Cách ly xã hội (social distancing) mùa dịch: Cơ hội sống chậm lại, gắn kết với gia đình hơn, nấu ăn nhiều hơn và giao tiếp xã hội nhiều hơn

Trong cuộc chiến chống lại Covid-19, các chuyên gia cho biết cách tốt nhất để đạt được kết quả mong muốn là thông qua xã hội.

Veena Iyer nói: "Nó rất là chán, cực kỳ chán, tôi không biết diễn tả như thế nào cả!" Đó bạn thấy đó, cô lặp lại từ chán 2 lần, chúng ta có thể cảm nhận được cảm giác của cô khi không được đến lớp học nhảy của mình. Đối với Iyer và bạn bè của cô, các lớp học buổi chiều tại Học viện khiêu vũ là một để gặp gỡ bạn bè, tập thể dục và nhảy với sự đam mê. Cô kêu lên: "Chúng tôi đã rất mong chờ đến ngày học nhảy, rất nhiều. Nếu không, ai sẽ ra ngoài khi trời nắng!"

Tuy nhiên, trong hai tuần nay, Iyer đã tuyệt vọng vì các lớp học bị hủy bỏ. Nhưng cô ấy không ngụy biện lý do này nọ. "Họ đang bảo vệ sự an toàn của chúng tôi, vì ở độ tuổi này, chúng tôi rất dễ bị nhiễm", Iyer nghĩ về Covid-19, đại dịch hiện nay do virus corona chủng mới gây ra trên toàn thế giới. Rốt cuộc, Iyer và những người bạn cùng lớp trong lớp nhảy của cô ấy đều trên 60 tuổi, nếu cả nhóm những người cao tuổi như này đi tập trung lại, nguy cơ dính virus là rất cao.

Khi cất đôi giày nhảy của mình, nhóm 10 người phụ nữ chưa bao giờ cúp lớp học nhảy đã tham gia vào cuộc chiến chống lại virus corona cùng với cả nước.

Biểu đồ đường cong cho thấy sự lây lan của virus ngày càng nhiều, và công việc của các chuyên gia là làm cho biểu đồ ấy bằng phẳng trở lại. Vài tuần trong trận chiến chống lại Covid-19, các chuyên gia cho biết cách tốt nhất để đạt được kết quả mong muốn là xã hội. Mỗi cuộc khủng hoảng sẽ có cho riêng mình những từ chuyên biệt, và từ được sử dụng nhiều nhất trong đại dịch Covid-19 có lẽ sẽ là "cách ly xã hội", một thuật ngữ tăng gấp 100 lần lượt tìm kiếm của Google.

Cách ly xã hội là không tiếp xúc với người khác, dù là đi làm hay đi chơi, không đi ra khỏi nhà nếu không cần thiết và chỉ ở nhà ngắm nhìn cuộc sống qua cửa sổ mà thôi. Điều này nhằm giúp cho các bệnh viện không bị quá tải bởi những trường hợp nhiễm virus corona. Đây là một trải nghiệm thay đổi hành vi xã hội chưa từng có trước đây, và người ta sẽ lại, sẽ phải suy nghĩ lại những gì mà mình cho là hiển nhiên.

Đối với những người như Anshul Akhoury, việc phải làm quen với cuộc sống mới như thế này khá khó khăn. Akhoury, một nhà văn tự do, là một du mục kỹ thuật số thích viết về tình yêu của mình dành cho du lịch bụi. Đáng lý ra, người đàn ông 31 tuổi này sẽ khám phá khu phố cổ Hội An ở Việt Nam hoặc thác Kuang Si tuyệt đẹp ở Lào. Nhưng Covid-19 khiến anh phải hủy bỏ chuyến đi này và 3 chuyến công tác khác. Thay vào đó, anh ta đã tự giam mình trong nhà bố mẹ ở Patna.

