Sự tiết dịch *m đ*o là một tín hiệu rất quan trọng để biết mức độ lành mạnh của *m đ*o, giữ cho *m đ*o ẩm ướt, làm sạch và tự bảo vệ để không bị nhiễm các vi khuẩn gây bệnh. Dịch tiết *m đ*o bình thường có màu trong suốt đến trắng sữa và gần như không mùi.
Sự thay đổi chút ít trong chu kỳ là hoàn toàn bình thường.Cả khi sự tiết
dịch *m đ*o nhiều lên cũng không là nguyên nhân để lo lắng, ví dụ khi có kích thích T*nh d*c, khi có thai và dùng Thu*c ngừa thai. Tất nhiên, khi sự tiết dịch có thay đổi rõ rệt về màu sắc, tính chất hoặc có mùi thì đó có thể là dấu hiệu bệnh lý. Lúc này sự tiết dịch gọi là khí hư (miền Nam gọi là huyết trắng).
Xuất tiết *m đ*o nhiều do những nguyên nhân nào?Có thể gặp trong nhiều tình huống:Khi mang thai: Sự thay đổi hormon trong cơ thể làm tăng niêm dịch cổ tử cung. Cơ thể giữ nước. Tình trạng máu bị pha loãng. Mô *m đ*o dễ nhiễm khuẩn hơn so với khi không mang thai. Tăng xuất tiết *m đ*o khi có thai nhưng dịch bình thường về màu sắc và tính chất, đó chỉ là một phản ứng của sự thay đổi hormon trong cơ thể.
Dùng viên Thu*c Tr*nh th*i: Người ta có thể cho rằng, những phụ nữ dùng viên Thu*c Tr*nh th*i có quan hệ T*nh d*c thường xuyên hơn nên dễ phơi nhiễm hơn với nhiễm khuẩn nhưng cũng có thể do các viên Thu*c Tr*nh th*i ngăn cản sự bài tiết
dịch *m đ*o do hormon gây ra. Như vậy, viên Thu*c Tr*nh th*i đã làm mất tác dụng của hormon cơ thể.Thiếu máu, suy nhược cơ thể cũng gây xuất tiết *m đ*o nhiều và lỏng như nước.Xuất tiết nhiều vào thời điểm khoái cực, hiệu quả của cảm xúc T*nh d*c, do tuyến Skene (được coi là tuyến tiền liệt của nữ) ở âm hộ tiết ra và chính dịch xuất tiết này cũng tham gia vào việc làm trơn ướt *m đ*o.Thời kỳ rụng trứng giữa chu kỳ kinh thường tăng xuất tiết *m đ*o.
Những trường hợp do nguyên nhân bệnh lýChất xuất tiết *m đ*o có màu trắng như bột và ngứa: Có thể bị viêm *m đ*o do nấm, hay phối hợp với trùng roi. Bình thường trong môi trường *m đ*o vẫn có vi khuẩn lành tính tạo ra độ toan nhẹ cho *m đ*o để khống chế sự phát triển của nấm Candida albicans. Bất cứ nguyên nhân gì tiêu diệt vi khuẩn *m đ*o tạo ra độ toan đều làm cho nấm phát triển, ví dụ dùng Thu*c kháng sinh dài hạn, thường xuyên thụt rửa *m đ*o... Chất xuất tiết *m đ*o có màu xanh hơi vàng và có mùi hôi: Nếu kèm đau bụng dưới thì cần đi khám ngay vì có thể do nhiễm khuẩn cấp ở tử cung, ở 2 vòi trứng và các mô xung quanh (nên gọi là viêm tiểu khung). Bệnh lý này có thể không có nguyên nhân rõ ràng nhưng thường lan truyền từ *m đ*o, từ quan hệ T*nh d*c, đôi khi từ dụng cụ tử cung hoặc sau nạo thai, sẩy thai. Triệu chứng thường gặp nhất là xuất tiết *m đ*o có màu sắc bất thường, mùi hôi (có khi như mủ), đau vùng bụng dưới, sốt (không thường xuyên). Ngoài ra, có thể có: gai rét, ra kinh không đều hay ra máu giữa kỳ, đau bụng kinh nhiều hơn, mất kinh, đau vào thời điểm rụng trứng nhiều hơn, đau khi quan hệ T*nh d*c, ra máu sau quan hệ T*nh d*c, đau vùng thắt lưng, mỏi mệt, ăn kém ngon, buồn nôn, có thể kèm nôn hoặc không, đái vặt nhiều lần, đái buốt, dễ đau khi đụng chạm vào vùng tiểu khung.Xuất tiết *m đ*o nhiều, hôi, kèm theo ngứa, rát: Có thể bị viêm *m đ*o do trùng roi trichomonas. Khi mất cân bằng hệ vi sinh: Tức là bị loạn khuẩn *m đ*o, nếu thêm cả nhiễm khuẩn sẽ là viêm *m đ*o do loạn khuẩn. Biểu hiện của rối loạn này là các khó chịu như ngứa, đau rát hay mùi hôi. Chất xuất tiết bốc mùi cá ươn khi nhỏ một giọt Thu*c tím.Chất xuất tiết đỏ hay có màu nâu và/hoặc đôi khi có ra máu giữa kỳ: Cần đi khám để loại trừ ung thư cổ tử cung. Bệnh nguy hiểm này thường không có những dấu hiệu hay triệu chứng sớm, vì thế điều quan trọng là cần xét nghiệm tế bào *m đ*o - cổ tử cung ít nhất mỗi năm 1 lần cho phụ nữ từ độ tuổi 40 trở lên, người có yếu tố nguy cơ còn cần làm sớm hơn (gia đình có người đã từng bị ung thư, quan hệ T*nh d*c sớm, nhiều bạn tình bị viêm nhiễm *m đ*o do HPV). Khi đã xuất hiện các dấu hiệu thì có thể bệnh đã tiến triển. Các dấu hiệu và triệu chứng: ra khí hư (huyết trắng) bất thường (không phải vào ngày có kinh). Ra máu *m đ*o ít, ngoài kỳ kinh. Đau và ra máu khi quan hệ T*nh d*c. Bệnh cảnh nói trên chưa hẳn đã là do ung thư nhưng cần đến thầy Thu*c để xác định. Hiện nay, ở nước ta đã có chương trình tầm soát ung thư cổ tử cung bằng việc làm phiến đồ tế bào *m đ*o và phát hiện nhiễm HPV (loại virut gây viêm *m đ*o và dễ làm phát triển tổn thương ung thư cổ tử cung). Ngoài ra, cũng có khi do quên tăm-pông (bấc gạc thấm máu hành kinh) hay màng ngăn *m đ*o không rút ra.
BS. Hồng Ánh