Phẫu thuật lấy sạch sỏi thận cho 3 bệnh nhi bằng đường hầm siêu nhỏ qua da

TS.BS Đỗ Anh Toàn - Khoa Phẫu thuật Điều trị Sỏi thận Chuyên sâu, BV Bình Dân TP.HCM cho biết, bệnh viện vừa phẫu thuật lấy sỏi thận qua da bằng (ultra-mini PCNL - UMP) cho 3 bệnh nhi từ 3 -7 tuổi.

Đây là kỹ thuật mới giúp loại bỏ ít mất máu, ít tổn thương nhu mô thận, ít đau, hồi phục nhanh sau mổ và hầu như không để lại sẹo.

Trước đây, người bệnh trẻ em thường phải trải qua mổ mở để lấy sỏi thận. Với kinh nghiệm thực hiện kỹ thuật lấy qua da hơn 1.000 trường hợp thành công ở người lớn mỗi năm từ năm 1997, BV Bình Dân TP.HCM đã mở rộng ứng dụng kỹ thuật này trên nhóm người bệnh trẻ em.

BV Bình Dân TPHCM tiếp nhận từ BV Nhi đồng tại TP.HCM các cháu V.N.K (3 tuổi, TP.HCM) có sỏi kích thước 21x20 mm cùng 2 sỏi nhỏ ở thận trái, P.Đ.N.Y (7 tuổi, TP.HCM) có sỏi 9x10 mm ở thận phải, N.T.T.N (6 tuổi, Cần Thơ) có sỏi 9x13 mm ở thận trái.

Người nhà cho biết, các cháu thường đau hông lưng ở bên có sỏi thận, quấy khóc nhiều, ăn uống kém, thường sốt từng đợt. Dù được theo dõi và điều trị bằng Thu*c thường xuyên nhưng các triệu chứng vẫn xuất hiện từng đợt và sỏi ngày một lớn lên.

Việc điều trị sỏi thận ở bệnh nhi cực kỳ phức tạp, đòi hỏi bác sĩ phải cân nhắc để vừa lấy sạch sỏi đồng thời giữ được chức năng thận về sau này. Hiện nay, đối với các trường hợp sỏi thận lớn và có biến chứng ở trẻ em, phương pháp thường được áp dụng ở Việt Nam vẫn là mổ mở lấy sỏi. Nếu mổ mở, phải chịu đường mổ dài, đau nhiều sau mổ, phục hồi chậm và nguy cơ ảnh hưởng chức năng thận.

Tại buổi hội chẩn, các bác sĩ Khoa Phẫu thuật Sỏi thận chuyên sâu, BV Bình Dân TP.HCM nhận định đây là các trường hợp sỏi gây biến chứng cần được điều trị triệt để. Để giảm thiểu xâm lấn, các bác sĩ quyết định thực hiện phẫu thuật nội soi bằng đường hầm siêu nhỏ qua da (UMP) vào thận dưới hướng dẫn của máy X-quang C-arm, sử dụng máy tán sỏi laser.

Các ca phẫu thuật diễn ra trong hơn 1 giờ với sự phối hợp với các bác sĩ gây mê nhi từ BV Nhi Đồng 1. Hình ảnh kiểm tra sau phẫu thuật cho thấy thận đã sạch sỏi hoàn toàn. Ba bệnh nhi ra viện trong niềm vui khôn xiết của gia đình.

Phụ huynh của bé V.N.K chia sẻ, gia đình anh có nhiều người bị sỏi thận: Cha từng phẫu thuật mổ mở lấy sỏi, bản thân anh đã được phẫu thuật nội soi hông lưng lấy sỏi thận tại BV Bình Dân hơn 10 năm trước, đến con anh cũng được phẫu thuật tại BV Bình Dân nhưng bằng một kỹ thuật hiện đại hơn. Nhờ vậy, cháu K đã hồi phục nhanh, không đau đớn.

Một số người cho rằng, sỏi tiết niệu nói chung chỉ gặp ở người lớn là không đúng. Trên thực tế, sỏi tiết niệu vẫn có ở trẻ em, dù hiếm gặp hơn người lớn. Các yếu tố nguy cơ liên quan đến hình thành sỏi tiết niệu ở trẻ em bao gồm di truyền, một số bệnh rối loạn chuyển hóa, dị tật hệ tiết niệu,… Gần đây, số lượng trẻ em mắc sỏi tiết niệu tăng hơn so với trước, có thể do trẻ ăn nhiều thức ăn nhanh có hàm lượng muối, đạm cao, không uống đủ nước, ít vận động.

Triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân bị sỏi tiết niệu là đau âm ỉ vùng hông lưng, tiểu ít, tiểu máu, buồn nôn, nếu nhiễm khuẩn có sốt và vã mồ hôi. Trẻ nhỏ bị sỏi thận thường có biểu hiện quấy khóc, tiểu gắt buốt, sốt lạnh run, chậm tăng cân. Trong một số trường hợp, bệnh nhi không có triệu chứng đau nhưng được phát hiện sỏi thận tình cờ qua siêu âm bụng khi khám sức khỏe.

Theo TS.BS Đỗ Anh Toàn, để phát hiện sớm, điều trị hiệu quả và phòng ngừa sỏi tiết niệu ở trẻ em, phụ huynh nên: Đưa trẻ đi khám sức khỏe định kỳ, sàng lọc để phát hiện các dị tật bẩm sinh đường tiết niệu (hiếm);

Khi trẻ đau hông lưng, tiểu đục, tiểu đau, sốt kéo dài không rõ nguyên nhân, nhiễm khuẩn tái đi tái lại.... cần nhanh chóng đưa trẻ đi thăm khám tại các cơ sở y tế; Tập thói quen cho trẻ uống đủ nước, ăn đầy đủ các nhóm thức ăn, hạn chế ăn mặn, tránh táo bón, tránh nhịn tiểu, tránh để trẻ dư cân, béo phì.