Trong khi các chuyến đi của Akhoury là vì công việc, nhiều người cũng đã phải hủy bỏ kỳ nghỉ của mình vì lệnh cấm đi du lịch và áp dụng chính sách cách ly xã hội để đề phòng. Trong vài năm trở lại đây, khi thu nhập cao hơn và dễ dàng kết nối hơn khiến mọi người đã quen với ý tưởng xách ba lô lên và đi mà không cần suy nghĩ đắn đo, cho dù là một chuyến đi cuối tuần bốc đồng hay một kỳ nghỉ dài.

Sau một thời gian than thở, người ta bắt đầu tìm cách thích nghi với cuộc sống hiện tại. Các diễn đàn du lịch trực tuyến và thông tin của những "chuyên gia" du lịch kỳ cựu giúp mọi người tận dụng thời gian để thưởng thức du lịch - những cuốn sách theo chủ đề, sắp xếp hình ảnh cũ của những mùa du lịch trước hoặc thậm chí là bắt đầu viết blog du lịch mà họ đã luôn ấp ủ từ lâu. Những người khác thì sử dụng thời gian để nghiên cứu cho những chuyến đi sắp tới, bất cứ khi nào có thể.

Chẳng ai biết trước cuộc sống giữa những ngày đại dịch như thế nào cả. Nhưng như những cuộc khủng hoảng trước đây, nó luôn đem đến cho con người những cơ hội không thể ngờ được như những gì chúng ta nói trên.

Desai, CEO của Future Brands nói rằng: "Mặc dù nỗi lo lắng vẫn còn bao trùm lấy chúng ta, nhưng tôi tin rằng đâu đó cũng có những cơ hội nhất định mà trước đây chưa từng tồn tại trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Chúng ta dành nhiều thời gian bên gia đình hơn, đọc nhiều sách hơn và chúng ta sống chậm lại hơn."

Akhoury đồng ý: "Tôi hy vọng có một nút khởi động lại trong tâm trí con người để họ có thể học cách tận hưởng những niềm vui nho nhỏ, như bên cạnh những người thân yêu của mình. Tôi hy vọng mọi người nhận ra rằng đi du lịch vào mỗi kỳ nghỉ không phải là việc họ cần làm."

Cách ly xã hội giúp mọi người có nhiều thời gian hơn để lăn vào bếp. Desai nói: Do đó, dạo gần đây, người ta có xu hướng khoe những món ăn tự nấu ở nhà thay vì khoe ảnh đi du lịch lên mạng xã hội.

Tuy nhiên, đối với một số người thì đây là vấn đề sinh tồn bởi vì họ không thể đặt giao hàng - liên quan đến vấn đề chi phí và nguy cơ lây nhiễm. Spadika Jayaraj, Giám đốc phát triển kinh doanh 26 tuổi, đã quen với việc ăn trưa tại văn phòng của công ty khởi nghiệp nơi cô làm việc. Cô cũng thường đặt bữa tối từ một ứng dụng giao đồ ăn. Nhưng từ khi công ty yêu cầu nhân viên làm việc tại nhà tuần trước, điều đó đã thay đổi. Jayaraj nói: "Tôi thường đi làm về vào khoảng 8:30 tối nên không bao giờ có đủ thời gian để nấu bữa tối. Nhưng giờ tôi ở nhà, thật không có lý do gì mà không nấu ăn." Những người bạn cùng chung cảnh ngộ với cô đã cùng nhau trao đổi những công thức nấu ăn cơ bản.

Lo lắng về các phòng tập thể hình

Quy mô lớn hơn nữa, nhà báo Peter Griffin đã thành lập 1 nhóm Facebook với mục đích dành cho những người không biết nấu ăn nhưng giờ phải rơi vào hoàn cảnh buộc phải nấu. Tiêu đề "Những công thức đơn giản cho thời kỳ khó khăn" đã thu hút vài trăm thành viên và một số công thức nấu ăn trong vòng chưa đầy 24 giờ.

