Theo thời gian và tính chất, đau được chia làm 3 loại chính: Đau cấp tính, đau bán cấp, đau mạn tính.
Trong đó, đau mạn tính là cơn đau trên 3-6 tháng, đau thường kéo dài hay tái phát ngay cả khi vết thương đã lành hay bệnh lý nguyên nhân đã khỏi. Khi đó, hệ thống thần kinh của bạn nhận được tín hiệu đau liên tục trong nhiều tháng và thậm chí nhiều năm. Nguyên nhân thường gặp nhất là do các bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, viêm xương khớp, viêm gân, đau nửa đầu, hội chứng ống cổ tay, đau sau đột quỵ, đau sau phẫu thuật, đau do ung thư...
Cơn đau mạn tính gây ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và cuộc sống hàng ngày của người mắc phải. Đặc biệt, cơn đau có thể dẫn tới những đợt mất ngủ kéo dài hoặc chất lượng giấc ngủ kém, dễ bị kích thích, thay đổi tâm trạng, trầm cảm, lo âu, mệt mỏi và mất hứng thú trong các hoạt động hàng ngày.
Triệu chứng đau mạn tính có thể bắt gặp trong nhiều bệnh lý khác nhau. Nguyên nhân gây đau xuất phát từ 3 cơ chế, bao gồm: Đau do thụ cảm thể, đau do nguyên nhân thần kinh và đau do môi trường acid ngoại bào. Trong đó đau mạn tính là sự tổng hợp của 2 hay 3 cơ chế kể trên. Dưới đây là một số loại đau mạn tính thường gặp:
Ung thư là một trong những bệnh lý gây nguy cơ cao dẫn đến chứng đau mạn tính, trong đó đau xương là loại đau phổ biến nhất. Tùy vào từng giai đoạn bệnh, mà cơn đau trong ung thư có thể xuất hiện với tính chất âm ỉ hoặc dữ dội, liên tục và thông thường được hình thành do cả 3 cơ chế gây đau. Cụ thể: Các khối u phát triển gây chèn ép những phần lân cận của cơ thể, gây đau do cơ chế thụ cảm thể; Đồng thời, sự tổn thương lớp màng bảo vệ dây thần kinh dẫn đến sự phóng xung điện không kiểm soát và gây đau do nguyên nhân thần kinh; Bên cạnh đó, các tế bào ung thư có đặc điểm phát triển mạnh trong môi trường acid, do vậy khi chúng di căn đến bất kỳ cơ quan nào cũng sẽ làm acid hóa môi trường tại đó và gây đau - đây là cơn đau do môi trường acid ngoại bào.
Đau do nguyên nhân thần kinh là một trong những chứng đau gặp ở nhiều bệnh lý. Thường gặp trong các trường hợp: Đau đầu, đau do zona thần kinh, đau sau đột quỵ, đau sau phẫu thuật...
Cơn đau sau đột quỵ có thể xuất hiện và phát triển sau vài tuần hoặc thậm chí vài tháng. Đây được xem là một cuộc tấn công não bất ngờ khi lưu lượng máu đến não bị cắt đứt, làm tế bào não bộ bị thiếu oxy cấp tính. Do không được nuôi dưỡng nên những tế bào não bắt đầu ch*t, kéo theo mất khả năng kiểm soát trí nhớ và cơ bắp.
Sau cơn đột quỵ, gần như các cơ quan, hệ thần kinh đều phải hứng chịu hậu quả nặng nề dẫn tới triệu chứng đau nhức toàn bộ cơ thể. Cụ thể, thiệt hại về hệ thần kinh là sự phá hủy lớp màng bao bọc myelin bảo vệ bên ngoài, khiến các xung điện phóng một cách không kiểm soát và gây triệu chứng đau nhức.
Thông thường sau phẫu thuật các tế bào thần kinh bị tổn thương gây chứng đau dai dẳng, kéo dài. Các loại đau thần kinh do phẫu thuật bao gồm:
- Đau thần kinh trung ương: Là cơn đau bắt nguồn từ tổn thương não hoặc tủy sống. Loại đau này có thể gặp khi phẫu thuật đối với dây thần kinh tại vị trí não hoặc cột sống.
- Đau thần kinh ngoại biên: Loại đau này bắt nguồn từ các dây thần kinh không phải là một phần của não hoặc tủy sống, chẳng hạn như dây thần kinh ở tay và chân. Ví dụ, đau thần kinh ngoại biên có thể gặp trong các trường hợp phẫu thuật tại khớp hoặc thay thế khớp.
