Bình thường nước tiểu có màu trắng hoặc vàng nhạt. Thỉnh thoảng nước tiểu có màu khác là do chế độ ăn uống.
“Tuy nhiên, nếu không do chế độ ăn mà
nước tiểu đổi màu, đây là dấu hiệu của một số bệnh lý thận niệu hoặc bệnh lý toàn thân” - TS Nguyễn Bách, Khoa Thận, tiết niệu BV Thống Nhất cảnh báo.
Màu đỏ: chấn thương,bệnh thận - tiết niệu
Ở người sức khỏe bình thường, trong
nước tiểu không bao giờ có máu.
nước tiểu có màu đỏ có thể
do tiểu ra máu hoặc do chất chuyển hóa có màu đỏ được thận đào thải.
Khi bị chấn thương thận hoặc vi khuẩn thâm nhập đường tiết niệu; mắc các bệnh lý như
sỏi thận - đường tiết niệu, viêm bọng đái, thận đa nang; ung thư thận, ung thư bọng đái,
ung thư tiền liệt tuyến… sẽ làm tổn thương niêm mạc niệu đạo, bàng quang, niệu quản,
đài bể thận, cầu thận… từ đó dẫn đến màng lọc cầu thận bị hư hỏng, suy yếu và mất
đi chức năng của nó khiến hồng cầu thoát ra cùng nước tiểu, gây tiểu máu.
Ngoài ra, việc sử dụng quá liều một số loại Thu*c như heparin, kháng vitamin K, Thu*c
chống kết tập tiểu cầu (aspirin)... có thể gây tiểu máu. Sử dụng một số Thu*c chống ung thư
cũng có thể làm xuất huyết bàng quang gây tiểu máu.
Một số Thu*c điều trị lao như rifamycine cũng có thể làm cho
nước tiểu có màu đỏ. Màu đỏ này
không phải máu mà là màu của Thu*c. Khi ngừng sử dụng các Thu*c này, triệu chứng sẽ hết. Tương
tự, khi ăn những thực phẩm có màu đỏ, hồng hoặc những thứ có phẩm màu nhân tạo, hóa học cũng có thể
làm
nước tiểu có màu đỏ hồng.
Khi thấy cơ thể bỗng dưng mệt mỏi, gầy sút, ăn uống kém, đau tức vùng hạ vị, đi
tiểu buốt; hoặc sau khi đã loại trừ các nguyên nhân có thể gây tiểu máu như Thu*c uống,
thức ăn mà nước tiểu vẫn có màu đỏ… thì cần đi khám ngay.
Bởi, tùy vào lượng hồng
cầu thoát ra nhiều hay ít mà có thể nhìn thấy bằng mắt thường hoặc phải quan sát
dưới kính hiển vi mới xác định được. Rất nhiều trường hợp không phát hiện mình bị
bệnh do lơ là các triệu chứng đi kèm, khi thấy tiểu ra máu thì bệnh đã chuyển biến
nặng.
"Tuyệt đối không nên tự điều trị bằng cách uống kháng sinh, Thu*c cầm máu hoặc
uống Thu*c Bắc, Thu*c Nam chưa rõ nguồn gốc vì kéo dài thời gian mắc bệnh hoặc làm
bệnh càng thêm nặng" - TS Nguyễn Bách lưu ý thêm.
Màu vàng sậm: bệnh lý gan mật
Nước tiểu có màu vàng tự nhiên là do sự bài tiết một chất ở trong máu gọi là
urochrome. Nếu cơ thể đủ nước thì nước tiểu có màu vàng nhạt hoặc gần như trắng, còn
khi cơ thể thiếu nước sẽ có màu cam hay vàng sậm.
Nếu sau khi đã uống nước đầy đủ (2,5 lít/ngày), thay đổi chế độ ăn mà nước tiểu
vẫn có màu vàng sậm, có thể là do sự xuất hiện của sắc tố mật trong nước tiểu.
Lúc
này bệnh nhân có thể mắc một số bệnh lý gan mật như viêm gan do vi rút, vàng da tắc mật, ung
thư gan, nhiễm trùng đường mật... Nếu nước tiểu vàng sậm cùng các triệu chứng đi tiểu
nhiều lần, nóng rát, ngứa buốt… thì có thể là do bệnh viêm niệu đạo.
Đục, có cặn: nhiễm trùng tiết niệu, viêm niệu đạo
Khẩu phần ăn có nhiều thịt, gia vị, dầu mỡ; uống bia rượu, nước cam, sữa, ăn măng
tây… sẽ làm nước tiểu bị đục, để lâu có lắng cặn.
Nếu đã loại trừ các nguyên nhân
này mà nước tiểu vẫn đục, có thể bị nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm niệu đạo,
tiểu dưỡng chấp, tiểu phốt phát hoặc do dùng Thu*c trị đái tháo đường, các loại Thu*c
có chứaphốt pho.
Nhiễm trùng đường tiết niệu do vi khuẩn hoặc vi rút từ vùng âm hộ và hậu môn xâm
nhập, gây tổn thương đường tiết niệu, làm nước tiểu chuyển màu đục. Bên cạnh còn có
các triệu chứng như tiểu buốt, gắt, đi lắt nhắt nhiều lần.
Viêm niệu đạo có thể do vi
khuẩn lậu, Chlamydia, E.coli, tụ cầu da, tụ cầu hoại sinh… xâm nhập. Ngoài nước tiểu
đục, người bệnh sẽ tiểu khó, rát, buốt. Nếu tiểu vào buổi sáng, trong nước tiểu còn
có mủ.
Màu nâu, màu cam, màu xanh: đi khám ngay
Có thể ảnh hưởng từ thức ăn có phẩm màu hóa học hoặc do từ các loại Thu*c đang
uống. Nhưng nếu hiện tượng này thường xuyên xuất hiện, cần đi khám để tìm hiểu nguyên
nhân.
TS Nguyễn Bách khuyến cáo: sau khi đi tiểu xong nên tạo thói quen quan sát màu sắc
nước tiểu.
Khi
nước tiểu có bất thường cần đi đến phòng xét nghiệm để thử
nước tiểu ngay.
Cũng nên xét nghiệm
nước tiểu kiểm tra định kỳ hằng năm, vì nó giúp nhận biết được các bệnh lý thận niệu từ giai đoạn
rất sớm.
Mangyte.vn
Theo Thanh Hoa - Phụ Nữ Online