Than hoạt tính - mác đảm bảo bán được hàng
Một trong những sản phẩm có than hoạt tính được công chúng rất chuộng và đổ đi mua ồ ạt là khẩu trang. Nhất là khi có thông tin về dịch SAT, về nạn cúm A H1N1 hoành hành.
Dọc các con phố, những biển hiệu “Khẩu trang sợi hoạt tính”, “khẩu trang than hoạt tính” nhan nhản. Tất cả đều cố gắng trưng ra thế mạnh của mình là… có than hoạt tính. Người mua cũng theo đó, gửi niềm tin vào những nơi có “tín hiệu” được đảm bảo an toàn này.
Chị Thanh, một nhân viên bán hàng tạp hóa tại phố Triều Khúc (Thanh Xuân, Hà Nội) cho hay: “Người dân biết lựa chọn lắm. Khẩu trang có sợi hoạt tính mới mua. Từ lúc loại này ra đời, những loại…cổ điển bị lép vế, chẳng mấy ai đoái hoài đến”.
Khẩu trang hoạt tính |
Khi tôi có ý hỏi về những đặc tính tốt của khẩu trang sợi hoạt tính so với những loại khác để lựa chọn, chị hồ hởi: “Sản phẩm ưu việt đó. Vừa thoáng, mát vừa an tâm là miễn dịch với bệnh tật”.
Anh Nam, bán hàng trên phố Trần Duy Hưng cũng bán loại khẩu trang này. “Người ta thích có than hoạt tính thì mình có than hoạt tính để đáp ứng. Ai vào cũng hỏi khẩu trang loại này. Không có thì người ta đi hàng khác.
Môi trường ô nhiễm thế này, ai cũng lo cho sức khỏe nên đều tìm sản phẩm mà theo họ là tránh được độc hại. Thế nên lấy khẩu trang sợi hoạt tính về thì không lo bị ế”.
Một khách hàng đang chọn khẩu trang tại đây tâm sự: “Tôi dùng khẩu trang loại này quen rồi, cứ mua đúng loại có than hoạt tính mới thấy yên tâm.
Tôi phải tuyên truyền cho cả nhà và còn tặng mỗi người một cái để bảo vệ sức khỏe. Ông xã tôi trước không bao giờ dùng khẩu trang, giờ tôi cũng bắt dùng. Mà phải dùng đúng loại có than hoạt tính cơ”.
Chị Vân (Hoàng Mai, Hà Nội) vừa quyết định đầu tư hàng chục triệu để thanh lọc không khí trong nhà với các sản phẩm có than hoạt tính. Nào gối, khẩu trang, bình lọc nước, cho tới giỏ than tre hoạt tính để trong phòng khách, phòng ngủ và bếp lần lượt được đưa về nhà.
“Đầu tư cho sức khỏe là không bao giờ thừa và không được tiếc tiền chị ạ. Tôi đọc thông tin và hỏi ý kiến nhiều người rồi mới chọn những sản phẩm này. Có than hoạt tính là yên tâm rồi!”.
Cùng là khẩu trang có than hoạt tính nhưng giá cả rất khác nhau. Từ 10 ngàn đến 35 ngàn, khách hàng đều có thể sở hữu một chiếc khẩu trang được cho là tốt nhất này. Không ít người có quan niệm “tiền nào của nấy” và chọn loại đắt tiền để yên tâm về chất lượng. Nhưng tiêu chí rẻ mà vẫn tốt cũng được nhiều người chưng dụng.
Không cần biết giá, không cần biết thực chất “mặt mũi” than hoạt tính ở đâu, như thế nào trong cái khẩu trang hay trong những sản phẩm khác được quảng cáo là có than hoạt tính, người mua hoàn toàn tin tưởng rằng, những sản phẩm mình đang chọn là vị cứu tinh cho sức khỏe trước thực trạng môi trường ô nhiễm.
