Lá cây nhỏ, cao 1 - 2 m. Thân cứng hóa gỗ ở gốc. Lá hình trái xoan hoặc hình trứng, mép lá có răng cưa, mọc so le, dài 7 - 15cm, rộng 4 - 8 cm. Cụm hoa đơn tính mọc ở kẽ lá. Qủa bế hình quẻ lê.
Rễ củ gai có vị ngọt hơi đắng, tính mát. Có tác dụng cầm máu, an thai, mát máu, lợi tiểu... Thường được dùng để chữa động thai chảy máu, viêm nhiễm sưng tấy, đái đục, đái ra máu. Chu Đan Khê, một danh y cổ cho rằng rễ củ gai có tác dụng đại bổ âm, lại có tác dụng hành trệ huyết, tức là lấy bổ mà hành trệ vậy!
Lá gai có vị ngọt, tính hàn. Có tác dụng lương huyết, chỉ huyết (Cầm máu), tán ứ, lợi tiểu. Thường được dùng để chữa phù thũng, đi tiểu ra máu...