thực thể đối lập với nhau và đã tạo nên toàn bộ vũ trụ.
Âm và dương luôn tạo điều kiện để tồn tại cho nhau chứ không hề loại trừ nhau. Mọi sự vật trong vũ trụ này đều có âm dương. Trong âm sẽ có dương và trong dương cũng sẽ có âm. Sự vật chỉ tồn tại khi có sự cân bằng giữa âm và dương. Và dựa theo thuyết này, dương là đàn ông và âm là đàn bà.
Nam tả nữ hữu là một nguyên tắc được áp dụng phổ biến trong đời sống vợ chồng. Vậy thì nam tả nữ hữu là gì trong đời sống vợ chồng? Đối với vợ chồng, lúc ngủ thì người chồng sẽ nằm bên trái và người vợ sẽ nằm bên phải thì sẽ giúp cho việc hô hấp trở nên thông suốt hơn. Đồng thời, quá trình tiêu hóa thức ăn cũng sẽ trở nên tốt hơn.
Khi người chồng nằm bên trái sẽ tạo ra được tư thế thoải mái và giữ được lâu hơn. Lúc đó, người vợ cũng sẽ có cảm giác mình được bảo vệ, chở che. Đồng thời, nhờ đó mà đời sống vợ chồng có thể được cải thiện nhiều hơn.
Ngược lại, nếu người chồng nằm bên phải sẽ theo tính chủ động mà nghiêng qua trái để ôm vợ. Người đàn ông khi ngủ ở tư thế này thì sẽ bị ép tim và khó nằm lâu được. Do đó, người đàn ông tốt nhất vẫn nên nằm ở bên trái. Bạn có thể áp dụng để đưa ra nhận định nhé!
Bên cạnh đó, quy tắc nam tả nữ hữu còn được áp dụng vào các đám cưới. Khi cô dâu và chú rể bước vào làm lễ, chú rể sẽ đứng bên trái và cô dâu đứng bên phải dù ở lễ đường hay bàn thờ gia tiên. Đây được xem là nghi thức mà bất kỳ cặp đôi nào cũng nên thực hiện đầy đủ trước khi về chung nhà.
Nếu các cặp vợ chồng còn quá bỡ ngỡ trước quy tắc này thì cũng sẽ được người lớn hoặc các anh thợ quay phim nhắc nhở. Những người đi trước sẽ nắm được rất rõ những nghi thức này. Chỉ với quy tắc đơn giản cũng sẽ giúp cặp đôi trông hài hòa và xứng đôi hơn. Vì thế mà nam tả nữ hữu là gì đã góp phần làm sáng tỏ hơn vấn đề này.
Trong phong thủy bàn thờ gia tiên, nguyên tắc nam tả nữ hữu đã được áp dụng từ rất lâu đời với mục đích hài hòa âm dương và đem đến phong thủy tốt. Vì thế mà việc sắp xếp ảnh thờ sao cho hợp phong thủy là thắc mắc chung của rất nhiều gia đình. Việc để ảnh thờ không hề đơn giản và không thể thích đặt đâu cũng được.
Trong văn hóa phương Đông, thờ cúng được xem là một việc rất thiêng liêng và quan trọng để thể hiện sự tôn kính. Đây là một trong những truyền thống cao đẹp của người Việt. Khi đó, ảnh thờ cũng cần phải được để đúng quy định. Vậy có thể bài trí bàn thờ theo nam tả nữ hữu là gì? Theo văn hóa truyền thống của người Việt, ảnh thờ ông sẽ được đặt ở bên trái và ảnh thờ bà sẽ được đặt theo bên phải từ hướng bàn thờ ra ngoài.
Do đó, nếu đứng ở vị trí gia chủ nhìn vào bàn thờ thì ảnh ông sẽ ở bên phải và ảnh bà sẽ ở bên trái. Theo cách bài trí ảnh thờ này, gia chủ sẽ áp dụng theo đúng truyền thống dân tộc và phong thủy âm dương. Vì thế mà tạo nên được sự cân đối và hài hòa, góp phần thể hiện sự tôn tính của con cháu đối với ông bà.
