Đầu tiên là nói đến cái văn hóa ngồi mâm của người Việt. Xuất phát từ việc bạn bè, người thân luôn được dạy cần phải yêu thương, nhường nhịn nhau trong cuộc sống và mâm cơm gia đình. Khi ngồi trong mâm, cơm không đủ no, cá thịt không đủ ăn thì mẹ nhường cho con, vợ nhường chồng, người này gắp bỏ thức ăn cho người kia. Nay khi cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn, những thói quen văn hóa này vẫn được lưu truyền.
Chưa nói đến việc người được gắp thức ăn có thích món đồ ăn đó hay không nhưng nội việc dùng chung đũa, thìa đã gây nên cảm giác mất vệ sinh và dễ gây bệnh truyền nhiễm. Không nói đến virus corona mà các virus viêm gan siêu vi, cùng hàng loạt các bệnh khác dễ lây truyền qua nước bọt mà người ta không hay biết.
Ngoài ra, không ít bạn bè còn có thói quen “nhường bia, sẻ rượu” cho nhau khi cao hứng. Có lẽ chỉ có trong các buổi giao lưu của người châu Á, trong đó có người Việt, người ta mới thấy cảnh này, không ít người vì nể mà uống chứ chắc chắn cũng chả thích thú gì. Trong y học, có khá nhiều bệnh tật lây qua đường nước bọt.
Tiếp đến là văn hóa bắt tay, xuất phát từ các thổ dân thời nguyên thủy, khi gặp nhau họ bắt tay để tỏ thái độ thân thiện, lộ lòng bàn tay để người đối diện thấy mình không cầm vũ khí. Văn hóa bắt tay được hình thành hàng thế kỷ, giờ đây nam cũng có thể bắt tay nữ, người lớn tuổi bắt tay trẻ em… nhưng chỉ tối đa không quá 2 lần trong 1 buổi gặp gỡ (gặp nhau và chia tay).
Gần đây, các bạn nhậu hễ nâng ly uống xong là bắt tay… 1 buổi giao lưu có khi 7 - 8 lần bắt tay. Không biết từ bao giờ, thói quen mời nhau ly bia hay rượu xong thì khi uống hết phải chồm qua bắt tay một cái, không muốn bắt cũng không được. Tay đang bóc hải sản cũng không tha, có quý ông vừa mới chui từ toilet ra, tay còn ướt nhèm cũng phải nắm chặt tay lắc lắc vài cái mới yên.
Thực tình thì khi đã nhận lời dự buổi bia rượu phần lớn là chỗ thân quen, không thì chí ít cũng là bạn của ai đó trong mâm. Nghĩa là không ai có ý hại ai bao giờ nhưng việc mình hay bạn trong mâm có ai ủ mầm bệnh hay có con virus nào đấy thì chỉ có đến khám bác sĩ, may ra mới biết.
Virus corona bắt đầu từ Trung Quốc đang lây lan ra khắp thế giới. Lúc này ngồi mới ngẫm lại việc trước lúc mất ở tuổi 88, vua hề Charlie Chaplin cho rằng 6 bác sĩ giỏi nhất trên thế giới là mặt trời, sự nghỉ ngơi, luyện tập, ăn kiêng, lòng tự trọng, bạn bè. Không phải vô cớ Charlie Chaplin cho rằng bạn bè cũng chính là “bác sĩ giỏi” đâu.
Vậy nhân trong đại dịch Covid -19 cũng là lúc chúng ta hãy điều chỉnh văn hóa ứng xử. Bạn bè trên bàn ăn, ai thích ăn gì tự gắp, bia rượu nằm trong cốc, ly ai tự uống, không san sẻ làm gì và bắt tay vừa đủ để thân thiện, đừng cứ mỗi chén lại một lần bắt tay. Ban đầu có thể là chúng ta chưa quen, nhưng nếu thấy đó là cách tự bảo vệ mình và bạn bè tốt nhất, làm riết chúng ta sẽ hình thành văn hóa mới. Sức khỏe là trên hết!