Sẩy thai trong 3 tháng đầu được gọi là sẩy thai sớm. Ước tính khoảng 20% phụ nữ mang thai bị sẩy thai sớm, nhưng có khoảng 30% trường hợp sẩy thai không rõ nguyên nhân.
Vì vậy, phụ nữ ở tuổi sinh đẻ cần nắm rõ các
nguyên nhân phổ biến gây sẩy thai sớm để có biện pháp phòng tránh.
1. Nhiễm sắc thể bất thường
Hơn một nửa các ca sẩy thai sớm là do nhiễm sắc thể không tương xứng. Nhiễm sắc thể là cấu trúc rất nhỏ trong tế bào, mang mã di truyền ADN. Trong tế bào của người bình thường có 23 cặp nhiễm sắc thể gồm 1 nửa từ mẹ và 1 nửa từ bố. Trong quá trình thụ tinh, vì lý do nào đó do trứng hoặc tinh trùng mà các cặp nhiễm sắc thể không khớp với nhau theo đúng quy cách. Khi đó, phôi thai được thụ tinh sẽ mang nhiễm sắc thể bất thường, không phát triển được và dẫn tới sẩy thai sớm.
2. Tử cung bất thường và thiểu năng cổ tử cung
Tử cung bất thường cũng là một trong những
nguyên nhân sẩy thai sớm thường gặp ở phụ nữ. Nếu tử cung bị “dị dạng” hoặc có vách ngăn sẽ cản trở phôi thai làm tổ trên thành tử cung, hoặc chặn dòng dưỡng chất cung cấp đến phôi thai dẫn đến sẩy thai sớm. Có tới 10% các ca sẩy thai được xác định là do tử cung bất thường. Ngoài ra, cổ tử cung yếu hay không hoàn thiện về chức năng cũng là yếu tố khiến thai kỳ bị chấm dứt sớm. Trong thời kỳ cuối i tam cá nguyệt đầu tiên, thai nhi đã đủ lớn để gây ra tác động lên cổ tử cung, nếu cổ tử cung quá yếu hoặc chưa hoàn thiện sẽ không giữ được bào thai nằm bên trong tử cung dẫn đến sẩy thai.
3. Rối loạn miễn dịch
Một số trường hợp,
nguyên nhân sẩy thai sớm lại do tình trạng rối loạn miễn dịch của cơ thể. Khi hệ miễn dịch hoạt động không đúng chức năng, nó sẽ xem tinh trùng như một dị vật từ môi trường bên ngoài xâm nhập và tạo ra phản ứng kháng tinh trùng hay tìm cách tiêu diệt tinh trùng và gây khó khăn trong thụ tinh. Và nếu tinh trùng đã thụ tinh thành công, nhưng hệ miễn dịch của phụ nữ bị rối loạn sẽ nhầm là “vật thể lạ” và không chấp nhận bào thai này, sẽ tạo ra kháng thể phospholipid, tấn công vào bào thai, gây sẩy thai sớm.
4. Bệnh ở tuyến giáp
Nếu phụ nữ gặp các vấn đề về tuyến giáp như cường giáp, nhược giáp hoặc bệnh đái tháo đường không được kiểm soát sẽ gây ra những bất lợi lớn cho thai nhi, dễ dẫn tới sẩy thai sớm.
5. Buồng trứng đa nang
Hội chứng buồng trứng đa nang không chỉ gây vô sinh ở nữ giới mà còn là
nguyên nhân gây sẩy thai sớm. Khi mắc bệnh buồng trứng đa nang, cơ thể phụ nữ sẽ có nồng độ nội tiết tố nam testosterone quá cao, gây ra các vấn đề về rụng trứng và kinh nguyệt bất thường. Đa nang buồng trứng còn dẫn tới tình trạng kháng insulin, gây cản trở sự hình thành và phát triển của lớp nội mạc tử cung, ngăn không cho bào thai bám vào thành tử cung, dẫn tới sẩy thai sớm. Khảo sát cho thấy có khoảng 5-10% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản mắc phải hội chứng buồng trứng đa nang.
6. Nhiễm khuẩn
Trong cơ quan sinh sản của cả nam và nữ luôn tồn tại vi khuẩn, trong đó có nhiều vi khuẩn có lợi. Tuy nhiên, cũng có một số vi khuẩn gây ra các vấn đề về sức khỏe hoặc dẫn đến sẩy thai sớm. Hai trong số những loại vi khuẩn dễ gây sẩy thai là Mycoplasma hominis và Ureaplasma urealyticum. Khi phụ nữ nhiễm loại vi khuẩn này sẽ gây ra viêm nhiễm nội mạc tử cung, khiến bào thai không phát triển được và dẫn tới sẩy thai sớm. Tình trạng nhiễm khuẩn này không gây ra các triệu chứng điển hình, nên nếu muốn biết có bị nhiễm vi khuẩn này hay không, chỉ có thể thông qua xét nghiệm vi sinh.
7. Lối sống không lành mạnh
Đây cũng là một trong những
nguyên nhân lớn khiến phụ nữ bị sẩy thai sớm. Nếu người mẹ hút Thu*c lá, hoặc hít phải nhiều khói Thu*c lá trong thai kỳ sẽ rất dễ bị sẩy thai. Do nicotin trong khói Thu*c lá qua máu mẹ sẽ truyền qua nhau thai, gây cản trở nguồn cung cấp máu đến thai nhi. Việc uống quá nhiều rượu bia hoặc đồ uống có cồn, lạm dụng các loại Thu*c, đặc biệt là kháng sinh... cũng sẽ ảnh hưởng đến thai nhi và dẫn tới sẩy thai sớm. Ngoài ra, phụ nữ sống hoặc làm việc trong môi trường không sạch, thường xuyên tiếp xúc với các chất hóa học cũng dễ dẫn tới ngộ độc và làm gia tăng tỷ lệ sẩy thai sớm.
ThS. Đỗ Đình Tùng