Đẩy mạnh nghiên cứu về Dân số và Phát triển, lồng ghép yếu tố dân số vào kế hoạch phát triển đất nước

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông phạm vũ hoàng, phó tổng cục trưởng tổng cục dân số (bộ y tế) cho biết: thời gian qua, việt nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong công tác ds-khhgđ, góp phần to lớn vào sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Theo phó tổng cục trưởng tổng cục dân số phạm vũ hoàng, thời gian tới, cần đẩy mạnh nghiên cứu về dân số và phát triển, nhất là các vấn đề mới và trọng tâm về cơ cấu, chất lượng, phân bố dân số và lồng ghép yếu tố dân số vào kế hoạch hóa phát triển đất nước. ảnh: n.mai

Tốc độ gia tăng dân số đã được khống chế thành công, việt nam đã đạt mức sinh thay thế từ năm 2006 và tiếp tục duy trì hơn 13 năm qua, hạn chế tăng thêm hàng chục triệu người; cơ cấu dân số chuyển dịch theo hướng tích cực, dân số trong độ tuổi lao động tăng mạnh. từ năm 2007 nước ta bước vào thời kỳ dân số vàng.

Cùng với đó, chất lượng dân số được cải thiện về nhiều mặt, tuổi thọ trung bình tăng nhanh và đạt 73,6 tuổi vào năm 2019, cao hơn nhiều nước có cùng mức thu nhập bình quân đầu người; tình trạng suy dinh dưỡng, Tu vong bà mẹ, trẻ em giảm mạnh…

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: N.Mai

Theo ông phạm vũ hoàng, có được những thành tựu trên phải kể đến những đóng góp to lớn của các nhà khoa học, đội ngũ nghiên cứu viên, các nhà lãnh đạo, quản lý trong việc phát hiện, cung cấp bằng chứng khoa học và thực tiễn, đề xuất giải pháp giúp cho công tác hoạch định chính sách, lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành chương trình ds-khhgđ đi đúng hướng và đạt được các kết quả đáng mừng trên phạm vi cả nước.

Tuy nhiên, phó tổng cục trưởng phạm vũ hoàng cho biết, bên cạnh những thành tựu quan trọng đạt được, công tác dân số nước ta vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức cả về quy mô, cơ cấu, chất lượng dân số và phân bố dân cư, tác động trực tiếp đến sự phát triển bền vững của đất nước.

GS.TS Trần Thọ Đạt, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Kinh tế quốc dân tại Hội thảo. Ảnh: N.Mai

Đó là, mức sinh giữa các vùng, miền còn chênh lệch đáng kể; mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn ở mức nghiêm trọng; chưa có giải pháp đồng bộ phát huy lợi thế của thời kỳ dân số vàng và thích ứng với già hóa dân số; chỉ số phát triển con người (hdi) còn thấp; tỉ lệ suy dinh dưỡng, Tu vong bà mẹ, trẻ em còn cao; tầm vóc, thể lực của người việt nam chậm được cải thiện; tuổi thọ bình quân tăng nhưng số năm sống khỏe mạnh thấp so với nhiều nước; công tác truyền thông, giáo dục về dân số ở một số khu vực, nhóm đối tượng hiệu quả chưa cao…

Theo lãnh đạo tổng cục dân số, để giải quyết đồng bộ các vấn đề của công tác dân số, nghị quyết số 21-nq/tw của ban chấp hành trung ương về công tác dân số trong tình hình mới đã đề ra 7 nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu, trong đó có nhiệm vụ "đẩy mạnh nghiên cứu về dân số và phát triển, nhất là các vấn đề mới và trọng tâm về cơ cấu, chất lượng, phân bố dân số và lồng ghép yếu tố dân số vào kế hoạch hóa phát triển của từng ngành, từng lĩnh vực. tăng cường hợp tác giữa các cơ sở nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước, phát triển mạng lưới nghiên cứu về dân số và phát triển".