Nhưng ngay cả khi Jayaraj đang thưởng thức các thí nghiệm ẩm thực của mình, cách ly xã hội và phong tỏa lại dẫn đến một vấn đề khác, không liên quan đến vị giác nữa. "Tôi thường đến phòng tập CrossFit mỗi ngày sau giờ làm việc. Đó từng là thời gian tuyệt vời nhất trong ngày của tôi và tôi thực sự nhớ nó." Phòng tập thể dục Jayaraj ở Bengaluru đã phải đóng cửa ngay cả trước khi chính quyền Karnataka ra lệnh đóng cửa những nơi công cộng như vậy để ngăn chặn sự lây lan của virus corona.

Một số người tự nguyện tránh xa các phòng tập và những hoạt động theo nhóm tương tự như vậy vì nguy cơ lây nhiễm. Sinh viên luật năm cuối Nivingita Pandit sống tại Delhi, là một trong số đó. Pandit nói: "Tôi đã ngừng tham gia các lớp học Zumba một tuần trước vì các trường hợp nhiễm virus corona đang gia tăng. Và giờ chúng vẫn đang tăng." Nhưng vì đối với Pandit, tập thể dục là công việc quan trọng như đánh răng vậy, nên cô vẫn đảm bảo không bỏ lỡ bài tập thể dục hàng ngày nào như là chạy bộ trong công việc, tập thể hình. Cô gái 23 tuổi đang hạn chế đi ra ngoài và gặp gỡ bạn bè nói: "Bởi vì hầu hết phần lớn thời gian tôi ở nhà nên việc tập thể dục của tôi có hơi bị hạn chế, do đó, tôi cũng đảm bảo là mình ăn uống đầy đủ chất."

Trong thời kỳ Cách Ly Khắc Nghiệt mà mọi người đang phải chịu đựng, thì ra sự khác biệt lớn nhất trong lịch sử xã hội - công nghệ - là cứu cánh cho chúng ta. Nó giúp chúng ta chúng ta vượt qua những rào cản vật lý hiện tại để nghĩ ra những cách sáng tạo mới, cho dù là trong lĩnh vực thể hình hay giao tiếp xã hội.

Một luật sư kia rất trân trọng khoảng thời gian tập gym 1 giờ của mình, trước khi cô phải làm việc tại nhà. Trong một vài tuần trở lại đây, cô đã tập làm quen với một ứng dụng tập thể dục mới. Cô gái 26 tuổi sống ở Bengaluru nói rằng: "Tập thể dục mang lại rất nhiều lợi ích cho cuộc sống của tôi. Tôi hy vọng ứng dụng tập thể dục này cũng đem đến cho tôi cảm giác tương tự." Ngoài ra, cô còn có thể tập chung với em gái mình đang bị phong tỏa ở Paris. Cô nói: "Chúng tôi đang lên kế hoạch trở thành những người bạn có trách nhiệm - chúng tôi sẽ thực hiện các bài tập giống nhau từ xa và thông báo cho nhau về tiến trình của mình".

Tình cờ, Krishnamurthy gần đây đã cùng với bạn bè của mình ở Melbourne, New Delhi và Mumbai lập ra một câu lạc bộ sách ảo. Cô nói: "Chuyện này được lên kế hoạch rất ngẫu nhiên nhưng giờ nó lại đang chứng minh lợi ích của mình." Các nhà tâm lý học nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết nối trực tuyến này đối với những người đang cách ly tại nhà. Điều quan trọng là duy trì kết nối cảm xúc, ngay cả khi chúng ta xa cách về mặt thể xác. Theo một bài báo trên tạp chí y khoa The Lancet: "Sự giam cầm, mất thói quen hàng ngày và giảm tiếp xúc xã hội cũng như thể chất với những người khác, thường gây ra sự nhàm chán, thất vọng và cảm giác bị cô lập với phần còn lại của thế giới, làm cho những người trong cuộc cảm thấy đau khổ."

Một cách để những người ở một mình tránh khỏi tình cảnh như vậy là tổ chức những bữa tiệc tối ảo, nơi bạn ăn cùng nhau qua một cuộc gọi video. Hoặc bạn có thể tham gia các buổi hòa nhạc ảo của Coldplay, Chris Martin và John Legend đang được phát trực tiếp trên phương tiện truyền thông xã hội như một phần của chiến dịch "Chúng ta ở Nhà Cùng nhau" của WHO và Công dân toàn cầu. Ý tưởng đằng sau chiến dịch, theo trang web Công dân toàn cầu, "là để thống nhất mọi người trên khắp thế giới khi họ có thể cảm thấy bị cô lập bởi Covid-19."

