Cần ngăn chặn hành vi quảng cáo thuốc, thực phẩm chức năng sai sự thật

Chia sẻ về vấn đề trên, thứ trưởng bộ y tế đỗ xuân tuyên cho rằng: “quản lý quảng cáo và kinh doanh các mặt hàng thực phẩm, đặc biệt là thực phẩm chức năng chưa chặt chẽ. thực phẩm chức năng đang được quảng cáo như thuốc chữa bệnh và bán với giá rất cao”. các quảng cáo trên mạng xã hội với lời nói hoặc chữ viết về hiệu quả của thực phẩm chức năng rất to nhưng dòng chữ hoặc lời nói “đây không phải là thuốc” thì rất nhỏ. thực phẩm chức năng đang dựa cả vào những người nổi tiếng từ nghệ sĩ đến y bác sĩ để quảng cáo thổi phồng công dụng, gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.

Liên quan đến vấn đề trên, ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục phát thanh truyền hình và Thông tin Điện tử, Bộ thông tin Truyền thông cho biết, quảng cáo liên quan đến thực phẩm và y tế trên không gian mạng đang hết sức phức tạp. Nhiều mặt hàng chưa được cơ quan quản lý nhà nước cấp phép, không đạt tiêu chuẩn, không rõ nguồn gốc, đang tràn lan trên mạng xã hội.

Một bộ phận không nhỏ những tổ chức, cá nhân vì lợi nhuận đã bất chấp quảng cáo sai sự thật, thổi phồng công dụng của các loại thực phẩm bảo vệ sức khỏe như thuốc chữa bệnh. Ảnh minh họa

Theo PGS.TS Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục Vệ sinh An toàn Thực phẩm (Bộ Y tế): “Một bộ phận không nhỏ những tổ chức, cá nhân vì lợi nhuận đã bất chấp thực hiện các quảng cáo sai sự thật, thổi phồng công dụng của các loại thực phẩm bảo vệ sức khỏe như thuốc chữa bệnh. Tuy nhiên, hình thức kinh doanh online, đa cấp, quảng cáo xuyên biên giới rất khó quản lý”.

Trước thực trạng trên, Bộ Y tế đang phối hợp với các bộ ngành liên quan thực hiện nhiều biện pháp chấn chỉnh. Sau khi rà quét trên mạng xã hội, cơ quan chức năng đã đề nghị facebook và youtube sử dụng thuật toán để xử lý hơn 2.000 mẫu quảng cáo “nhà tôi 3 đời làm thần y” và chặn tự động đối với hàng loạt các sản phẩm quảng cáo có từ khóa quảng cáo vi phạm. Thời gian tới, cơ quan liên ngành sẽ tập trung xử lý đối với các chủ thể vi phạm về quảng cáo.

Theo quy định của Luật Dược, tất cả các thuốc trước khi quảng cáo phải có giấy xác nhận nội dung quảng cáo của cơ quan chức năng. Tuyệt đối không được dùng các từ như: hàng đầu, số 1, tốt nhất, điều trị tận gốc, khỏi hẳn, đảm bảo 100%. Không được sử dụng hình ảnh, tên, biểu tượng của cán bộ y tế để khuyên dùng thuốc. Mức xử phạt cũng đã được quy định lên tới hàng trăm triệu đồng. Tuy nhiên, có nhiều khó khăn trong xác định danh tính, hành vi phạm tội vì những quảng cáo này đa phần xuất hiện trên các nền tảng mạng xã hội.

Trên thực tế, những video quảng cáo thuốc vi phạm nghiêm trọng chính sách của tất cả các nền tảng mạng xã hội. Theo chính sách của Google, thuốc là mặt hàng cấm chạy quảng cáo tại Việt Nam. Google cũng cho biết các lỗi vi phạm đối với chính sách chăm sóc sức khỏe và thuốc là rất nghiêm trọng. Nhưng trên mạng xã hội cũng tràn lan các hướng dẫn cách lách luật để có thể chạy quảng cáo cho những sản phẩm này.

Thời gian qua, dư luận cũng không khỏi bức xúc trước hiện tượng nhiều người nổi tiếng, nhất là diễn viên, ca sĩ quảng cáo thuốc, thực phẩm chức năng sai sự thật thông qua hình thức livestream. tuy nhiên, hiện tại luật pháp việt nam chưa có chế tài xử phạt với hình thức quảng cáo này. nhìn ra thế giới, quảng cáo được xem là nguồn thu lớn cho các nghệ sĩ, vì vậy nhiều quốc gia đã áp dụng những biện pháp cứng rắn. nhiều ngôi sao quảng cáo sản phẩm dễ dãi, sai sự thật bị công chúng tẩy chay, thậm chí vướng vòng lao lý và mất cả sự nghiệp.

Quảng cáo sai lệch là vi phạm pháp luật. Nhưng quảng cáo sai lệch về thuốc, thực phẩm thì nguy hại hơn gấp nhiều lần bởi nó tác động trực tiếp tới sức khỏe, tính mạng con người. Được biết, Bộ Thông tin và Truyền thông đang phối hợp Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng quy trình xử lý các hành vi vi phạm của nghệ sĩ, dự kiến cuối năm nay sẽ hoàn thành. Luật Quảng cáo sửa đổi cũng đang trong quá trình hoàn thiện, với nhiều đề xuất siết chặt giám sát người nổi tiếng tham gia quảng cáo. Nhưng để ngăn chặn các quảng cáo "thần dược", "danh y" làm nhiễu loạn thị trường thì cần giải pháp chấn chỉnh nền tảng mạng xã hội mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn từ các cơ quan chức năng.

Khánh Mai (t/h)