BS Võ Quang Đình Nam, BV Chấn thương chỉnh hình TP.HCM, trong giai đoạn xương phát triển nhanh của tuổi dậy thì, trẻ sẽ gặp những rối loạn về cơ xương khớp đáng lo ngại.
Cha mẹ thường ít quan tâm đến những cơn
đau xương khớp của trẻ mới lớn bởi suy nghĩ “
tuổi dậy thì mà, cơ xương khớp đang phát triển”. Điều này không sai, tuy nhiên, theo BS Võ Quang Đình Nam, BV Chấn thương chỉnh hình TP.HCM, trong giai đoạn xương phát triển nhanh của
tuổi dậy thì, trẻ sẽ gặp những rối loạn về cơ xương khớp đáng lo ngại.
Đau chân: trẻ có triệu chứng đau ở chân không rõ vị trí; đau về đêm, ban ngày hoàn toàn bình thường, triệu chứng xảy ra trong vài ngày rồi hết hẳn, sau đó tái diễn. Những biểu hiện trên là triệu chứng của quá trình tăng trưởng mà y học gọi là đau tăng trưởng.
Đau tăng trưởng có thể từ đau nhẹ gây cảm giác khó chịu thoáng qua đến đau dữ dội. Đau tăng trưởng thường bắt đầu sau ba tuổi và có thể kéo dài đến
tuổi dậy thì. Tuy nhiên, để loại trừ những trường hợp đau do bệnh lý, cần đưa bé đi khám nếu thấy bé đi khập khiễng hoặc kèm theo sốt.
Đau lưng: rất có thể đau lưng cơ năng hoặc bị bệnh về cột sống. Những bệnh lý liên quan đến cột sống có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào và bệnh lý thường gặp là vẹo cột sống vô căn (VCSVC). VCSVC nghĩa là căn nguyên chưa được biết, như vậy không thể phòng ngừa. VCSVC có thể khởi phát ở tuổi nhũ nhi, tuổi thiếu nhi, nhưng phần lớn khởi phát ở tuổi thiếu niên (từ 10 tuổi ở bé gái, 12 tuổi ở bé trai) và thường gặp ở bé gái. VCSVC nếu khởi phát càng sớm thì vẹo sẽ càng nặng. Tuy nhiên, ở lứa
tuổi dậy thì, vẹo cột sống diễn tiến nhanh.
Đau khớp gối: trẻ hay than đau đầu gối, thường gặp ở trẻ vận động thể thao cường độ cao. Rất có thể trẻ bị bệnh Osgood - Schlatter (viêm xương sụn vô khuẩn lồi củ chày ở gối): Trẻ ở
tuổi dậy thì, sụn tăng trưởng vùng lồi củ xương chày vẫn còn hoạt động nên bị kích thích khi trẻ vận động gập duỗi gối, dẫn đến cốt hóa xương sụn quá mức, gây phì đại lồi củ trước xương chày và gây đau. Điều trị bệnh này chủ yếu là bảo tồn bằng Thu*c giảm đau, hạn chế vận động quá mức như đá bóng, đạp xe đạp đường dài; đôi khi cần phẫu thuật lấy bớt phần xương sụn phì đại nếu điều trị bảo tồn không hiệu quả.
Đau gót chân: thường gặp ở bé trai hiếu động, vận động nhiều. Y học gọi là bệnh Sever (viêm xương sụn vô khuẩn gót chân).
tuổi dậy thì, trẻ lớn nhanh, xương vì thế cũng tăng trưởng nhanh hơn, trong khi gân cơ - dây chằng thì lại chậm hơn.
Vì thế, khi trẻ vận động, hệ thống gân cơ - dây chằng vùng xương gót chân sẽ tạo một áp lực đè lên xương sụn gót chân và làm cho xương sụn này bị tổn thương. Hạn chế vận động nặng và Thu*c kháng viêm sẽ cải thiện triệu chứng đau. Đôi khi cần mang nẹp bất động hoặc bó bột để giảm đau.
Đau cứng khớp, đau ửng đỏ kèm sưng: rất có thể trẻ đã bị viêm khớp dạng thấp thiếu niên. Phần lớn bệnh diễn tiến trong vòng vài năm, cần điều trị tích cực bằng Thu*c kháng viêm mạnh, Thu*c ức chế miễn dịch và vật lý trị liệu. Một số trường hợp kéo dài qua tuổi trưởng thành và để lại di chứng nặng nề gây thoái hóa cứng khớp, đặc biệt là các khớp ngón tay, bàn tay.
Ngoài ra, còn một số rối loạn cũng thường gặp ở
tuổi dậy thì như bàn chân bẹt, hoại tử vô mạch chỏm xương đùi, trượt chỏm xương đùi, bán trật khớp chè đùi, lõm ngực...
Để phát triển tốt về thể chất và chiều cao, trẻ cần phải có chế độ ăn uống hợp lý, đầy đủ các chất dinh dưỡng và các yếu tố vi lượng, cụ thể là ăn nhiều rau quả, thịt cá, uống nhiều sữa tươi.
Theo BS Đình Nam, việc bổ sung canxi và vitamin D rất cần thiết cho trẻ, nhất là khi trẻ vừa trải qua một căn bệnh ảnh hưởng đến sức khỏe hoặc mắc bệnh kháng vitamin D. Cần chọn môn thể thao phù hợp với tố chất và sở thích của trẻ.
Mangyte.vn
Theo Thiên Nga - Phụ nữ online