Đông đảo các nhà nghiên cứu, chuyên gia trong lĩnh vực dân số và đại diện các chi cục ds-khhgđ các địa phương tham dự hội thảo. ảnh: n.mai

Tại hội thảo, ông nguyễn cao trường, phó giám đốc trung tâm nghiên cứu, thông tin và dữ liệu (tổng cục dân số, bộ y tế) cho biết: thực hiện nghị quyết số 137/nq-cp của chính phủ ban hành chương trình hành động của chính phủ thực hiện nghị quyết số 21-nq/tw, ngày 28/2/2020, thủ tướng chính phủ đã ban hành quyết định số 314/qđ-ttg phê duyệt kế hoạch "nâng cao năng lực nghiên cứu về dân số và phát triển đến năm 2030".

Kế hoạch có mục tiêu tổng quát là: "tăng cường tiềm lực nghiên cứu về dân số và phát triển, nâng cấp cơ sở vật chất, nâng cao trình độ nghiên cứu chuyên sâu, đẩy mạnh thực hiện nghiên cứu toàn diện về dân số và phát triển để cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn phục vụ việc triển khai các giải pháp hướng tới mục tiêu đề ra trong chiến lược dân số việt nam đến năm 2030 góp phần phát triển đất nước nhanh, bền vững".

Ông nguyễn cao trường, phó giám đốc trung tâm nghiên cứu, thông tin và dữ liệu (tổng cục dân số, bộ y tế) thông tin về quyết định số 314/qđ-ttg của thủ tướng chính phủ phê duyệt kế hoạch "nâng cao năng lực nghiên cứu về dân số và phát triển đến năm 2030". ảnh: n.mai

Để thực hiện mục tiêu trên, kế hoạch đề ra nhiều nhiệm vụ và giải pháp, trong đó, có việc nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học cho đội ngũ cán bộ nghiên cứu về dân số và phát triển thông qua việc tổ chức đào tạo, bồi dưỡng trong và ngoài nước về dân số và phát triển cho cán bộ nghiên cứu, quản lý trong lĩnh y tế - dân số.

Cùng bàn thảo về công tác nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực dân số và phát triển trong thời gian tới, tại hội thảo, các chuyên gia, nhà nghiên cứu đầu ngành đã đưa ra nhiều định hướng từ các vấn đề tổng quan đến việc nghiên cứu từng khía cạnh của công tác dân số.

Chẳng hạn, theo gs.ts nguyễn đình cử, nguyên viện trưởng viện dân số và các vấn đề xã hội, về chính sách, chúng ta cần nghiên cứu lồng ghép biến dân số vào kế hoạch hóa phát triển của đất nước.

Theo gs.ts nguyễn đình cử, nguyên viện trưởng viện dân số và các vấn đề xã hội, chúng ta cần nghiên cứu lồng ghép biến dân số vào kế hoạch hóa phát triển của đất nước. ảnh: n.mai

Theo đó, kế hoạch hóa có lồng ghép biến dân số không phải là một quá trình mới, không phải là phương pháp kế hoạch mới mà nó là một quá trình kế hoạch bình thường như vẫn làm nhưng có tính đến yếu tố dân số. cũng theo gs cử, khi phân tích thực trạng phát triển, việc lồng ghép dân số và phát triển yêu cầu phải gắn kết quá trình phát triển vào từng nhóm đối tượng dân số cụ thể.

Bên cạnh đó, hội thảo cũng được nghe nhiều phần trình bày về công tác nghiên cứu các vấn đề quan trọng của công tác dân số trong tình hình mới như: nhu cầu sinh con của người dân việt nam, định hướng chính sách trong thời gian tới; định hướng nghiên cứu khoa học phục vụ chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030; nghiên cứu khoa học để triển khai hiệu quả chương trình mở rộng tầm soát, chẩn đoán, điều trị bệnh tật trước sinh và sơ sinh đến năm 2030; già hóa dân số, người cao tuổi và một số đề xuất nghiên cứu...

Mai Thùy