Gặp ở người lớn nhiều hơn trẻ em, nam nhiều hơn nữ. Các loại dị vật hữu cơ và có hình thái sắc nhọn như; xương cá, gà, vịt… dễ gây viêm nhiễm và biến chứng hơn dị vật vô cơ, hình thái tròn tù như: đồng xu, hạt vải…
Nhận định chung
Dị vật đường ăn là những vật mắc lại trên đường ăn từ họng tới tâm vị.
Là cấp cứu thường gặp trong cấp cứu tai mũi họng ở nước ta.
Gặp ở người lớn nhiều hơn trẻ em, nam nhiều hơn nữ. Các loại dị vật hữu cơ và có hình thái sắc nhọn như; xương cá, gà, vịt… dễ gây viêm nhiễm và biến chứng hơn dị vật vô cơ, hình thái tròn tù như: đồng xu, hạt vải…
Nếu phát hiện sớm thì xử trí đơn giản, ít tốn kém. Khi phát hiện muộn điều trị phức tạp và tốn kém, thậm chí có thể nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân.
Nguyên nhân:
Ăn uống vội vàng.
Vừa ăn vừa nói chuyện, cười đùa.
Uống rượu say rồi ăn thức ăn lẫn xương.
Do người già không đủ răng, nhai không kỹ.
Hẹp thực quản do bệnh lý như sẹo hẹp thực quản, u thực quản…
Bệnh lý tâm thần hoặc do cố ý.
Phác đồ điều trị dị vật đường ăn
Nguyên tắc điều trị
Bệnh nhân đến sớm, chưa có biến chứng: Tiến hành nội soi gắp dị vật cấp cứu để ngăn chặn biến chứng.
Khi có biến chứng phải xử trí tùy theo từng loại biến chứng.
Giai đoạn đầu
Nội soi thực quản gắp dị vật.
Chống nhiễm trùng bằng kháng sinh, chống viêm.
Theo dõi biến chứng.
Giai đoạn biến chứng
Viêm tấy hoặc áp xe thành thực quản
Nội soi thực quản gắp dị vật đồng thời hút mủ ổ viêm trong lòng thực quản.
Đặt sonde mũi dạ dày để nuôi dưỡng bệnh nhân.
Chống viêm bằng các loại kháng sinh chống vi khuẩn Gram âm, Gram dương và vi khuẩn kỵ khí.
Theo dõi bệnh nhân, nếu ổ nhiễm trùng không giảm phải tiến hành mở dẫn lưu ổ áp xe.
Phòng các biến chứng.
Viêm tấy hoặc áp xe quanh thực quản
Đối với viêm tấy hoặc áp xe vùng thực quản cổ: mở cạnh cổ dẫn lưu ổ áp xe, lấy dị vật qua đường mổ hoặc đường nội soi.
Mở lồng ngực dẫn lưu trung thất và lấy dị vật qua nội soi (thực hiện tại khoa phẫu thuật lồng ngực). Mở thông dạ dày để nuôi dưỡng bệnh nhân.
Hồi sức tốt, chống choáng, bồi phụ nước điện giải.
Chống nhiễm trùng bằng kháng sinh đường tiêm truyền, đồng thời với các Thu*c giảm viêm, giảm phù nề.
Nâng cao thể trạng, nuôi dưỡng bằng ống thông mũi- thực quản dạ dày đối với áp xe quanh thực quản cổ hoặc ống thông mở thông dạ dày đối với áp xe trung thất.
Nguồn: Internet.