Giống nhiều đồng nghiệp trên khắp Ấn Độ, bác sĩ tim mạch Gautam Singh đã phải cầu xin, vay mượn bình oxy để các bệnh nhân của mình có thể sống thêm một ngày. Tối 25/4, nguồn cung của các bệnh viện lân cận cạn kiệt, bác sĩ 43 tuổi tuyệt vọng cầu cứu trên Twitter.
"Xin hãy gửi oxy cho chúng tôi. Bệnh nhân của tôi đang ch*t dần", ông nghẹn ngào trong video.
Ấn Độ từng là ví dụ thành công trong việc dập dịch, năm 2020. Song hiện nay, virus lây lan chóng mặt trong cộng đồng dân cư 1,4 tỷ người. Hệ thống y tế bắt đầu sụp đổ.
Các tin nhắn SOS giống như của Singh tràn lan trên mạng, tiết lộ sự hoảng loạn của các nhân viên y tế và cả người dân. Ngoài việc thiếu oxy, các khoa hồi sức tích cực phải làm việc hết công suất, gần như tất cả máy thở đều được sử dụng. Khi số người ch*t tăng lên, bầu trời đêm Ấn Độ rực sáng vì các giàn hỏa táng.
Ngày 26/4, đất nước báo cáo thêm 2.800 ca Tu vong, khoảng 117 người chống chọi với căn bệnh mỗi giờ. Các chuyên gia cho rằng con số này chưa đủ phản ánh tình hình thực tế.
Cuộc khủng hoảng tại đất nước 1,3 tỷ dân trái ngược hoàn toàn với hình ảnh khởi sắc ở những quốc gia giàu có hơn như Mỹ, Anh hay nước dã tiêm chủng diện rộng là Israel. Các bác sĩ tuyến đầu như Singh cố gắng có được vật tư y tế cần thiết để giữ bệnh nhân sống sót.
Bệnh nhân Covid-19 được điều trị tại khu hồi sức tích cực bệnh viện Lok Nayak Jai Prakash, New Delhi, tháng 4/2021. Ảnh: Reuters
Hôm 26/4, Singh nhận 20 bình oxy, chỉ đủ dùng trong một ngày cho đến khi máy thở phát ra tiếng "beep" ám ảnh một lần nữa.
"Tôi cảm thấy bất lực vì thời gian sống sót của bệnh nhân tính bằng giờ. Tôi sẽ cầu xin lần nữa, hy vọng ai đó gửi oxy đến trong vài ngày", ông nói.
Các chuyên gia khuyến cáo tình hình ảm đạm thậm chí có thể trở nên tồi tệ hơn nữa. Krishna Udayakumar, người sáng lập Trung tâm Đổi mới Y tế Toàn cầu Duke, Đại học Duke, cho biết đất nước sẽ không đuổi kịp số ca nhiễm mới trong những ngày tới nếu tình trạng này vẫn tiếp tục.
"Tình hình ở Ấn Độ rất bi thảm và có khả năng trở nên tồi tệ hơn trong vài tuần đến vài tháng", ông nói, đồng thời kêu gọi nỗ lực toàn cầu giúp đất nước vượt qua thời điểm khủng hoảng.
Nhiều quốc gia như Mỹ, Pháp, Đức, Pakistan sẵn sàng hỗ trợ vật tư y tế, nguyên liệu vaccine thô, Thu*c men, máy X-quang để điều trị Covid-19. Nhưng một số chuyên gia cho rằng điều này vẫn quá muộn. Sự sụp đổ hệ thống y tế là thất bại rõ ràng đối với quốc gia từng tự hào là hình mẫu chống dịch.
Chỉ ba tháng trước, các nhà lãnh đạo Ấn Độ đưa ra thông điệp "điều tồi tệ nhất đã qua". Thủ tướng Narendra Modi tuyên bố đất nước chiến thắng Covid-19 trên cuộc họp trực tuyến của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, rằng thành công này không thể so sánh với bất cứ nơi nào khác.
Chưa đầy một tháng sau, Đảng Bharatiya Janata ca ngợi ông Modi là "nhà lãnh đạo có tầm nhìn xa", người đã "đánh bại" virus. Tuần thứ hai của tháng 3, Bộ trưởng Y tế cho biết đất nước đang ở "giai đoạn cuối" của đại dịch.
Tuy nhiên, chuyên gia có cái nhìn khác hẳn. Họ nhận thấy bệnh nhân Covid-19 nhập viện ở độ tuổi trẻ hơn nhiều so với trước đây và cảnh báo Ấn Độ đang "ngồi trên quả bom hẹn giờ".
Cuối tháng 3, hàng triệu tín đồ đạo Hindu tập trung ngâm mình dưới làn nước sông Hằng trong lễ hội Kumbh Mela ở Haridwar, không đeo khẩu trang, không giãn cách. Ông Modi và các chính trị gia khác cũng tổ chức những cuộc mít tinh bầu cử lớn, thu hút sự chú ý của hàng chục nghìn công dân.
Giờ đây, Ấn Độ lâm vào thảm cảnh dịch bệnh.
"Nhiều người trên khắp đất nước phải trả giá bằng mạng sống vì hành vi đáng xấu hổ của các nhà lãnh đạo", Udayakumar nói.
Trong một bài phát biểu trên đài phát thanh hôm 26/4, ông Modi lên tiếng xoa dịu dư luận: "Đúng là nhiều người đang nhiễm nCoV. Song số bệnh nhân hồi phục cũng cao không kém".
Tuần trước, chính phủ Ấn Độ mở rộng chương trình tiêm chủng cho tất cả người trên 18 tuổi, bắt đầu từ mùng 1/5, một điều được các chuyên gia y tế khuyến khích từ lâu.
Tuy nhiên, việc tiêm chủng tốn nhiều thời gian mới phát huy tác dụng. Câu hỏi đặt ra là liệu các nhà sản xuất có đáp ứng kịp nhu cầu của 900 triệu người đủ điều kiện hay không.
Giữa cuộc khủng hoảng y tế, người dân tự mình giải quyết vấn đề, làm những điều đáng lẽ chính phủ nên thực hiện từ lâu. Tình nguyện viên, sinh viên, chuyên gia công nghệ, tổ chức phi lợi nhuận và các nhà báo nỗ lực cập nhật thông tin về giường bệnh, các loại Thu*c quan trọng và bình oxy. Giống như tiến sĩ Singh, nhiều người sử dụng mạng xã hội, đặc biệt là Twitter để thu thập danh sách hiến tặng huyết tương và nguồn cung oxy.
Dòng Twitter kêu cứu, tìm kiếm oxy trên mạng xã hội của người Ấn Độ. Ảnh: AP
Rashmi Kumar, một phụ nữ nội trợ ở New Delhi, dành cả ngày cuối tuần để lùng sục trên Twitter, tuyệt vọng tìm kiếm bình oxy cho cha đang nhập viện. Cô gọi vô số cuộc tới các đường dây nóng của chính phủ, nhưng đều vô ích. Đến tối, người cha 63 tuổi của cô bắt đầu thở hổn hển.
"Tôi đã chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất", Kumar nói.
Nhưng chẳng rõ từ đâu, một người lạ trên Twitter báo tin có bình oxy cách Kumar khoảng 60 km và gọi cô đến lấy.
"Tôi đã được người lạ giúp đỡ khi chính phủ liên tục thất bại để hỗ trợ hàng nghìn người như tôi. Thật đáng buồn, giờ mọi người đều tự thân vận động thôi", cô nói.