Thời gian gần đây chị Nguyễn Thị Hòa (P.9, Q.10, Tp.HCM) thường xuyên cảm thấy đau đầu, hoa mắt và chóng mặt. Là nhân viên kinh doanh, nên chị cho rằng do công việc bề bộn và áp lực khiến mình căng thẳng, hơn nữa do công việc nhà cửa, chăm sóc con cái cùng thói quen ăn kiêng để giảm mỡ bụng khiến cơ thể mệt mỏi, uể oải. Vì thế chị chủ quan và coi nó là biểu hiện bình thường nên không đi khám.
Tuy nhiên sau đó, tình trạng sức khỏe của chị vẫn không cải thiện. Thậm chí, nhiều hôm chị suýt ngất, mặt mày sây sẩm, xanh xao khi đứng dạy do ngồi quá lâu một chỗ. Mọi người khuyên chị nên đi kiểm tra sức khỏe, cuối cùng chị cũng nghe và được bác sĩ kết luận bị thiếu máu nghiêm trọng do cơ thể thiếu sắt, chất đạm và axit folic do chế độ ăn kiêng để giảm béo.
Dấu hiệu nhận biết cơ thể thiếu máu
Hiện nay, tình trạng thiếu máu xảy ra rất phổ biến, đặc biệt là ở phụ nữ thì nó gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe. Tuy nhiên, thiếu máu thường khó phát hiện vì nhiều người nghĩ rằng những biểu hiện của bệnh là do làm việc mệt mỏi gây nên.
Trao đổi về vấn đề này, Ths, BS. Lê Thị Hải (Giám đốc Trung tâm khám và tư vấn dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho biết: “Để biết cơ thể có bị thiếu máu hay không bạn nên đi xét nghiệm máu để được chẩn đoán chính xác, xét nghiệm đơn giản nhất là định lượng Huyết sắc tố (Hb), lượng Hb giảm thấp hơn mức quy định là bị thiếu máu (ở người lớn giá trị Hb (Hemoglobin) là 11-15gr mỗi dL.). Tuy nhiên, mỗi người đều có thể nhận biết những dấu hiệu thiếu máu bằng các triệu chứng cơ thể như: da xanh, niêm mạc nhợt nhạt, mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt, hoa mắt, tim đập nhanh, khó thở, rụng tóc, hay bị ốm đau do suy giảm miễn dịch”.
Ban đầu, thiếu máu có thể rất nhẹ nên không được chú ý. Nhưng dấu hiệu và triệu chứng sẽ tăng xấu đi nếu tiếp tục thiếu máu. Theo bác sĩ Hải, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu máu bao gồm:
- Thiếu máu dinh dưỡng: là loại thiếu máu hay gặp nhất nguyên nhân do thiếu sắt, kẽm, đồng, thiếu vitamin B12, acid folic, vitamin C, thiếu chất đạm…
- Thiếu máu do mất máu: chảy máu cam, ở phụ nữ hay gặp do kinh nguyệt kéo dài băng kinh, rong huyết…
- Thiếu máu do nhiễm giun nhất là giun móc gây chảy máu đường tiêu hóa, thiếu máu do xuất huyết đường tiêu hóa như: xuất huyết dạ dày…
- Thiếu máu do các bệnh về máu: thiếu máu do tan máu (bệnh huyết tán), các bệnh máu ác tính: ung thư máu, suy tủy…
Những yếu tố nguy cơ dẫn đến thiếu máu bao gồm: chế độ ăn uống kém, phụ nữ mang thai, người mắc các bệnh mạn tính hay do yếu tố di truyền. Ngoài ra, những người có nguy cơ bị thiếu máu là những người đang bị đái tháo đường, những người đang phụ thuộc vào rượu (rượu cản trở sự hấp thu các chất dinh dưỡng) và những người tuân thủ chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt, người có thể không nhận được đủ chất sắt hoặc vitamin B12 trong chế độ ăn uống.
