Mỗi vùng não được nuôi sống bằng một mạch máu riêng. Nếu mạch máu não bị hẹp hoặc bị tắc sẽ làm giảm sự tưới máu cho phần não liên hệ, gây rối loạn cho chức năng của vùng đó. Não rất nhạy với tình trạng thiếu dưỡng khí. Chỉ cần thiếu dưỡng khí trong 4 phút các tế bào thần kinh đã bị hủy hoại không thể phục hồi.
Trường hợp mạch máu bị tắc nghẽn hoàn toàn thì các tế bào thần kinh bị ch*t hẳn và tổn thương vĩnh viễn, khi đó gọi là tai biến mạch máu não.
Các nguy cơ gây bệnh
Khoảng 7% những bệnh nhân bị cơn thoáng thiếu máu não sẽ bị tai biến mạch máu não trong vòng 1 tuần, trong đó 50% số bệnh nhân này bị tai biến trong 2 ngày đầu và trên 14% những bệnh nhân khác bị tai biến trong vòng 3 tháng. |
Nguyên nhân chủ yếu của cơn thoáng thiếu máu não là do có một cục máu đông từ tim hay một mảng xơ vữa từ động mạch lớn bị kẹt vào một mạch máu nhỏ ở não. Vì vậy, động mạch bị hẹp, bị co thắt hay bị tắc nghẽn, dẫn đến các rối loạn thần kinh đột ngột và ngắn hạn.
- Do chủng tộc, di truyền, người bệnh trên 60 hay có thân nhân bị bệnh tim mạch trước năm 55 tuổi. Tỷ lệ nam nhiều hơn nữ.
- Do các bệnh tim mạch: tăng huyết áp, bệnh van tim, suy tim, rung nhĩ...; do hút Thu*c lá; bệnh nhân tiểu đường; cholesterol máu cao; béo phì; nghiện M* t*y, uống nhiều rượu, bia...
Đang sinh hoạt bình thường bỗng nhiên người bệnh có biểu hiện: bất tỉnh, nhức đầu, yếu nhẹ hoặc liệt nửa người; nói ngọng hoặc không nói được; không nhìn thấy ở một mắt hoặc cả hai mắt; mất thăng bằng, lảo đảo lúc này người bệnh nên nằm xuống và gọi người nhà giúp.
Tình trạng xảy ra đột ngột, nhưng chỉ kéo dài 1-2 phút đến 10 phút. Nếu triệu chứng xảy ra quá một giờ, sẽ bị tổn thương nặng nề, có thể một vùng não đã bị hủy hoại.
Bệnh cần phân biệt với các loại bệnh khác như: ngất xỉu, động kinh, hạ đường huyết, chóng mặt, viêm hay rối loạn tiền đình thường có những dấu hiệu báo trước.
Người bệnh thường phục hồi sau vài phút hoặc trong vòng một giờ. Tuy nhiên, có thể bị tái phát nhiều lần và có thể bị tai biến mạch máu não thật sự dẫn đến Tu vong.
Cơn thoáng thiếu máu não được coi là tình trạng cấp cứu khẩn cấp. Nếu mới xảy ra, nện gọi xe cấp cứu hay bác sĩ đến nhà. Trường hợp bệnh đã xảy ra trong vòng 2 ngày, cần đưa bệnh nhân đi khám sớm.
Phòng bệnh chủ yếu là giảm các yếu tố gây bệnh như bỏ Thu*c lá, điều trị các bệnh tim mạch, bệnh tiểu đường, tăng cholesterol, chống đông máu... Không được tự ý cạo gió, chích lễ khi có biểu hiện bệnh sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng. Người bệnh nên khám BS chuyên khoa sớm để được điều trị kịp thời. Tùy theo nguyên nhân BS sẽ có hướng điều trị thích hợp.