| Nguy cơ ô nhiễm cao từ làng nghề Triều Khúc. Ảnh: Doãn Hà |
Theo ghi nhận của phóng viên Kinh tế & Đô thị tại làng nghề tái chế chất thải Triều Khúc (Thanh Trì), rác thải sản xuất được tập kết khắp mọi nơi, từ nhà xưởng đến đường giao thông… gây mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống của người dân. Mặc dù, các cơ sở tái chế lớn đều được đưa ra ngoài khu dân cư nhưng những bãi tập kết thu mua phế liệu vẫn tràn lan bên đường. Nhìn chung, quy trình sản xuất của làng nghề này vẫn theo phương pháp thủ công. Các chất thải tập hợp được cơ sở phân loại, rồi xay rửa (hoặc xay khô), không có hệ thống sấy mà được phơi khô ngoài trời và đưa vào thùng chứa tạo hạt.
Đáng nói, trong quá trình hoạt động, nước thải phát sinh không qua xử lý, chảy thẳng ra môi trường gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người dân. Anh Nguyễn Văn Tuyển – người dân làng Triều Khúc cho biết: “Một số hộ kinh doanh nhỏ lẻ vẫn chất đầy phế liệu từ nhựa, rác thải sản xuất trong nhà, đổ bừa bãi ra vỉa hè, đồng ruộng… Nước ở kênh mương, ao hồ luôn đen kịt, xen lẫn mùi hóa chất, mùi nước thải chưa qua xử lý rất nồng nặc, khó chịu, nhất là vào những hôm trời nắng”.
Xã Tân Triều có 2 làng: Triều Khúc và Yên Xá, trong đó, làng Triều Khúc từ lâu đã nổi tiếng với nghề thu gom phế thải, lông vũ, tái chế nhựa. Từ thập niên 90 của thế kỷ trước trở lại đây, các ngành nghề phụ với mức thu nhập cao từ Triều Khúc cũng bắt đầu lan sang làng Yên Xá, vốn trước đây là làng thuần nông. Hiện nay, xã có đến gần 200 cơ sở sản xuất thuộc 8 ngành nghề khác nhau, gồm: Thu mua phế liệu, sơ chế lông vũ, tái chế nhựa, nhuộm hấp chỉ, xay xát nhựa phế liệu, sản xuất nước uống đóng chai, rút chỉ đồng. Trong đó, đông nhất vẫn là nghề xay xát và tái chế nhựa.
Đại diện UBND xã Tân Triều cho biết, sự phát triển đa ngành nghề, nhất là hoạt động xay xát, tái chế nhựa phế liệu, sơ chế lông vũ, nhuộm hấp chỉ… đang khiến môi trường của làng bị ô nhiễm. “Toàn bộ nước thải của các cơ sở sản xuất trong làng đều được xả thẳng ra môi trường khiến hệ thống nước mặt xung quanh Triều Khúc bị ô nhiễm nặng. Hầu hết ao, hồ trong làng đều không thể nuôi được cá do tiếp nhận một lượng nước thải lớn. Ngay cạnh trụ sở UBND xã, đầu ra của cống nước thải chung của xã, nước cũng đen ngòm và thường xuyên bốc mùi, nhất là vào những ngày nắng nóng” – đại diện UBND xã Tân Triều cho hay.
Ông Vũ Văn Lên – cán bộ Trạm Y tế xã Tân Triều cho biết, vào thập niên 90 của thế kỷ trước, người dân làng Triều Khúc làm nghề thu gom lông vũ và tái chế chất thải nên chỉ có người làng Triều Khúc bị bệnh ung thư. Thời gian gần đây, cả người dân làng Yên Xá cũng bị ảnh hưởng. Để khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường tại các làng nghề tái chế chất thải, Sở TN&MT Hà Nội đã đưa ra một số đề xuất giải pháp kỹ thuật. Trong đó, về vấn đề xử lý nước thải, đối với từng hộ gia đình, có thể xây một hố ga lắng sơ bộ các chất lơ lửng nhằm giảm lượng bùn ở cống rãnh thoát nước chung. Sau đó, toàn bộ lượng nước thải được dẫn ra các ao, hồ tự nhiên.
Người dân có thể tận dụng các ao hồ để xử lý nước thải bằng phương pháp sinh học. Về xử lý khí thải, giảm thiểu ô nhiễm môi trường không khí tại các cơ sở tái chế nhựa, cần lắp đặt hệ thống quạt thông gió trong các nhà xưởng sản xuất và sau đó loại bỏ ô nhiễm hữu cơ bằng tháp than hoạt tính trước khi xả vào môi trường. “Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao ý thức người dân. Một khi, người dân làng nghề tái chế chất thải hiểu được những tác hại trong sản xuất gây ra với chính họ và cộng đồng thì sẽ thay đổi nhận thức trong bảo vệ môi trường làng nghề. Đồng thời, cần tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, giám sát của chính quyền sở tại, kiên quyết xử lý vi phạm thì mới mong đảm bảo môi trường sống cho người dân nơi đây” - đại diện Sở TN&MT Hà Nội nhấn mạnh.