Ngay cả các trò chơi và câu đố cũng được tổ chức trực tuyến cho những người bỏ lỡ phiên bản ngoại tuyến. Tại Bengaluru, công ty trò chơi tập thể ReRoll đang thử nghiệm thay thế "Tabletop Thursdays" (chương trình họ tổ chức mỗi tối hàng tuần trong 3 năm qua) bằng một phiên bản online miễn phí.

Người đồng sáng lập Karthik Balakrishnan nói: "Chúng tôi đang cố gắng tạo ra một trò chơi nào đó thú vị cho các thành viên trong gia đình chơi cùng nhau, thay vì chỉ có board game như trước đây." Tuần đầu tiên người ta tạo ra một chương trình trực tiếp của Skribble, một trò chơi giống như Pixi, trong khi thứ Năm tuần trước lại tổ chức các trò chơi cũng như các câu đố trực tuyến. Thậm chí những trò chơi ảo này cũng đem đến những mặt tích cực, Balakrishnan nói: "Phạm vi những người có thể tham gia được mở rộng. Đó là cơ hội để chúng tôi tiếp cận với những người mà chúng tôi không bao giờ có thể."

Các lựa chọn cho giải trí thay đổi và những hệ thống làm việc cũng vậy. Một vài công ty đã yêu cầu nhân viên làm việc tại nhà để thực hành chính sách cách ly xã hội. Nhưng mỗi khi có một sự thay đổi xảy ra, thì đi kèm với đó là những thử thách cá nhân.

Ví dụ, một cuộc gọi video với đồng nghiệp gần đây có một vị khách không mời mà đến - đứa con trai 2 tuổi của đồng nghiệp đòi ngồi trên chân của cô ấy. Người mẹ 37 tuổi nói, đứa con của cô không quen với việc xuất hiện của mẹ ở nhà cả ngày. Đứa con trai lớn nhà tôi đặt ra cả triệu câu hỏi và muốn ngồi chung với tôi. Còn đứa nhỏ thì "muốn đảm bảo rằng tôi vẫn có mặt ở nhà, thế nên lúc nào nó cũng lẽo đẽo theo tôi để nhìn mặt của tôi." Cô ấy cười lớn. Nhưng cô hy vọng đây sẽ là một thay đổi trong thời gian dài, như vậy sẽ tốt hơn. Ngoài việc giảm thời gian đi lại, làm việc tại nhà cũng đem đến cho người ta cơ hội tập trung sâu hơn vào công việc và có những bữa ăn tự nấu xa xỉ, quây quần bên gia đình cùng ăn bữa trưa vào những ngày trong tuần.

Những thay đổi hành vi

Những thay đổi này có thể gây ra những thay đổi hành vi về lâu về dài. Desai nói: "Những thay đổi này khiến người ta lạ lẫm và nó đi ngược lại với dòng chảy chung của cuộc sống đến nỗi người ta sẽ quen với điều đó. Nếu điều này kéo dài trong một thời gian dài, thì dư âm của hiệu ứng vẫn còn sót lại."

Và khi lệnh cách ly Covid-19 bị dỡ bỏ, sẽ có 2 loại người: 1 là những người ghét lối sống xưa cũ, 2 là những người chấp nhận cuộc sống một cách dễ dàng hơn và thư giãn hơn. Tất nhiên, điều này liên quan đến thời gian dài của lệnh cách ly.

Trong khi đó, mọi người tiếp tục thích nghi với cuộc sống bình thường mới. Iyer, người sống tại Mumbai, đã tập khiêu vũ tại nhà và xem video khiêu vũ trên mạng. Bà nói: "Bây giờ rất khó để vượt qua thời gian này. Nhưng chúng ta có thể tìm ra những cách mới lạ. "

Mai Lâm - Trí thức trẻ