Cụ thể như trường hợp của bác D., 71 tuổi, ở Quảng Ninh: Cách đây khoảng 1 năm, bác bị đột quỵ xuất huyết não, may mắn được phát hiện kịp thời nên không nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên sau đột quỵ, bác thường xuyên bị đau đầu và đau nhức xương khớp toàn cơ thể, cơn đau có khi âm ỉ, có khi dữ dội. Bác đã sử dụng một số Thu*c giảm đau và tăng cường tuần hoàn máu lên não, nhưng tình trạng bệnh không thấy đỡ, cơn đau đầu vẫn xuất hiện. Đồng thời, sử dụng các Thu*c giảm đau nhiều khiến bác bị thêm bệnh lý đau dạ dày. Điều này làm bác rất lo lắng, bác quyết định đi khám và được chẩn đoán bị chứng đau mạn tính sau đột quỵ.
Nguyên nhân của tình trạng bác D. gặp phải là do cơ thể con người có một mạng lưới các dây thần kinh, gọi là hệ thống thần kinh ngoại biên. Nó được tạo thành từ tất cả các dây thần kinh cột sống và rễ thần kinh. Do một nguyên nhân nào đó, những dây thần kinh này bị tổn thương (do chấn thương hoặc bệnh tật) làm rối loạn quá trình dẫn truyền tín hiệu, sẽ gây ra những cơn đau mạn tính. Ngoài ra, tổn thương hệ thần kinh trung ương cũng có thể là yếu tố kích hoạt cơn đau thần kinh.
Mục tiêu đẩy lùi đau mạn tính là giảm triệu chứng đau và cải thiện chức năng, hạn chế ảnh hưởng đến tối đa ảnh hưởng đến hoạt động thường ngày của người bệnh. Do chứng đau mạn tính đáp ứng kém với các Thu*c giảm đau, nên chủ yếu thường được điều trị bằng các nhóm Thu*c chống động kinh, chống trầm cảm ba vòng.
Do những tác dụng phụ các loại Thu*c đau đầu mạn tính, hiện nay nhiều người có xu hướng lựa chọn những sản phẩm thảo dược giúp hỗ trợ giảm đau, tiêu sưng hiệu quả. Sản phẩm được các chuyên gia khuyên dùng là thực phẩm bảo vệ sức khỏe có thành phần gồm các vị Thu*c như vỏ cây liễu, sơn đậu căn, tam lăng, huyền hồ sách, tô mộc… Do chúng tác động lên cả 3 cơ chế gây đau, cụ thể:
- Chiết xuất vỏ cây liễu có chứa nhiều hoạt chất sinh học, đặc biệt là salicin sẽ chuyển hóa thành acid salicylic trong cơ thể. Chất này hoạt động dựa trên cơ chế kìm hãm những thụ cảm thể gây đau. Do đó, não bị “cắt liên lạc” với những thụ cảm thể này khiến bạn không còn cảm thấy đau đớn. Bởi vậy, đây là thảo dược có tác dụng giảm đau đầu do nguyên nhân thụ cảm thể.
- Nguyên tố vi lượng bao gồm: Đồng, mangan, magie giúp trung hòa môi trường acid ngoại bào, giúp giảm đau do môi trường bị acid hóa.
- Cao sơn đậu căn, huyền hồ sách, cao tô mộc, cao tam lăng có tác dụng chống oxy hóa vỏ bọc thần kinh myelin, giúp vỏ đàn hồi, ngăn ngừa các xung điện bị rò rỉ. Từ đó giúp giảm và ngăn ngừa cơn đau đầu do nguyên nhân thần kinh.
Đây là những bài Thu*c dân gian đã được sử dụng từ lâu đời dành cho người bị đau đầu mạn tính, đau do các bệnh mạn tính khác như ung thư, đái tháo đường, zona thần kinh, đột quỵ... Việc sử dụng sản phẩm thảo dược chứa các thành phần quý này giúp hỗ trợ giảm đau và ưu việt hơn so với nhiều Thu*c giảm đau đầu tân dược ở những trường hợp đau đầu bán cấp và đau đầu mạn tính, vì có thể sử dụng lâu dài, không gây tác dụng phụ, đồng thời giúp tác động vào cả 3 cơ chế gây đau.