Cách đây vài năm, thông tin ăn vải gây viêm não khiến người dân hết sức hoang mang và thời điểm này khi Hà Nội thông báo số ca mắc viêm não Nhật Bản gia tăng, thậm chí có tới 6 ca/1 tuần. Trước tình hình bệnh tật như vậy, người dân lại nghi ngờ ăn vải khiến bệnh gia tăng.
Trước thông tin trên, các chuyên gia y tế phải lên tiếng bác bỏ tin đồn này, cứu nguy cho thị trường vải ở miền Bắc. Thực tế, vào mùa vải, tức tháng 6-7 cũng trùng hợp vào tháng cao điểm nguy cơ dễ mắc bệnh viêm não Nhật Bản.
Theo Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế), viêm não Nhật Bản là bệnh cấp tính do vi rút gây ra, làm tổn thương nghiêm trọng hệ thần kinh Trung ương. Sở dĩ bệnh có tên là viêm não Nhật Bản là do được phát hiện lần đầu tiên tại Nhật Bản và các nhà khoa học Nhật Bản cũng là người tìm ra vi rút gây bệnh và đặt tên là vi rút viêm não Nhật Bản (VNNB).
Ổ chứa virus VNNB trong thiên nhiên là các loài sống hoang dã như chim, một số loài bò sát và các loài động vật có xương sống - nơi vi rút nhân lên, lưu trữ lâu dài trong tự nhiên và phát tán tới vật nuôi gần người, đặc biệt là lợn, sau đó đến trâu, bò, ngựa, dê,.. và từ đó truyền sang người.
Bệnh không lây truyền trực tiếp từ người sang người hoặc từ động vật sang người mà lây truyền thông qua muỗi đốt. Việc ăn uống chung, dùng chung đồ dùng, tiếp xúc gần gũi với người bệnh không làm lây bệnh. Tất nhiên việc ăn quả vải không liên quan gì đến lây truyền Nhật Bản.
Muỗi truyền bệnh Nhật Bản chủ yếu sinh sản ở ruộng lúa nước, nhất là ở ruộng mạ và phát tán rộng trên cánh đồng, nên thường gọi là muỗi đồng ruộng. Ở nước ta, loài muỗi này có nhiều ở miền Bắc, phát triển vào những tháng mùa hè, nóng lắm, mưa nhiều.
Thông thường khoảng từ chập choạng tối đến đêm, muỗi từ cánh đồng bay về các chuồng gia súc để kiếm ăn, hút máu súc vật. Nếu chuồng gia súc gần nhà thì muỗi bay vào nhà hút máu người và truyền bệnh. Muỗi có thể bay xa tới 1,5 km và có thể bay lên cao trên mặt đất khoảng 13 mét – 15 mét.
Ở Việt Nam, êm não Nhật Bản ghi nhận ở nhiều tỉnh thành trong cả nước, nhiều nhất ở các tỉnh đồng bằng và trung du miền Bắc. Các ổ dịch thường gặp ở vùng đồng bằng, trung du và cả ở một số khu vực miền núi Tây Bắc nơi trồng nhiều lúa nước có kết hợp nuôi nhiều lợn gần người.
Bệnh thường xuất hiện từ tháng 4 đến tháng 10, đỉnh điểm dịch khoảng tháng 6-7. Hàng năm ở nước ta có khoảng từ vài trăm đến 1000 trường hợp mắc vi rút và khoảng 20% trong số này là Nhật Bản. Từ năm 1997, sau khi triển khai vắc xin Nhật Bản trong chương trình Tiêm chủng mở rộng, số mắc và ch*t do Nhật Bản đã giảm đi rất nhiều.
Theo các chuyên gia, dấu hiệu mắc Nhật Bản thường gặp bao gồm những triệu chứng như: Sốt cao đột ngột 39-40 độ C kèm đau đầu, buồn nôn và nôn, sau đó co giật, co cứng, liệt và có rối loạn về tinh thần như vật vã, mê sảng, li bì, lú lẫn, hôn mê.
Với trẻ nhỏ, các dấu hiệu không điển hình và khó phát hiện hơn nên cần phải dựa vào một số dấu hiệu quan trọng như: sốt, nôn nhiều, thóp phồng, co giật, co cứng, cử động bất thường, li bì hoặc hôn mê. Tỷ lệ Tu vong cao có thể lên đến 10% - 20%.
Cách phòng chống Nhật Bản hiệu quả nhất là tiêm vắc xin Nhật Bản là biện pháp hiệu quả nhất để phòng bệnh. Vắc xin Nhật Bản đã được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng tiêm miễn phí cho trẻ dưới 5 tuổi từ năm 1997, ban đầu ở một số tỉnh, thành phố nguy cơ cao và hàng năm mở rộng dần ra các địa phương khác.
Đến năm 2013 đã triển khai tại 580 huyện của 60 tỉnh, thành phố và năm 2014 triển khai tại tất cả các tỉnh, thành phố trên cả nước. Điểm rất tích cực là từ năm 2015 chương trình Tiêm chủng mở rộng đã triển khai tiêm vắc xin Nhật Bản hàng tháng ở tất cả các trạm y tế xã thay vì tiêm từng đợt như trước kia.
Việc triển khai tiêm vắc xin hàng tháng sẽ giúp tạo được miễn dịch sớm, kịp thời ngay khi trẻ được 1 tuổi. Đây là nỗ lực lớn của ngành y tế góp phần tích cực mang lại quyền lợi nhiều hơn nữa cho người dân vì mục tiêu nâng cao hiệu quả phòng chống Nhật Bản trên toàn quốc.
Theo Lê Phương - Khám phá
Chủ đề liên quan:
ăn vải ăn vải thiều bệnh viêm bệnh viêm não bệnh viêm não nhật bản bị bệnh nhật bản vải thiều viêm não viêm não nhật bản