Cơ quan chức năng cho biết, từ tháng 4 đến 9/2018, Phương đã thực hiện 6 vụ thận, thu lời bất chính 485 triệu đồng.
Theo cáo trạng, Trần Văn Phương là đối tượng không nghề nghiệp. Đầu năm 2018, do cần chi tiêu cá nhân nên thông qua người môi giới (không rõ lai lịch), Phương sang Campuchia bán 1 quả thận của mình rồi về nước. Thấy việc có lời cao nên Phương đã đứng ra tổ chức tìm người mua và người bán thận để thu lợi bất chính. Cụ thể, trong khoảng thời gian từ tháng 4/2018 đến tháng 9/2018, Phương đã sử dụng tài khoản Facebook mang tên “Trần Bụi”, kèm theo số điện thoại của mình để tìm người “hiến thận” nhưng thực chất là bán bộ phận cơ thể người. Mục đích của Phương là tìm thông tin của những người muốn bán thận, rồi liên lạc và đưa họ về nơi ở của đối tượng tại phường Thịnh Liệt, quận Hoàng Mai hoặc phường Định Công, quận Hoàng Mai, Hà Nội để xét nghiệm, nuôi ăn ở, chăm sóc chờ bán thận. Phương thỏa thuận giá bán 1 quả thận từ 240-320 triệu đồng.
Khi tìm được người bị suy thận đang có nhu cầu ghép thận có các chỉ số phù hợp với người bán thận, Phương thỏa thuận giá với người mua thận với mức từ 320-450 triệu đồng 1 quả thận. Phương thức thanh toán của Phương với người bán và người mua thận là khi ca phẫu thuật được thực hiện thì người mua thận sẽ chuyển vào tài khoản của Phương để Phương chuyển trả người bán thận hoặc thanh toán tiền mặt trực tiếp.
Điển hình, trường hợp của anh Lưu Văn T. (SN 1987, trú tại huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang) có nhu cầu bán 1 quả thận để lấy tiền trang trải cuộc sống. Sau khi bàn bạc với gia đình và được gia đình đồng ý cho bán thận, tháng 2/2018, anh T. vào mạng Facebook tìm hiểu và gặp Phương. Hai bên thỏa thuận mức giá 1 quả thận là 250 triệu đồng và khi anh T. vào phòng mổ, Phương sẽ chuyển tiền cho anh T. Tháng 6/2018, Phương đã gặp và biết anh Phạm Minh C. (SN 1974, ở TP. Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh) bị bệnh thận nên cần ghép thận. Thấy anh C. có chỉ số sinh hóa phù hợp với anh T. nên Phương đã thỏa thuận với anh C. giá mua 1 quả thận là 380 triệu đồng, thanh toán tiền khi anh C. được phẫu thuật ghép thận. Sau khi trừ đi các chi phí, Phương hưởng lợi khoảng 95 triệu đồng.
Với cùng thủ đoạn trên, Phương đã tổ chức thành công cho thêm 5 trường hợp khác, thu lợi bất chính từ 35 - 120 triệu đồng 1 quả thận. Tổng cộng, Trần Văn Phương đã thực hiện được 6 vụ mua bán thận, thu lời bất chính 485 triệu đồng. Trong vụ án này, một số cá nhân từ vai trò là người bán thận cho Phương đã trở thành đồng phạm, giúp sức cho đối tượng buôn bán bộ phận cơ thể người. Tuy nhiên, xét hành vi, mức độ của những người này hạn chế và đã nhận thức được sai phạm nên cơ quan tố tụng không truy cứu trách nhiệm hình sự.
Liên quan đến hành vi trên, luật sư Nguyễn Tiến Thuỷ - Văn phòng Luật sư Việt Lý (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) cho biết, việc hiến tặng nội tạng là hành động mang ý nghĩa nhân đạo giữa người với người. Do đó, hành vi rao bán, mua bán, quảng cáo, mua bán bộ phận cơ thể người, đặc biệt là tạng người (tim, gan, thận...) làm mất đi ý nghĩa tốt đẹp của việc hiến tặng, trái với đạo đức xã hội, bị pháp luật nghiêm cấm. Nếu đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm, người thực hiện hành vi mua bán bộ phận cơ thể người có thể bị xử lý hình sự về Tội mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người theo Điều 154 BLHS 2015. Theo đó, người nào mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người khác, thì bị phạt tù từ 3-7 năm. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp: Có tổ chức; Vì mục đích thương mại; Đối với từ 2-5 người; Phạm tội 2 lần trở lên; Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31- 60% thì bị phạt tù từ 7-15 năm. Phạm tội có tính chất chuyên nghiệp; Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác với tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên; Đối với 6 người trở lên; Gây ch*t người; hoặc tái phạm nguy hiểm thì bị phạt tù từ 12-20 năm hoặc tù chung thân. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10-100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1-5 năm.
Theo các bác sĩ, thận là một trong những cơ quan đặc biệt quan trọng của cơ thể, có chức năng hằng định nội môi, duy trì cân bằng axít, bazơ và điều chỉnh huyết áp. Thận đóng vai trò là bộ lọc máu của cơ thể, bài tiết nước tiểu và các chất thải như ure, axít uric... Do quan trọng như vậy mà mỗi người sinh ra đã có 2 quả thận để thực hiện chức năng này. Và theo lý thuyết, người ta vẫn có thể sống khi bị cắt bỏ 1 quả thận. Tuy nhiên, khi 1 quả thận bị mất đi, quả thận còn lại của bạn sẽ phải làm việc gấp đôi trong thời gian dài để thích nghi. Trong trường hợp sức khỏe yếu, không được nghỉ dưỡng hợp lý..., nguy cơ bị suy giảm chức năng thận là rất cao. Đã có nhiều trường hợp “bán thận” gặp vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe - khi có thể mất tới 41% sức khỏe, tiền bán còn không đủ tiền Thu*c, thậm chí là thương tật vĩnh viễn, mất luôn khả năng lao động.