Nguy cơ tử vong do thiếu máu
Theo bác sĩ Hải, ở bất kỳ người nào việc thiếu máu cũng là rất nguy hiểm. Nó gây ra nhiều ảnh hưởng và tác hại khôn lường cho sức khỏe. Đối với người bình thường, khi thiếu máu, khả năng vận chuyển khí ôxy của hồng cầu bị giảm làm thiếu ôxy ở các tổ chức, đặc biệt là tim, cơ bắp, não, gây nên các hiện tượng tim đập mạnh, hoa mắt chóng mặt, cơ bắp yếu và cuối cùng là cơ thể nhanh chóng mỏi mệt, giảm khả năng lao động chân tay và trí óc, ảnh hưởng tới cuộc sống và sinh hoạt hằng ngày.
“Với phụ nữ, thiếu máu rất nguy hiểm, đặc biệt là ở phụ nữ mang thai. Thiếu máu làm tăng nguy cơ đẻ non, suy dinh dưỡng bào thai, tăng tỷ lệ mắc bệnh và tử vong của cả mẹ và con khi sinh nở, thiếu máu dễ bị băng huyết có thể dẫn đến tử vong”. – Bác sĩ Hải cho biết.
Do đó, bác sĩ Hải khuyến cáo, cần phải phát hiện và điều trị bệnh thiếu máu sớm, để tránh ảnh hưởng tới sức khỏe sau này. Muốn điều trị thiếu máu phải tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến thiếu máu, và điều trị theo nguyên nhân. Thiếu máu ác tính được điều trị bằng tiêm thuốc, thường là tiêm vitamin B12. Thiếu máu thiếu axit folic được điều trị bằng bổ sung axit folic. Thiếu máu của bệnh mạn tính nếu triệu chứng trở thành nghiêm trọng, truyền máu hoặc tiêm erythropoietin tổng hợp…
Ngăn ngừa thiếu máu Bác sĩ Hải cho bạn một số lời khuyên để tránh tình trạng bị thiếu máu: Chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng: Thiếu máu có thể gây ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng thường là do thiếu dinh dưỡng, đặc biệt là thiếu sắt, thiếu acid folic thiếu vitamin B12 là phổ biến hơn cả. Vì vậy để phòng ngừa thiếu máu dinh dưỡng thì biện pháp cải thiện chế độ ăn, đa dạng hoá bữa ăn, ăn nhiều loại thức ăn khác nhau nhất là nguồn thức ăn động vật có nhiều sắt như: thịt, gan, trứng, ăn nhiều thức ăn giàu vitamin C (ăn nhiều rau xanh quả chín để tăng cường hấp thu sắt)… Với những đối tượng có nguy cơ cao: Phụ nữ lứa tuổi từ 13 trở lên, cần được uống viên sắt dự phòng, mỗi tuần uống 1 viên để tạo nguồn sắt dự trữ đầy đủ cho cơ thể. Khi có thai cần kết hợp ăn uống tốt với uống viên sắt đều đặn, mỗi ngày một viên (60mg sắt) trong suốt thời gian mang thai cho tới sau khi sinh 1 tháng. Bổ sung sắt cho trẻ em là rất cần thiết, nhưng cần có chỉ định và theo dõi của thầy thuốc. Sống lạc lạc quan: Chị em nên giữ tinh thần lạc quan trong cuộc sống hàng ngày. Lạc quan không chỉ tăng cường khả năng miễn dịch cơ thể đối với các bệnh khác nhau mà còn cải thiện sức khỏe tinh thần. Đồng thời, nó có thể cải thiện sự tạo máu của tủy bên trong xương của để làm cho da bóng và đàn hồi. Tập thể dục phù hợp: Các bạn nên tập vừa phải, có thể chọn một số bài tập phù hợp như nhảy múa và chạy bộ để tăng cường sức mạnh thể chất và nâng cao quá trìn htạo máu. Mỗi ngày nên đi bộ hay tật thể dục nhẹ nhàng khoảng 30 phút mỗi. Ngủ đủ giấc: Hàng ngày, chị em nên đảm bảo và duy trì ngủ đúng giờ, đủ giấc. Ngủ đủ giấc có thể cung cấp năng lượng cần thiết về thể lực cho chị em để duy trì hoạt động bình thường. |
Phương Lam
Chủ đề liên quan: