Sáng nay (20/3), Tòa án Nhân dân TP Hà Nội đã chính thức tuyên án vụ kiện giữa đạo diễn Việt Tú và công ty Cổ phần Tuần châu Hà Nội.
Vụ án đã được Tòa án Nhân dân TP Hà Nội xét xử sơ thẩm vào ngày 14/3. Nội dung về việc tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ giữa nguyên đơn Công ty Cổ phần Tuần Châu Hà Nội (Công ty TCHN) và bị đơn Công ty Cổ phần Đầu tư Tổng hợp Truyền thông DS (Công ty DS) do đạo diễn Nguyễn Việt Tú làm giám đốc.
Cảnh trong vở Tinh Hoa Bắc Bộ - phái sinh của Ngày xưa (Thuở ấy xứ Đoài)
Kết luận sáng 20/3 của Tòa án về vụ kiện được sự quan tâm, đặc biệt trong những ngày này, của giới làm văn hóa nghệ thuật như sau:
"Công ty DS phải chuyển giao vở thực cảnh Ngày xưa (Thuở ấy xứ Đoài) cho Công ty TCHN. Không chấp nhận yêu cầu đòi bồi thường chi phí của Công ty TCHN đã đầu tư xây dựng chương trình biểu diễn thực cảnh Tinh hoa Bắc Bộ thay cho vở diễn thực cảnh Ngày xưa đối với đối với Công ty TCHN, xin lỗi công ty cổ phần DS.
Chấp nhận một phần yêu cầu phản tố của Công ty DS đối với Công ty TCHN. Xác định vở diễn thực cảnh Tinh hoa Bắc Bộ là vở diễn phái sinh từ vở diễn thực cảnh Ngày xưa”
Đồng thời Toà bác yêu cầu bồi thường của cả hai bên. Phía Tuần Châu phải trả nốt số tiền nợ theo hợp đồng.
Không cần phải chờ đến quyết định của Tòa án sáng ngày hôm nay, sau phiên xử sơ thẩm, đạo diễn Việt Tú đã tự tin trả lời nhiều báo rằng : Tòa có xử như thế nào thì tôi cũng thắng rồi.
Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 14/3, HĐXX đã đưa ra bản đánh giá từ Hội nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam (Hội NSSK) để phục vụ việc xét xử vụ án. Chủ tọa phiên tòa cho biết, ngày 3/1/2018, Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam đã thành lập hội đồng thẩm định để xem xét 2 vở thực cảnh Ngày xưa và Tinh hoa Bắc Bộ dựa trên kịch bản, video quay, bản vẽ, thiết kế 3D, ý tưởng nghiên cứu ban đầu về xây dựng cơ sở hạ tầng…của cả 2 vở. Trên cơ sở đó, hội đồng thẩm định đưa ra kết luận vở “Tinh hoa Bắc Bộ” có nhiều điểm giống nhau về cơ bản với vở “Ngày xưa”. Trong trường hợp một vở ra đời sau mà có sự giống nhau như vậy thì ở góc độ sân khấu, vở đó không thể coi là sáng tạo nghệ thuật độc lập mà chỉ được coi là vở diễn phái sinh.
Quang cảnh phiên tòa sơ thẩm ngày 14/3
Đồng thời, cùng lúc có ý kiến trả lời phỏng vấn được đăng trên các báo của 5 nghệ sĩ tên tuổi của Việt Nam gồm biên đạo múa Trần Ly Ly, đạo diễn Tấn Lộc, đạo diễn Nguyễn Việt Thanh, đạo diễn Hoàng Công Cường và đạo diễn Phạm Hoàng Nam cũng đồng quan điểm với kết luận của Hội nghệ sĩ sân khấu Việt Nam về vấn đề này.
Đạo diễn Việt Tú cho biết, việc Hội nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam nhận định Tinh hoa Bắc Bộ là tác phẩm phái sinh từ vở Ngày xưa là kết quả quan trọng nhất mà anh đạt được từ buổi xét xử sơ thẩm chứ không phải vì là đòi tiền bồi thường hay tranh quyền sở hữu. Cái anh cần là sự công nhận của các bên liên quan rằng anh là người đã sáng tạo ra tác phẩm Ngày xưa và đạo diễn vở Tinh hoa Bắc Bộ đã kế thừa nó.