Huyệt mộ cung sẽ được áp dụng theo quy tắc nam tả nữ hữu và theo hướng từ mộ ra ngoài. Vì thế mà hướng gia chủ đứng ở ngoài nhìn vào mộ sẽ ngược lại. Một ông thì sẽ đặt bên trái và một bà sẽ đặt ở bên phải. Theo quan niệm của ông bà xưa, nam tả sẽ tượng trưng cho thanh long và nữ hữu sẽ tượng trưng cho bạch hổ.
Trong khái niệm thuyết âm dương thì thanh long và bạch hổ nằm trong tứ tượng để xem hướng phù hợp với phong thủy. Đối với những dòng họ có gia thế lớn thì gia chủ rất chú trọng trong việc xây dựng mộ cho gia tiên sao cho đúng phong thủy. Có như vậy thì con cháu sẽ được tổ tiên phù hộ cho công việc suôn sẻ và bình an.
Dân gian có câu “có thờ có thiêng, có kiêng có lành” nên nếu chúng ta có tin tưởng vào việc tôn kính và thờ cúng đúng mực thì sẽ được độ trì, phù hộ. Đồng thời, nên né tránh những điều không may mắn và không hợp phong thủy để không phải gặp điều xấu. Truyền thống dân tộc đã được lưu truyền từ nhiều đời, nếu tuân theo chắc chắn sẽ mang lại bình an.
Giống với biểu tượng thanh long và bạch hổ, quy tắc nam tả nữ hữu và biểu tượng song hành có trong các bức tranh mừng thọ sẽ thể hiện được vai trò của người đàn ông và phụ nữ trong gia đình. Thanh long sẽ giúp tạo nên một cuộc sống thịnh vượng và nhiều may mắn. Bạch hổ sẽ giúp tạo dựng và duy trì hạnh phúc và những điều tốt đẹp. Đây được xem là điều kiện để tạo dựng được một mối quan hệ bền vững, giúp ông bà sống bên nhau đến răng long đầu bạc.
Bạch hổ thường sẽ nằm ở phía bên phải của ngôi nhà, nhìn hướng trong nhà ra ngoài là ở phía tây. Bạch hổ sẽ thấp hơn thanh long vì bạch hổ sẽ có khí thế mạnh mẽ hơn, có thể lấn át thanh long nên dễ làm mất cân đối trong phong thủy. Việc áp dụng quy tắc nam tả nữ hữu trong các bức tranh mừng thọ sẽ giúp ông, bà được trường thọ, vui vẻ bên con cháu.
Áp dụng nam tả nữ hữu vào một số nghi thức khác
Trong thực tế đời sống, nam tả nữ hữu không chỉ đơn thuần là một quan niệm tâm linh mà còn được sử dụng trong các nghi thức trang nghiêm khắc. Cụ thể:
Mắt giật và nháy liên tục là một hiện tượng tự nhiên và bản thân không thể điều khiển và khống chế được. Thế nhưng, nhiều người lại cho rằng, mắt giật là điềm báo và con trai nếu giật mắt trái là xấu và giật mắt phải là tốt. Con gái thì hiểu ngược lại.
Thực chất thì điềm báo này không có sự liên quan đến nam tả nữ hữu. Theo một số nghiên cứu, nháy mắt trái hay nháy mắt phải ở nam và nữ đều có giá trị giống nhau. Giật mắt thường sẽ có nhiều kiểu giật, giật một cái, hai cái hay giật liên tục, kéo dài và giật ở thời điểm nào.
Do đó, việc con trai giật mắt trái không có nghĩa là điềm xấu và giật mắt phải cũng không có nghĩa là điềm tốt. Đây đơn thuần chỉ là cảm giác cơ thể không thể kiểm soát được theo ý muốn. Trong nhiều trường hợp, mắt giật có thể do thiếu ngủ hoặc do đang mắc một số bệnh lý nào đó. Vì thế mà không nên quá tin vào mê tín dị đoan. Thay vào đó hãy điều chỉnh và xây dựng một chế độ ăn uống, sinh hoạt và làm việc để tạo ra được hiệu quả năng suất nhất.
Hy vọng những thông tin của bài viết trên đây sẽ giúp bạn đọc hiểu được quy tắc nam tả nữ hữu là gì cũng như những nguyên tắc áp dụng nam tả nữ hữu vào đời sống. Đây là một quan điểm truyền thống lâu đời, nếu thuận theo thì gia chủ sẽ gặp nhiều bình an và may mắn trong cuộc sống.
Tác giả: Bảo Châu