Hướng dẫn này đưa ra 5 khuyến nghị chính nhằm vào các nước thu nhập thấp và người dân có điều kiện kinh tế khó khăn ở các nước có thu nhập cao hơn.
Đây là lần cập nhật đầu tiên cho Hướng dẫn điều trị ĐTĐ của WHO kể từ năm 2013 và được rà soát dựa trên tổng quan hệ thống y văn trong khoảng thời gian từ năm 2007-2017. Các khuyến cáo điều trị của WHO sau khi sử dụng metformin đối với ĐTĐ týp 2 và việc sử dụng insulin đối với ĐTĐ týp 1 và ĐTĐ týp 2 sẽ cân nhắc đến yếu tố chi phí nhiều hơn so với các hướng dẫn chỉ tập trung đến đối tượng bệnh nhân được hưởng lợi ích của việc dùng Thu*c.
1. Sử dụng một Thu*c nhóm sulfonylurea cho bệnh nhân ĐTĐ týp 2 không kiểm soát được đường huyết bằng metformin đơn độc hoặc có chống chỉ định với metformin (mức độ khuyến cáo mạnh, chất lượng bằng chứng mức độ trung bình).
WHO cũng lưu ý về sự khác biệt giữa các Thu*c trong nhóm sulfonylurea để bác sĩ có cân nhắc lựa chọn Thu*c dựa trên độ an toàn tốt hơn, thay vì chỉ chọn Thu*c trong nhóm này. Glibenclamid (glyburid) nên tránh dùng ở bệnh nhân trên 60 tuổi. Các Thu*c trong nhóm ít có nguy cơ hạ đường huyết hơn như gliclazid nên được ưu tiên cho những bệnh nhân quan ngại về nguy cơ này (như bệnh nhân có nguy cơ ngã, bệnh nhân bị suy giảm nhận thức do hạ đường huyết, bệnh nhân sống một mình hoặc những người cần lái xe hoặc vận hành máy móc). Ngoài ra, do sự khác biệt khá rõ rệt về chi phí, WHO cũng cho rằng việc khuyến cáo các Thu*c điều trị ĐTĐ mới (như nhóm ức chế DPP-4 hoặc SGLT2) trong điều trị bước 2, bước 3 ở các nước thu nhập thấp còn khá vội vàng.
2. Sử dụng insulin cho bệnh nhân ĐTĐ týp 2 không kiểm soát được đường huyết bằng metformin và/hoặc sulfonylurea (mức độ khuyến cáo mạnh, chất lượng bằng chứng mức độ rất thấp).
3. Trong trường hợp việc sử dụng insulin không phù hợp, có thể bổ sung Thu*c nhóm ức chế DPP-4, ức chế SGLT2 hoặc một thiazolidinedion (mức độ khuyến cáo yếu, chất lượng bằng chứng mức độ rất thấp).
Việc sử dụng insulin có thể không phù hợp trong một số trường hợp như bệnh nhân sống một mình hoặc cần phụ thuộc vào người khác để tiêm insulin. Năm 2017, Hiệp hội Bác sĩ Hoa Kỳ (American College of Physicians - ACP) cũng khuyến nghị xem xét tầm quan trọng của các yếu tố như tác dụng không mong muốn, chi phí, nguy cơ hạ và tăng đường huyết cùng các bệnh mắc kèm của bệnh nhân khi lựa chọn Thu*c nhóm sulfonylurea, thiazolidinedion, ức chế SGLT2 hoặc ức chế DPP-4 để điều trị bước 2. Thêm vào đó, lợi ích trên tim mạch ở những bệnh nhân sẵn có bệnh lý tim mạch cũng là một yếu tố cần cân nhắc đến khi lựa chọn Thu*c điều trị bước 2, 3, trong đó có thể xem xét đến các Thu*c ức chế SGLT2 như empagliflozin và canagliflozin. Tuy nhiên, giá của các Thu*c này cũng khác nhau đến 10 lần giữa các nước.
4. Sử dụng insulin để kiểm soát đường huyết cho bệnh nhân người lớn mắc ĐTĐ týp 1 và ĐTĐ týp 2 trong trường hợp được chỉ định insulin (mức khuyến cáo mạnh, chất lượng bằng chứng mức độ thấp).
5. Cân nhắc sử dụng các chất tương tự insulin (insulin analog) tác dụng kéo dài để kiểm soát đường huyết ở bệnh nhân người lớn ĐTĐ týp 1 hoặc bệnh nhân ĐTĐ týp 2 thường gặp hạ đường huyết nặng khi sử dụng insulin người (mức độ khuyến cáo yếu, chất lượng bằng chứng về hạ đường huyết nặng mức độ trung bình).
((Theo World Health Organization, 9/2018))
Chủ đề liên quan:
đái tháo đường điều trị điều trị đái tháo đường hướng dẫn tháo đường trị đái tháo đường