Chiến thắng lớn nhất đó là kết luận từ hội nghề nghiệp. Chiến thắng đó không chỉ cho riêng tôi mà cho tất cả các nghệ sĩ, những người luôn có ước mơ được sáng tạo trong một môi trường nghệ thuật văn minh, được chủ đầu tư tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ sáng tạo của mình – Việt Tú nhấn mạnh.
Tôi cảm thấy mình may mắn vì thời điểm này không chỉ nhiều thành phần trong xã hội mà ngay cả cơ quan hành pháp đã nhận thấy tầm quan trọng của quyền sở hữu trí tuệ. Khi mà tòa đã tuyên rằng, dựa trên những bằng chứng từ phía Công ty DS cũng như Công ty TCHN, cũng như tất cả những gì mà Cục sở hữu, Cục bản quyền đã cung cấp và cả kết luận của Hội nghề nghiệp tối cao - Hội nghệ sĩ sân khấu Việt Nam để mà đưa ra một cái phán quyết rất là quan trọng đấy chính là vở diễn Tinh hoa bắc bộ chính là phái sinh của Thưở ấy xứ Đoài.
Đạo diễn Việt Tú
Tôi có nhiều cảm xúc trong giờ phút này. Đây đúng là điều nhiều nghệ sĩ mong đợi, là chúng ta đã có án lệ về quyền sở hữu trí tuệ . Đặc biệt trong bối cảnh VN vừa gia nhập CPTPP mà điều quan trọng là quyền sở hữu trí tuệ. Tôi và các nghệ sĩ đã đạt được sự thừa nhận. Cảm ơn các bạn nhà báo và những người đã đồng hành cùng tôi trong một thời gian quá dài, 2 năm.
Tôi không đến tòa để đòi quyền lợi về tài chính. Điều tôi tìm kiếm là sự tôn trọng bản quyền sáng tạo của người nghệ sĩ. Chừng nào chúng ta còn chấp nhận sáng tạo của chúng ta ko được tôn trọng thì chắc chắn chúng ta không được tôn trọng, thừa nhận. Và như thế ước mơ ra biển lớn xa vời.
Tôi không nhắm đến số tiền họ chưa trả tôi mà tòa đã tuyên. Điều đó quá nhỏ bé so với ước mơ của tôi. Tôi ước mơ trở thành một phần của nền công nghiệp nghệ thuật mà ở đó nghệ sĩ và doanh nghiệp cùng nhau đồng hành phát triển làm thăng hoa trí tuệ sáng tạo và phát sinh lợi ích cho cả hai bên. Đó mới là điều tôi theo đuổi. Đó mới là cái mất mát lớn nhất trong sự việc đáng tiếc này.
Nếu phía Tuần Châu HN ko tiếp tục những việc kiện tụng vô nghĩa và phi lý như thế này thì tôi sẽ không có bất cứ động thái pháp lý nào. Vì tôi cho là điều tôi tìm kiếm đã thỏa đáng. Vụ kiện này chưa bao giờ là lựa chọn của tôi, tôi hoàn toàn bị động. Tôi đi tìm kiếm sự thật nó là cái gì, vậy thôi. Tôi cảm thấy khó hiểu khi mình liên tục bị tấn công bởi những luận điểm vô căn cứ. Một vụ việc như thế này không cẩn thận từ dân sự thành hình sự bất cứ lúc nào với những cáo buộc như vậy. Đó là điều kinh khủng nhất.
Tôi chưa bao giờ có ý định chiếm đoạt gì cả. Họ chỉ phải trả cho tôi những gì trong hợp đồng. Tôi không đòi 10%. Không hợp nhau thì chia tay, không đòi quà (cười)
Họ có liên lạc với tôi nhưng không thỏa mãn yêu cầu của tôi là chấp nhận Tinh hoa Bắc Bộ là tác phẩm phái sinh. Chính vì thế mà tôi chấp nhận rủi ro để đợi phán quyết của Tòa.
Tôi không muốn “tấn công” nhà đầu tư. Tôi chỉ đi tìm sự thừa nhận. Tôi không có ý định tấn công vào tác phẩm phái sinh đó. Bởi vì tôi nghĩ việc kinh doanh của chủ đầu tư quan trọng. Mình cần tôn trọng. Và ở đó còn là công việc của hàng trăm nông dân, những người như là gia đình thứ hai của tôi trong nhiều năm. Vì vậy tôi mới chờ đợi quyết định của Tòa án lâu đến thế.