Mặc dù một số trường hợp có nguyên nhân cụ thể, nhưng nhiều trường hợp không phát hiện được nguyên nhân. Côn trùng đốt, kích thích về cơ học, vật lý, ánh sáng, dị ứng thức ăn, hóa chất gây giải phóng histamin được cho là cơ chế gây bệnh.
Nhận định chung
Sẩn ngứa là bệnh da thường gặp, do phản ứng viêm xuất tiết xuất hiện ở vùng lớp trung bì nông với sự thâm nhiễm của tế bào lympho và bạch cầu đa nhân trung tính.
Mặc dù một số trường hợp có nguyên nhân cụ thể, nhưng nhiều trường hợp không phát hiện được nguyên nhân.
Côn trùng đốt, kích thích về cơ học, vật lý, ánh sáng, dị ứng thức ăn, hóa chất gây giải phóng histamin được cho là cơ chế gây bệnh.
Sẩn ngứa cũng là biểu hiện của viêm da cơ địa.
Sẩn ngứa cũng kèm theo một số bệnh như các khối u lympho Hodgkin hoặc bạch cầu cấp.
Đái tháo đường, bệnh tuyến giáp, bệnh tuyến cận giáp.
Viêm gan, xơ gan, ung thư gan, tắc mật, gút.
Suy thận mạn tính.
Thiếu máu, thiếu máu thiếu sắt.
Các ung thư biểu mô, đa u tủy, u lympho ác tính (đặc biệt u lympho Hodgkin, mycosis fungoides), bệnh bạch cầu mạn.
Bệnh giun đũa, giun móc.
Suy tủy, u đồi thị.
Kích thích cơ học, tình trạng khô, thức ăn cay nóng.
Cocain, morphin, bleomycin, và các Thu*c gây tăng nhạy cảm.
Hải sản, rau, thịt lợn, rượu, bia, chocolate.
Thai nghén 3 tháng cuối.
Stress, loạn thần nặng, rối loạn tâm thần khác.
Khô da người già.
Phác đồ điều trị sẩn ngứa (prurigo)
Nguyên tắc chung
Tìm nguyên nhân để loại bỏ.
Điều trị tùy từng giai đoạn.
Hạn chế gãi, chà xát.
Điều trị cụ thể
Corticosteroid bôi: tùy vào vị trí và mức độ tổn thương có thể sử dụng các Thu*c sau:
Hydrocortison, desonid, clobetason: dạng kem hoặc mỡ 0,5%, 1%.
Betamethason (dipropionat hoặc valerat): dạng kem hoặc mỡ 0,5%, 1%.
Triamcinolon acetonid: dạng kem hoặc mỡ 0,025%, 0,1% và 0,5%.
Fluocinolon acetonid: dạng mỡ 0,05%.
Clobetasol propionat: dạng mỡ hoặc kem 0,05%. Bôi Thu*c 1- 2 lần/ ngày, cần lưu ý các tác dụng phụ như teo da, giảm sắc tố, dễ nhiễm trùng.
Kháng histamin uống:
Thế hệ 1: promethazin (viên 25 mg, 50 mg, siro 0,1%), clorpheniramin (viên 4 mg), hydroxyzin (viên 25 mg).
Thế hệ 2: loratadin (viên 10 mg, siro 1%), cetirizin (viên 5 mg, 10 mg, siro 1%), levocetirizin (viên 5 mg, siro 0,5%), fexofenadin (viên 60 mg, 120 mg, 180 mg), desloratadin (viên 5 mg, siro 0,5%).
Tránh côn trùng đốt:
DEP, permethrin 5%, crotamiton 10%.
Loại bỏ thức ăn gây quá mẫn.
Kem chống nắng: áp dụng cho sẩn ngứa liên quan đến ánh nắng. Sử dụng kem chống nắng chống cả tia UVA và UVB.
Thu*c ức chế miễn dịch điều trị trong thời gian ngắn: cần có ý kiến của bác sĩ chuyên khoa như corticosteroid đường toàn thân, methotrexat, cyclosporin và azathioprin.
Quang trị liệu và quang hóa trị liệu.
Nguồn: Internet.