Người bán chỉ cần bắt đúng tâm lý của khách hàng, thích loại nào thì chiều loại đó. Không ít người chỉ biết chung chung là “loại ấy là tốt nhất rồi vì có than hoạt tính”.
| Khẩu trang hoạt tính được nhiều người lựa chọn sử dụng |
Than hoạt tính - Lợi bất cập hại
PGS. TS. Phạm Văn Nho (Phòng thí nghiệm Vật lý ứng dụng Trường ĐH Khoa học Tự Nhiên, ĐHQG HN) cho biết: “Khi sử dụng than hoạt tính để loại bỏ các chất độc hại cần xem xét, chất đó có được hấp thụ bởi than hoạt tính hay không? Và khối lượng sử dụng có đủ lớn để hấp thụ hay không? Chứ không phải cứ than hoạt tính là hút được tất cả các chất độc hại, vi khuẩn, virus như mọi người vẫn lầm tưởng”. (Cơ chế bảo vệ của than hoạt tính: các chất độc trong môi trường bị lớp than hoạt tính hấp thụ, giữ lại đó nên không xâm nhập vào khoang miệng).
Tuy nhiên, không thể phủ nhận khả năng hấp thụ rất tốt của than hoạt tính (và vật liệu hoạt tính nói chung) bởi nó có diện tích bề mặt rất lớn so với khối lượng chung. Khả năng này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó quan trọng là diện tích bề mặt. Diện tích bề mặt càng lớn thì khả năng hấp thụ càng cao. Than hoạt tính là vật liệu rẻ tiền có thể hút được một số chất có trong môi trường nước, và môi trường không khí.
Tuy nhiên, chúng ta cũng nên biết là: Không phải tất cả mọi chất đều được hút bởi than hoạt tính và khả năng hút là có hạn. Khi than hoạt tính đã bị bão hòa thì hoàn toàn không còn tác dụng gì.
Một ví dụ để chúng ta dễ hình dung: Mặt nạ phòng độc của bộ đội hóa học là loại mặt nạ có sử dụng than hoạt tính trong đó để hút độc với khối lượng rất lớn mà chỉ dùng được trong 20 phút. Sau đó nó hoàn toàn bão hòa, các chất đi lại qua nó một cách bình thường.
“Từ đó, có thể dễ dàng thấy được rằng, trong trường hợp sử dụng than hoạt tính để làm những chiếc khẩu trang mỏng như thế thì không có tác dụng gì trong việc hút hơi độc, càng không thể hút được vi khuẩn, virus vì khối lượng than hoạt tính dùng trong đó quá ít, sẽ nhanh chóng bị bão hòa”, ông Nho cho biết thêm.
Có thể khẳng định, về mặt thực tiễn, khẩu trang có than hoạt tính là vô tác dụng, không khác khẩu trang thường. Không phải vì than hoạt tính không thể hấp thụ mà khối lượng sử dụng nó trong khẩu trang quá ít nên rất nhanh chóng bị bão hòa. Thậm chí còn lợi bất cập hại khi vi khuẩn, virus bị tích tụ ở đó, sinh sôi nảy nở mạnh do hơi nước từ hơi thở người là môi trường thuận lợi. Đó là chưa kể đến tâm lý của nhiều người là đeo khẩu trang có hoạt tính rồi thì cứ “vô tư”, không thay đổi khẩu trang thường xuyên, lại càng tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn trú ngụ, sinh sôi.
Còn đối với các vật dụng khác có sử dụng than hoạt tính thì có tác dụng nhất định đối với một số chất nó có thể hút được. Nhưng chúng ta cũng không nên quá… tôn vinh nó, ỷ lại vào nó mà “bàng quang” với các nguy cơ nhiễm khuẩn. Điều đó rất nguy hiểm vì chúng ta sẽ phó thác sức khỏe của mình cho than hoạt tính mà không tìm cách khác để bảo vệ mình.
Trần Quỳnh
Theo tạp chí Sống Khỏe
Chủ đề liên quan: