Phiên tòa dự kiến diễn ra trong 10 ngày.
Hội đồng xét xử vụ án gồm 5 người do thẩm phán Trương Việt Toàn - Phó chánh Tòa Hình sự TAND TP Hà Nội làm chủ tọa. Giữ quyền thực hành công tố và kiểm sát xét xử là 2 kiểm sát viên của Viện KSND TP Hà Nội.
Đến nay, đã có hơn 30 luật sư đăng ký tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo tại phiên tòa.
Các bị cáo trong vụ án đều trú tại thôn Hoành hoặc thôn Đồng Mít, xã Đồng Tâm. Trong đó, 25 người bị truy tố về tội “Gi*t người” theo Khoản 1, Điều 123 Bộ luật Hình sự với khung hình phạt từ từ 12 đến 20 năm, chung thân hoặc tử hình.
Nhóm bị cáo này gồm Lê Đình Công, Bùi Viết Hiểu, Nguyễn Văn Tuyển, Lê Đình Chức, Lê Đình Doanh, Nguyễn Quốc Tiến, Nguyễn Văn Quân, Lê Đình Uy, Lê Đình Quang, Bùi Thị Nối, Bùi Thị Đục, Nguyễn Thị Bét, Nguyễn Thị Lụa, Trần Thị La, Bùi Văn Tiến, Nguyễn Văn Duệ, Lê Đình Quân, Bùi Văn Niên, Bùi Văn Tuấn, Trình Văn Hải, Nguyễn Xuân Điều, Mai Thị Phần, Đào Thị Kim, Lê Thị Loan và Nguyễn Văn Trung.
Các bị cáo Lê Đình Hiển, Bùi Viết Tiến, Nguyễn Thị Dung và Trần Thị Phượng bị truy tố về tội “Chống người thi hành công vụ” theo Khoản 2, Điều 330 Bộ luật Hình sự.
Cáo trạng cáo buộc, cho rằng dù biết rõ đất cánh đồng Sênh ở xã Đồng Tâm là đất Quốc phòng nhưng các bị cáo trong vụ vẫn thực hiện lấn chiếm, đòi sử dụng.
Thanh tra TP Hà Nội và Thanh tra Chính phủ đã kết luận, các cơ quan chức năng cũng tổ chức đối thoại với người dân xã Đồng Tâm nhưng từ năm 2013, ông Lê Đình Kình (SN 1936, ở thôn Hoành) đã cùng Lê Đình Công, Nguyễn Viết Hiểu, Nguyễn Văn Tuyển và một số đối tượng lập “Tổ Đồng thuận” nhằm chiếm lại đất đồng Sênh chia nhau.
Nhóm người này thường xuyên lôi kéo, kích động người dân khiếu kiện phức tạp về việc quản lý, sử dụng đất của chính quyền xã Đồng Tâm; sử dụng mạng xã hội tuyên truyền sai sự thật về nguồn gốc đất…
Từ năm 2017 đến 2020, ông Kình đã chỉ đạo “Tổ Đồng thuận” và nhiều đối tượng khác tiến hành gây rối trật tự thậm chí bắt giữ hơn 34 cán bộ, chiến sĩ cảnh sát cơ động, Công an huyện Mỹ Đức và 4 cán bộ khác không liên quan.
Ngoài ra, “Tổ đồng thuận” còn gây rối, ngăn cản các cuộc họp của chính quyền địa phương, đe dọa người đồng tình cho chính quyền sử dụng đất…
Đặc biệt, Viện kiểm sát xác định nhóm này tích cực chuẩn bị bom xăng, lựu đạn, pháo… sẵn sàng chống trả cảnh sát nếu bị cưỡng chế.
Cơ quan truy tố cũng cho rằng, ông Lê Đình Kình cùng các bị cáo trong vụ còn tổ chức quay video, livetream trên mạng xã hội và tuyên bố nếu công an đưa lực lượng về Đồng Tâm sẽ sát hại từ 300 người đến 500 người.
Rạng sáng ngày 9/1/2020, khi thấy cảnh sát tiến hành chốt cổng thôn Hoành (cách nhà ông Kình khoảng 50 mét) để bảo vệ mục tiêu, Bùi Văn Niên và Lê Đình Quân đánh kẻng báo động.
Các bị cáo sau đó bắn pháo hiệu và cũng bắn pháo về phía lực lượng chức năng; đứng trên mái nhà dùng gạch đá, bom xăng, dao bầu tấn công cảnh sát.
Tổ công tác đã nhiều lần dùng loa kêu gọi các đối tượng dừng các hành vi vi phạm nhưng nhận lại là sự chống đối quyết liệt. Thậm chí, các bị cáo Chức và Công đã sử dụng lựu đạn ném về phía lực lượng đang thực hiện nhiệm vụ nhưng không nổ.
Lúc này, các cảnh sát Nguyễn Huy Thịnh, Phạm Công Huy, Dương Đức Hoàng Quân di chuyển trên mái nhằm vào nhà Lê Đình Chức đã bị người này dùng tuýp sắt gắn dao bầu chọc xuống.
Các ông Thịnh, Huy, Quân sau đó không may rơi xuống hố ở gần nhà Lê Đình Kình. Lập tức, các bị can Chức và Doanh đốt lửa rồi nhiều lần đổ xăng xuống hố. Việc này khiến 3 cảnh sát Tu vong do ngạt khí và cháy than hóa toàn thân.
Ngoài ra, một lực lượng khác áp sát nhà ông Lê Đình Kình và cũng nhận sự chống trả quyết liệt. Cơ quan truy tố cho rằng, khi cảnh sát phá khóa cửa ngách ông Kình đã thấy ông cầm 1 quả lựu đạn và hô hào chống đối. Vì vậy, một cảnh sát đã nổ súng, bắn Tu vong Lê Đình Kình.